100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting - Recht en onderneming (18/20) [UAntwerpen Bachelor 1]

Rating
3,0
(1)
Sold
1
Pages
95
Uploaded on
02-07-2025
Written in
2024/2025

Samenvatting van het vak Recht en Onderneming, eerste zittijd behaald (18/20)

Institution
Course













Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Uploaded on
July 2, 2025
Number of pages
95
Written in
2024/2025
Type
Summary

Subjects

Content preview

Deel I: Inleiding van het recht
1. Wat is recht?
Definitie van het recht:

‘’Recht is het geheel van bindende regels tot ordening van de samenleving in beginsel opgelegd,
minstens bekrachtigd door de maatschappij en als zodanig afdwingbaar gesteld.’’

In een samenleving → Vele regels →Regels scheppen duidelijkheid en zorgen ervoor dat de
samenleving niet zou vervallen in een strijd van allen tegen allen → Regels die afdwingbaar zijn
met maatschappelijk geweld = rechtsregels

Je wordt altijd geconfronteerd met het recht: Vb. als je iets koopt = een overeenkomst → alles
wordt beheerd door het recht

Wat beschouwen we als recht?

→We spreken van recht als het systeem 3 componenten bevat:

1- Ordening in gedrag:
~recht is een systeem dat de samenleving helpt organiseren door
gedragsregels op te stellen. Wat mag wel/niet in samenleving
2- Afdwingen:
~ je hebt geen rechtsregels als je ze niet kunt afdwingen
~ normale rechtsregels kan je wel afdwingen → je kan iemand iets opleggen,
zelfs tegen de wil van de betrokken persoon

→Bv. Als je iets koopt, moet je hetgene krijgen anders kan je de verkoper
voor de rechtbank aanklagen

3- Wijzigingen/afschaffen:
Rechtssystemen zijn dynamisch en kunnen evolueren. Wetten of regels
kunnen door de tijd heen aangepast/uitgebreid/afgeschaft worden

2 soorten recht:

- Objectief recht: het geheel van regels zoals ze bestaan/het recht zoals ze je kunt
vaststellen. Regels die door de overheid worden vastgelegd

Concreet: het algemene systeem van wetten en regels

Vb. Strafrecht, Het Burgerlijk wetboek

- Subjectief recht: de rechten die u ontleend aan een objectief recht.
→ontstaan wanneer je het objectieve recht inroept, bv. Bij een rechtzaak, portretrecht
(als iemand foto’s van je maakt)

Concreet: het recht dat een individu uit dat systeem kan halen en toepassen in
een specifieke situatie

Vb. Recht op vrijheid van meningsuiting, eigendomsrecht, recht op
schadevergoeding

,Indeling van het recht:
- Nationaal recht: recht dat voorkomt van nationale wetgevers
o Vb. Vlaams Parlement, regering, gemeenteraden,…
- Internationaal recht: recht dat voorkomt tussen staten en internationale
entiteiten
o Vb. Handvest van de VN, Universele verklaring van de rechten van de
mens, Europees recht


2. Indeling van het Nationaal recht
Nationaal recht:

- Privaatrecht: recht dat van toepassing is tussen burgers (burgers onderling)
- Publiekrecht: regels die betrekking hebben tussen burgers en de overheid, en
overheden met overheden (overheid en burgers / overheden en overheden)



Privaatrecht: tot het privaatrecht behoren:

1. Burgerlijk recht: het geheel van rechtsregels die toepassing hebben op burgers
o Is gecodeerd in het Burgerlijk Wetboek (BW)
▪ Bevat Boeken
Vb. Boek 6: betrekking op aansprakelijkheid
▪ Bevat Afzonderlijke wetten

Verouderd → wordt herschreven → vernieuwde deel = BW
Oud BW is nog niet herschreven

2. Ondernemingsrecht: het recht dat geschreven is voor ondernemingen
~soepeler recht: Bij aankoop van auto:

→Burgerlijk recht: bij een overeenkomst, moet je geschreven document
opstellen

→Ondernemingsrecht: sneller en vlotten, hoef je geen geschrift te hebben,
betaalbewijs is genoeg om overeenkomst te bewijzen

o Is gecodeerd in het Wetboek van Economisch recht (WER.)
▪ Bevat boeken

Vb. Boek XX: betrekking tot faillissementen, Artikel XX.1 (eerste artikel uit
boek 20)

▪ Bevat afzonderlijk wetten
▪ Wetboek van Venootschappen en verenigingen = apart wetboek dat
geïntegreerd is in WER

, 3. Gerechtelijk recht: het recht dat het geheel van rechtsregels effectueert, hoe
rechtszaken worden uitgevoerd.
~regelt de rechtszaken – procedures -> kunnen soms heel lang duren
o Is gecodeerd in het Gerechtelijk Wetboek
▪ Bevat nog afzonderlijke wetten



