STAT 3 Klinisch redeneren
Acute buikpijn
Acute buikpijn= buikpijn minder dan 1 week aanwezig
Acute buik= buikpijn met onzekere diagnose maar met spoed medische
beslissing in ziekenhuis is noodzakelijk, vraag of er operatief moet worden
ingegrepen
Ontsteking Acute appendicitis, acute pancreatitis, peritonitis
Obstructie Mechanische ileus, galsteenkoliek
Perforatie Maagperforatie, darmperforatie
Vaatafwijking Aneurysma dissecans, mesenteriale trombose
Trauma Milt ruptuur, lever ruptuur
Bloeding Gebarsten aneurysma abdominalis,
retroperitoneale bloeding
Zenuwaandoening Herpes zoster, abdominale migraine
Gerefereerde pijn Myocardinfarct, pneumonie
Viscerale pijn= diffuus, moeilijk te lokaliseren
Pariëtale pijn= scherp, met vinger precies aangewezen worden
Koliekpijn= krampende, minder goed gelokaliseerde pijn die intermitterend
optreedt en gepaard gaat met bewegingsdrang, misselijkheid, braken
Gastro- intestinaal Acute appendicitis
Acute cholecysitis
Cholecystolithiasis
PDS
Acute gastritis
Acute hepatitis
Diverticulitis
Acute pancreatitis
M. Crohn
Obstipatie
Obstructie darm (hernia, tumor, torsie)
Maligniteit tractus digestivus
Ulcus pepticum
Vasculair Dissectie/ruptuur abdominale aorta
Acute mesenteriale ischemie
Urologisch Urolithiasis
Pyelonefritis
Epdidymitis/torsio testis
UWI
Acute blaasretentie
, Hydronefrose
Gynaecologisch Endometriose
Ovulatiepijn
PID
Ovariumtumor
Torsie ovarium
Cervix of uteruscarcinoom
Obstetrisch EUG
Dreigende/beginnende miskraam
Buikwand Buikwandpijn
Ingeklemde hernia
Neurogeen Abdominale migraine
Herpes zoster
Tabes doraslis
Toxisch, metabool, Bijwerkingen medicament
endocrien Alcoholabusus
Intoxicatie zware metalen
Hypercalciemie
Acute porfyrie
Diabetische ketoacidose
Mediterrane koorts
Hematologisch Sikkelcelcrisis
Acute leukemie
Cardiaal Myocardinfarct
AP
Pericarditis
Pulmonaal Pneumothorax
Pneumonie
Longembolie
Psychogeen Depressie
Somatisatie
Overige oorzaken Splenomegalie
Congestieve hepatomegalie
Mononucleosis infectiosa
Prikkelbare darm syndroom (PDS)= buikpijn, veranderingen
defecatiepatroon, krampend, intermitterend of continu aanwezig,
gelokaliseerd in onderbuik of hele buik, diagnose gesteld wanneer
klachten langere tijd (minstens 3 maanden) aanwezig
Gastro-enteritis= misselijkheid, braken, pijn in bovenbuik, buikkrampen,
diarree, incidenteel met bloedbijmengingen (vooral bij bacterieel), koorts,
geneest spontaan in enkele dagen, peristaltiek versterkt hoorbaar
Ulcusklachten= gelokaliseerde bovenbuikpijn die ’s nachts erger, neemt af
door voedselinname en gebruik antacida (neutraliseert maagzuur),
klachten luxeren door NSAID’s/overmatig alcoholinname/scherpe spijzen,
, functionele dyspepsie —> als er bij gastroscopie geen afwijkingen of
tekenen van gastritis gevonden worden
Maagperforatie= peritoneale prikkeling in bovenbuik, ‘plankharde’ buik,
tekenen van shock
Cysitis= vage pijn in onderbuik, pollakisurie (kleine beetjes plassen), pijn
bij plassen
Urolithiasis/nierstenen= koliekpijn, braken, hematurie, aanwezigheid ery’s
in urinesediment
Pyelonefritis= koorts, pijn in flank/rug, slagpijn in nierloge opwekken,
ernstige pyelonefritis —> aanleiding paralytische ileus
Urosepsis/bacteriëmie= klappertanden, koude rillingen
Obstipatie= buikpijn, gekoppeld aan verstopt gevoel, vooral bij
ouderen/kinderen
Diverticulitis= pijn (meestal links onder), dyspeptische klachten,
wisselende defecatie, misselijkheid, eventueel braken/koorts, infiltraat
linker onderbuik bij LO (ernstige diverticulitis), bevestigd worden door
echo, CT, MRI
Cholelithasis= pijnaavallen gepaard met
misselijkheid/braken/bewegingsdrang, rechterbovenbuik uitstralend naar
rechterschouderblad, galblaas soms papabel/pijn onder rechter
ribbenboog, diagnose stellen met echo
Acute cholecysitis= pijn rechterbovenbuik, koorts, misselijkheid, braken,
lokale peritoneale prikkeling, infiltraat ontwikkeling in rechter bovenbuik,
vaak galstenen aanwezig, echo/CT bevestigen diagnose
Acute appendicitis= pijn in bovenbuik, gebrek aan eetlust, misselijkheid,
braken, later zakt de pijn naar rechteronderbuik, vaak leukocytose in
bloedbeeld
Pelvic inflammatory disease (PID)= endometritis of salpingitis, vaak door
SOA, pijn in onderbuik, koorts, bij LO geelgroene fluor/slingerpijn/weke
drukpijnlijke uterus/pijnlijke en vergroot adnex, noodzakelijk om
cervixkweken af te nemen
Buikwandpijn= redelijk goed te lokaliseren, vaak spiercontusie of kan ook
beklemde zenuw, heftige pijn kan door buikwandhematoom op
traumatische basis of doorgeschoten antistolling
Hernia inguinalis (liesbreuk)= lokale heftige pijn, roodheid, darmobstructie
waardoor ileus
Acute buikpijn
Acute buikpijn= buikpijn minder dan 1 week aanwezig
Acute buik= buikpijn met onzekere diagnose maar met spoed medische
beslissing in ziekenhuis is noodzakelijk, vraag of er operatief moet worden
ingegrepen
Ontsteking Acute appendicitis, acute pancreatitis, peritonitis
Obstructie Mechanische ileus, galsteenkoliek
Perforatie Maagperforatie, darmperforatie
Vaatafwijking Aneurysma dissecans, mesenteriale trombose
Trauma Milt ruptuur, lever ruptuur
Bloeding Gebarsten aneurysma abdominalis,
retroperitoneale bloeding
Zenuwaandoening Herpes zoster, abdominale migraine
Gerefereerde pijn Myocardinfarct, pneumonie
Viscerale pijn= diffuus, moeilijk te lokaliseren
Pariëtale pijn= scherp, met vinger precies aangewezen worden
Koliekpijn= krampende, minder goed gelokaliseerde pijn die intermitterend
optreedt en gepaard gaat met bewegingsdrang, misselijkheid, braken
Gastro- intestinaal Acute appendicitis
Acute cholecysitis
Cholecystolithiasis
PDS
Acute gastritis
Acute hepatitis
Diverticulitis
Acute pancreatitis
M. Crohn
Obstipatie
Obstructie darm (hernia, tumor, torsie)
Maligniteit tractus digestivus
Ulcus pepticum
Vasculair Dissectie/ruptuur abdominale aorta
Acute mesenteriale ischemie
Urologisch Urolithiasis
Pyelonefritis
Epdidymitis/torsio testis
UWI
Acute blaasretentie
, Hydronefrose
Gynaecologisch Endometriose
Ovulatiepijn
PID
Ovariumtumor
Torsie ovarium
Cervix of uteruscarcinoom
Obstetrisch EUG
Dreigende/beginnende miskraam
Buikwand Buikwandpijn
Ingeklemde hernia
Neurogeen Abdominale migraine
Herpes zoster
Tabes doraslis
Toxisch, metabool, Bijwerkingen medicament
endocrien Alcoholabusus
Intoxicatie zware metalen
Hypercalciemie
Acute porfyrie
Diabetische ketoacidose
Mediterrane koorts
Hematologisch Sikkelcelcrisis
Acute leukemie
Cardiaal Myocardinfarct
AP
Pericarditis
Pulmonaal Pneumothorax
Pneumonie
Longembolie
Psychogeen Depressie
Somatisatie
Overige oorzaken Splenomegalie
Congestieve hepatomegalie
Mononucleosis infectiosa
Prikkelbare darm syndroom (PDS)= buikpijn, veranderingen
defecatiepatroon, krampend, intermitterend of continu aanwezig,
gelokaliseerd in onderbuik of hele buik, diagnose gesteld wanneer
klachten langere tijd (minstens 3 maanden) aanwezig
Gastro-enteritis= misselijkheid, braken, pijn in bovenbuik, buikkrampen,
diarree, incidenteel met bloedbijmengingen (vooral bij bacterieel), koorts,
geneest spontaan in enkele dagen, peristaltiek versterkt hoorbaar
Ulcusklachten= gelokaliseerde bovenbuikpijn die ’s nachts erger, neemt af
door voedselinname en gebruik antacida (neutraliseert maagzuur),
klachten luxeren door NSAID’s/overmatig alcoholinname/scherpe spijzen,
, functionele dyspepsie —> als er bij gastroscopie geen afwijkingen of
tekenen van gastritis gevonden worden
Maagperforatie= peritoneale prikkeling in bovenbuik, ‘plankharde’ buik,
tekenen van shock
Cysitis= vage pijn in onderbuik, pollakisurie (kleine beetjes plassen), pijn
bij plassen
Urolithiasis/nierstenen= koliekpijn, braken, hematurie, aanwezigheid ery’s
in urinesediment
Pyelonefritis= koorts, pijn in flank/rug, slagpijn in nierloge opwekken,
ernstige pyelonefritis —> aanleiding paralytische ileus
Urosepsis/bacteriëmie= klappertanden, koude rillingen
Obstipatie= buikpijn, gekoppeld aan verstopt gevoel, vooral bij
ouderen/kinderen
Diverticulitis= pijn (meestal links onder), dyspeptische klachten,
wisselende defecatie, misselijkheid, eventueel braken/koorts, infiltraat
linker onderbuik bij LO (ernstige diverticulitis), bevestigd worden door
echo, CT, MRI
Cholelithasis= pijnaavallen gepaard met
misselijkheid/braken/bewegingsdrang, rechterbovenbuik uitstralend naar
rechterschouderblad, galblaas soms papabel/pijn onder rechter
ribbenboog, diagnose stellen met echo
Acute cholecysitis= pijn rechterbovenbuik, koorts, misselijkheid, braken,
lokale peritoneale prikkeling, infiltraat ontwikkeling in rechter bovenbuik,
vaak galstenen aanwezig, echo/CT bevestigen diagnose
Acute appendicitis= pijn in bovenbuik, gebrek aan eetlust, misselijkheid,
braken, later zakt de pijn naar rechteronderbuik, vaak leukocytose in
bloedbeeld
Pelvic inflammatory disease (PID)= endometritis of salpingitis, vaak door
SOA, pijn in onderbuik, koorts, bij LO geelgroene fluor/slingerpijn/weke
drukpijnlijke uterus/pijnlijke en vergroot adnex, noodzakelijk om
cervixkweken af te nemen
Buikwandpijn= redelijk goed te lokaliseren, vaak spiercontusie of kan ook
beklemde zenuw, heftige pijn kan door buikwandhematoom op
traumatische basis of doorgeschoten antistolling
Hernia inguinalis (liesbreuk)= lokale heftige pijn, roodheid, darmobstructie
waardoor ileus