Publiekrecht: tot het publiekrecht behoren:

1. Het grondwettelijk recht: regelt de meest fundamentele inrichting van de staat, de
basisstructuren van de machtsuitoefening en de scheiding der machten
o Grondwet:
▪ Staatsstructuur: federale overheid, gemeenschappen, gewesten,…
▪ Basisprincipes/Beginselen: Bv. Scheiding Der Machten (WM:parlement,
UM:regering, RM:rechtsbanken
▪ Fundamentele rechten en vrijheden: Bv. Vrijheid van Meningsuiting

2. Het bestuursrecht: geheel van regels voor de uitvoerende macht (bv. De regering)
3. Het fiscaal recht: regelt de relatie tussen overheid en burger
▪ Vb. staatsinkomsten, inkomstenbelasting, ….

4. Het strafrecht: het geheel van normen die tot het behoud van de openbare orde en
veiligheid behoren en bepaalt de misdrijven en de straffen.
o regelt gedragingen die we in onze samenleving niet OK vinden
o Strafwetboek →staan ook de sancties bij (bv. Celstraf, werkstraf)
o Afzonderlijke wetten
o Wordt opgelegd/afgedwongen door de overheid

5. Het strafprocesrecht: het afdwingen van de verboden gedragingen uit het strafrecht.
o Wetboek van Strafvordering
o ‘’De maatschappij is uw tegenpartij’’ – De dader wordt tegenover de
gemeenschap geplaatst
o Vertegenwoordigd door het Openbaar Ministerie




Relevantie onderscheid tussen publiekrecht en privaatrecht:

Privaatrecht = aanvullend recht of suppletief recht

➔ Je kan ervan afwijken en andere regels bepalen

Vb. Bij huwing, zegt de regel: alles wat beide verwerven tijdens huwelijk, komt toe aan
beiden, maar je kan bv kiezen voor scheiding van goederen of dergelijke

Publiekrecht = vaak meer regels van dwingend recht en van openbare orde

➔ Je kan er niet van afwijken
➔ Dwingend recht? → het veilig stellen van bepaalde belangen

,Het onderscheid relativeren:

Echter is het onderscheid tussen publiek- en privaatrecht relatief. Relativiteit wordt nog verstrekt
door actieve rol van overheid en meervoudige lagen in het recht

- Vb. Zo is ondernemingsrecht een onderdeel van het Economisch recht. Economisch
recht wordt gekenmerkt door overheidsinterventie: prijscontrole, mededingingsrecht, …

→In die zin behoort ondernemingsrecht eerder tot publiekrecht ipv privaatrecht
(Mededingingsrecht: geen misbruik maken van machtspositie, geen verboden afspraken maken)

- Vb. Sociaalrecht is ook moeilijk te categoriseren. Het bestaat uit 3 delen:
o Arbeidsrecht: betrekking op arbeidsverhouders
▪ Individueel arbeidsrecht: verhouding tussen werkgever/werknemer →
privaatrecht
▪ Collectief arbeidsrecht: verhouding tussen werknemers als groep
(vakbondsorganisaties) en werkgeversorganisaties → publiekrecht
o Socialezekerheidsrecht: relatie tussen verzekerden en de instellingen vd sociale
zekerheid → publiekrecht



Overlapping in concrete praktische problemen:

In praktijk zullen wel problemen oplossen met zowel regels van publiek als privaatrecht

Vb. Familiale onderneming:

- Vennootschapsrecht
- Fiscaal recht → publiekrecht
- Erfrecht → privaatrecht
- Zakenrecht



Ook het Europees recht kent geen onderscheid tussen publiek- en privaatrecht, aangezien de
indeling tussen lidstaten niet altijd hetzelfde is. Dit recht focust zich meer op de reële situatie.

Vb. Een onderneming in de Europese regelgeving kan zowel een privaatrechtelijke als
overheidsonderneming zijn.



Privaatrechtelijke technieken:

De overheid wil zo weinig mogelijk de markt verstoren. De overheid gaat steeds meer technieken
en middelen van het privaatrecht gebruiken om haar doelen te bereiken i.p.v. publiekrecht met
wetgeving. Daarom begint de overheid steeds meer regels uit privaatrecht toe te passen.

Bv. I.p.v. onteigenen van een stuk grond, stuk grond kopen i.d.v.v. privétransactie,

Bv. geen overheidsonderneming oprichten, maar aandelen nemen in private
ondernemingen

, 3. Internationaal recht
Tot het internationaal recht behoren:

Het internationaal privaatrecht: recht dat bepaalt welk recht van toepassing is bij een juridisch
probleem tussen particulieren met een buitenlandse factor

Vb. Overeenkomst tussen Belg en Nederlander of Accident als Belg in Nederland → welk
recht volgen? Nederlands of Belgisch recht?

o IPR is nationaal, wat betekent dat ieder land verschillende regels kan hebben
o In België: Wetboek IPR (internationaal privaatrecht): bron van rechtsregels

→Om toch enige eenheid te creëren, worden op Europees vlak internationale verdragen
gesloten. Daarbij spreken landen af dezelfde regels te hanteren


Het internationaal publiekrecht: regelt de relaties tussen landen (of landen en landen) en
internationale organisaties (of int. Org. En int. Org.)

o Aangezien er een zeer beperkte mondiale rechtsorde is, worden de relaties
tussen landen beheerd door verdragen (=contracten tussen staten)

Hoe komen verdragen tot stand?

▪ Onderhandeling
▪ Ondertekenen
▪ Ratificatie: goedkeuring door bevoegd parlement (≠ondertekening)

o Soms onderscheid in verdragen: handelsverdragen (privaatrecht) , defensie
(publiekrecht)

Het Europees recht: Nationale bevoegdheden worden overgedragen aan supra-nationale
instellingen, die zelf rechtsregels creëren naast de oorspronkelijke verdragen.

- EU ( Europese Unie)
1) Als u toetreedt, draagt u als land bevoegdheden over
2) Beginsel van de primauteit/voorrang van het Europees Recht: bij een
conflict tussen een regel van nationaal recht en een regel van Europees recht,
heeft het Europees recht voorrang.
➔ Alle normen/rechten die strijdig zijn met Europees recht moeten
aangepast worden
➔ Grondwet staat niet boven Europees recht
➔ Europees recht primeert op alles
3) Rechtstreekse werking: veel van het Europees recht heeft directe werking.
Dit betekent dat de lidstaten de Europese rechtsregels niet moeten
bekrachtigen. Dit maakt dat iedere burger zich kan beroepen op de regels van
Europees recht, zelfs tegen nationale instanties.

, Deel II: Publiek Recht
Basisbegrippen / Hoofdstuk 1
1. De Rechtstaat:
De rechtstaat houdt in dat de staat er in de eerste plaats is om de belangen van de burgers te
beschermen. Dit houdt het beschermen van de fundamentele rechten van de burger in: recht op
leven, meningsuiting, vrijheid van godsdienst, etc. → deze rechten moeten zowel beschermd
worden tegen buitenlandse inmenging als onwettige inbreuken van andere burgers/overheden



Nationale grondwetten bleken niet sterk genoeg om terreur van dictaturen in Interbellum te
vermijden. → In 1950: EVRM (Europees Verdrag voor de rechten van de mens)

→Bevat fundamentele rechten voor ons als burger

→Heeft directe werking, burgers kunnen er beroep op doen

2. De Wetstaat
Men stelde vast dat de burgerlijke vrijheden (eigendom, meningsuiting,…) enkel de gegoede
burgers bereikten. De arme burger kon geen gebruik maken van deze vrijheden. Via wetgeving
alle burgers bescherming en rechten geven.

→Steeds meer wetgeving:

- Om meer gelijkheid te creëren
- De zwakkeren te beschermen
- Meer democratie

Vb. Consumenten aanvankelijk geen regels -> nu wel steeds meer regels

→Dwingend recht: je kan er niet van afwijken. Om burgers/zwakkeren te beschermen,
democratie, gelijkheid te behouden

→Nu: hebben we niet teveel regels? Zouden we er niet beter een paar afschaffen (=dereguleren)

3. De Drie Staatsmachten
1. Wetgevende Macht (WM): maakt regels (Parlement)
2. Uitvoerende Macht (UM): voert regels uit, zorgt voor dagelijks bestuur staat (Regering)
3. Rechterlijke Macht (RM): past regels toe, beslecht geschillen (Rechtbanken)

→Het is belangrijk deze 3 machten te scheiden, zodat machtsconcentratie vermeden
wordt. Teveel macht bij 1 partij leidt tot dictatuur en corruptie

Scheiding betekent niet dat ze volledig onafhankelijk van elkaar zijn. Ze houden elkaar
voortdurend in Balans → hebben relaties/samenwerkingen

Vb. Regering is afhankelijk van het parlement voor de belangrijkste beslissingen,
Parlement voert controle uit op regering, regering benoemt rechters, begroting
R314,29
Get access to the full document:

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Get to know the seller
Seller avatar
xandernootenboom
3,0
(1)

Reviews from verified buyers

Showing all reviews
1 month ago

3,0

1 reviews

5
0
4
0
3
1
2
0
1
0
Trustworthy reviews on Stuvia

All reviews are made by real Stuvia users after verified purchases.

Get to know the seller

Seller avatar
xandernootenboom Universiteit Antwerpen
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
3
Member since
5 months
Number of followers
0
Documents
6
Last sold
1 month ago

3,0

1 reviews

5
0
4
0
3
1
2
0
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their exams and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can immediately select a different document that better matches what you need.

Pay how you prefer, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card or EFT and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions