SAMENVATTING RECHT
DEEL 1: INLEIDING TOT HET RECHT
- Wat is recht ?
o Verantwoording
1. Zaak voor alle burgers → iedereen w ermee geconfronteerd en moet de wet kennen
2. Komt niet altijd overeen met je moraal → weerspiegelt moraal samenleving
. Moraal = iets individueel (normen), subjectief, → leiden naar geestelijk welzijn
. Recht = objectief, vr iedereen hetzelfde, weerspiegelt wat in samenleving leeft.
3. Godsdienst behoort niet tot ons rechtssysteem
o 4 kenmerken
▪ Normatieve regels
▪ Merendeel van de normen → gedragsregels
• Verbodsbepaling → je moet of je mag niet (diefstal, inbraak verboden),
Gebodsbepaling → moet/mag niet (belastingaangifte),
organieke regels (organisatie van ons rechtssysteem) , toelating (u mag
hier bouwen)
• Dwingend recht = beschermt de goede zeden en is ter bescherming van
de zwakken
o Moeten nageleefd worden door elk rechtssubject, niet naleven
dan sanctie
• aanvullend recht bv: betalingstermijn van 30 dagen
o gelden enkel voor rechtssubjecten zolang er geen andere rege-
ling getroffen w
• Algemene normen, individuele normen
o Gelden voor alle rechtssubjecten dezelfde omstandigheid be-
vinden
o Wet vaag => rechter bepalen of de wet al dan niet van toepas-
sing is
o Koning kan niet gestraft worden (immuun)
▪ Ordening van het maatschappelijke beogen
• Normen die de ordening vh maatschappelijk leven beogen
• Kenmerk vh recht onderscheidt van alle normen vr menselijk gedrag
• Mens is individueel en sociaal wazen
o Individueel = veel mogelijk eigen materiële en geestelijke aspi-
ratie wil bereiken → conflict komt medeburgers, die voorzich
zelfde doeleinden nastreven
o Voor het bereiken vd doelen anderen nodig hft
▪ De staat opgelegde of ontvangen en bekrachtigde normen
• Dr de staat opgelegde of ontvangen en bekrachtigde normen
• Staat = entiteit die beschikt over een bevolking, grondgebied en regering
die gezag uitoefent en soeverein en onafhankelijk is.
o Federale overheid= regels uitvaardigen oer maximale interest-
voet
, oVlaamse gemeenschap = voorwaarden opleggen voldoen vr di-
ploma
▪ Afdwingbaar Normen
• Doel: bepaald gedrag afdwingen ven rechtssubjecten
• Afdwingen regels → opdracht staat
HOOFDSTUK 2: INDELING VAN HET RECHT
2. PRIVAAT – PUBLIEK RECHT
• Publiekrecht
o Regelt de inrichting, organisatie en werking vd staat en de onderlinge verhouding vd over-
heidsorganen en de verhouding vd overheid tot de burgers
• Privaat recht
o Regelt de verhouding tss de burgers onderling
• Gemengde rechtstakken
2.1 PUBLIEK RECHT
→ strafrecht: omdat maatschappelijke belangen ook geschonden zijn (2 takken)
• Materieel strafrecht: bepaald wat mag en niet mag (inhoud)
o Beschrijft strafbare feiten + verbonden straffen
• Formeel strafrecht: organieke regels
o Regels over wijze waarop onderzoek nr eventuele misdrijven gevoerd w
o Hoe procedure bevoegd rechtbank + wijze straf uitgesproken
o Legaliteitsbeginsel= niemand kan een straf krijgen voor een daad, waarbij toen
ze gepleegd werd nog geen wettelijke straf voor voorzien was
→ Fiscaal recht
, • Geheel v regels betreffend heffen en innen v belastingen
o Directe belastingen= min of meer voortdurende toestand v persoon
▪ Bv: inkomensbelastingen
o Indirecte belastingen= treft toevallige of voorbijgaande gebeurtenissen
▪ Bv: erf of registratiebelastingen
→ Grondwettelijk recht of consitutioneel recht : belgie is een federale staat, monarchie, …
• Recht dat regels omvat vestiging, structuur en uitoefening vh soevereine gezag betreffen
• Regelt inrichting staatsmachten, onderlinge verhoudingen en grondrechten die aan bur-
gers w toegekend
→ Administratief recht of bestuursrecht: milieurecht (ruimtelijke ordening), onderwijsrecht
• Regels betreffende inrichting en werking op organen vd uitvoerende macht
o Regering, ambtenaren
• Bepaalt hoe staat onderverdelingen functioneren
o Provincies, gemeenten, openbare instellingen 1
2.2 PRIVAATRECHT
=> gemeenschappelijk voor alle burgers zonder onderscheid
→ Personenrecht: naamgeving, opmaken aktes v burgerlijke stand en bekwaamheid v personen
→ Familierecht: echtscheidingen,
• Verhouding v personen met elkaar verwant zijn
• Afstamming, ouderlijk gezag, huwelijk en echtscheiding
→ Goederenrecht: goederen die u bezig, woning,
• Eigendomsrecht, vruchtgebruik, mede-eigendom
→ Familiaal vermogensrecht of relatievermogensrecht
• Enerzijds, erfrecht, schenkingen, testamenten anderzijds, huwelijksvermogensrecht
• Huwelijksvermogensrecht: bevat regels, toepassing zijn op vermogen, goederen v echt-
genoten tijdens en na het huwelijk + wnr iemand overlijd
→ Verbintenissenrecht: verbintenissen tussen personen
→ Bijzondere overeenkomsten: koopverkoop en verhuur
Internationaal privaatrecht → regelt grensoverschrijdende gevallen, de bevoegdheid vd Belgische rech-
ters en de aanwijzing vh toepasselijk recht
2.3 GEMENGDE TAKEN
Gemengde rechtstaken (waarbij er een stuk publiek en privaat
→ Onderneming en economisch recht
• Bepaalde factuur nie betaald, verkopen met verlies (in NL mag dat wel maar in België
mag dat niet) → markt mogelijk destabiliseren
, • Regels aansluiten publiekrecht ingrijpen vd overheid op het economisch leven geregeld
word
• Bevat normen verband prijsbeleid, strijd tegen economisch machtsmisbruik
→ Sociaalrecht
• Collectieve Arbeidsrechten (verhouding werkgevers en werknemers → vb: WN laat we-
ten dat ze zwanger is, kan je niet meer ontslaan w
• Individuele arbeidsrecht: relatie tss WN en WG en is privaatrechtelijk v aard
o Bv: arbeidsovereenkomst, zondagsrust
• Sociale zekerheidsrecht (te maken pensioenen, kindergeld, werkloosheidsuitkering,
ziekte-uitkering, arbeidsongevallen) → betaald door de overheid
→ Vennootschapsrecht
• Regelt de oprichting, structuur, verantwoordelijkheden v vennootschappen en organen
→ Burgerlijk procesrecht
• Organisatie v rechterlijke macht, bevoegdheid der rechtbanken en de rechtsplegging
- Stellingen
1. Het recht is een weerspiegeling van de moraal van de samenleving.
2. Alle wetten zijn altijd bindend voor iedereen en je kan er niet van afwijken.
3. In het interne reglement van een voetbalvereniging staat dat je wordt uitgesloten als je in een be-
paald seizoen twee of meerdere keren niet naar de training komt zonder te verwittigen. Dit is een
voorbeeld van een rechtsregel.
4. Voor een niet-betaalde factuur kan je als ondernemer de politie bellen
5. Eens je een recht verkregen hebt kan je dit ongelimiteerd gebruiken.
- ANTWOORD
- Fout → recht en moraal zijn niet hetzelfde net zoals dat recht en godsdienst niet hetzelfde zijn
- Fout → let op met woorden zoals altijd, vb de koning / altijd bindend → soms is het puur aanvul-
lende vb: scheiding van goederen, vermogen partner blijft partner, jouw blijft jouw. Wettelijk stel-
sel → aanvullend recht, ondertekent → gemeenschappelijk vermogen
- Fout → rechtsregel w gemaakt dr de overheid, reglement niet dr de overheid / worden niet opge-
legd of uitgevoerd door de overheid
- Fout → privaat recht, u kan maar voor bepaalde zaken de overheid bellen , maar voor een niet be-
paald factuur zit u in het burgerlijk recht
- Fout → rechtsmisbruik
3.SUPRANATIONAAL RECHT VS NATIONAAL RECHT
Ontstaan v regels die de grenzen v e staat overschrijden => supranationaal recht
- Internationaal publiekrecht of volkenrecht
DEEL 1: INLEIDING TOT HET RECHT
- Wat is recht ?
o Verantwoording
1. Zaak voor alle burgers → iedereen w ermee geconfronteerd en moet de wet kennen
2. Komt niet altijd overeen met je moraal → weerspiegelt moraal samenleving
. Moraal = iets individueel (normen), subjectief, → leiden naar geestelijk welzijn
. Recht = objectief, vr iedereen hetzelfde, weerspiegelt wat in samenleving leeft.
3. Godsdienst behoort niet tot ons rechtssysteem
o 4 kenmerken
▪ Normatieve regels
▪ Merendeel van de normen → gedragsregels
• Verbodsbepaling → je moet of je mag niet (diefstal, inbraak verboden),
Gebodsbepaling → moet/mag niet (belastingaangifte),
organieke regels (organisatie van ons rechtssysteem) , toelating (u mag
hier bouwen)
• Dwingend recht = beschermt de goede zeden en is ter bescherming van
de zwakken
o Moeten nageleefd worden door elk rechtssubject, niet naleven
dan sanctie
• aanvullend recht bv: betalingstermijn van 30 dagen
o gelden enkel voor rechtssubjecten zolang er geen andere rege-
ling getroffen w
• Algemene normen, individuele normen
o Gelden voor alle rechtssubjecten dezelfde omstandigheid be-
vinden
o Wet vaag => rechter bepalen of de wet al dan niet van toepas-
sing is
o Koning kan niet gestraft worden (immuun)
▪ Ordening van het maatschappelijke beogen
• Normen die de ordening vh maatschappelijk leven beogen
• Kenmerk vh recht onderscheidt van alle normen vr menselijk gedrag
• Mens is individueel en sociaal wazen
o Individueel = veel mogelijk eigen materiële en geestelijke aspi-
ratie wil bereiken → conflict komt medeburgers, die voorzich
zelfde doeleinden nastreven
o Voor het bereiken vd doelen anderen nodig hft
▪ De staat opgelegde of ontvangen en bekrachtigde normen
• Dr de staat opgelegde of ontvangen en bekrachtigde normen
• Staat = entiteit die beschikt over een bevolking, grondgebied en regering
die gezag uitoefent en soeverein en onafhankelijk is.
o Federale overheid= regels uitvaardigen oer maximale interest-
voet
, oVlaamse gemeenschap = voorwaarden opleggen voldoen vr di-
ploma
▪ Afdwingbaar Normen
• Doel: bepaald gedrag afdwingen ven rechtssubjecten
• Afdwingen regels → opdracht staat
HOOFDSTUK 2: INDELING VAN HET RECHT
2. PRIVAAT – PUBLIEK RECHT
• Publiekrecht
o Regelt de inrichting, organisatie en werking vd staat en de onderlinge verhouding vd over-
heidsorganen en de verhouding vd overheid tot de burgers
• Privaat recht
o Regelt de verhouding tss de burgers onderling
• Gemengde rechtstakken
2.1 PUBLIEK RECHT
→ strafrecht: omdat maatschappelijke belangen ook geschonden zijn (2 takken)
• Materieel strafrecht: bepaald wat mag en niet mag (inhoud)
o Beschrijft strafbare feiten + verbonden straffen
• Formeel strafrecht: organieke regels
o Regels over wijze waarop onderzoek nr eventuele misdrijven gevoerd w
o Hoe procedure bevoegd rechtbank + wijze straf uitgesproken
o Legaliteitsbeginsel= niemand kan een straf krijgen voor een daad, waarbij toen
ze gepleegd werd nog geen wettelijke straf voor voorzien was
→ Fiscaal recht
, • Geheel v regels betreffend heffen en innen v belastingen
o Directe belastingen= min of meer voortdurende toestand v persoon
▪ Bv: inkomensbelastingen
o Indirecte belastingen= treft toevallige of voorbijgaande gebeurtenissen
▪ Bv: erf of registratiebelastingen
→ Grondwettelijk recht of consitutioneel recht : belgie is een federale staat, monarchie, …
• Recht dat regels omvat vestiging, structuur en uitoefening vh soevereine gezag betreffen
• Regelt inrichting staatsmachten, onderlinge verhoudingen en grondrechten die aan bur-
gers w toegekend
→ Administratief recht of bestuursrecht: milieurecht (ruimtelijke ordening), onderwijsrecht
• Regels betreffende inrichting en werking op organen vd uitvoerende macht
o Regering, ambtenaren
• Bepaalt hoe staat onderverdelingen functioneren
o Provincies, gemeenten, openbare instellingen 1
2.2 PRIVAATRECHT
=> gemeenschappelijk voor alle burgers zonder onderscheid
→ Personenrecht: naamgeving, opmaken aktes v burgerlijke stand en bekwaamheid v personen
→ Familierecht: echtscheidingen,
• Verhouding v personen met elkaar verwant zijn
• Afstamming, ouderlijk gezag, huwelijk en echtscheiding
→ Goederenrecht: goederen die u bezig, woning,
• Eigendomsrecht, vruchtgebruik, mede-eigendom
→ Familiaal vermogensrecht of relatievermogensrecht
• Enerzijds, erfrecht, schenkingen, testamenten anderzijds, huwelijksvermogensrecht
• Huwelijksvermogensrecht: bevat regels, toepassing zijn op vermogen, goederen v echt-
genoten tijdens en na het huwelijk + wnr iemand overlijd
→ Verbintenissenrecht: verbintenissen tussen personen
→ Bijzondere overeenkomsten: koopverkoop en verhuur
Internationaal privaatrecht → regelt grensoverschrijdende gevallen, de bevoegdheid vd Belgische rech-
ters en de aanwijzing vh toepasselijk recht
2.3 GEMENGDE TAKEN
Gemengde rechtstaken (waarbij er een stuk publiek en privaat
→ Onderneming en economisch recht
• Bepaalde factuur nie betaald, verkopen met verlies (in NL mag dat wel maar in België
mag dat niet) → markt mogelijk destabiliseren
, • Regels aansluiten publiekrecht ingrijpen vd overheid op het economisch leven geregeld
word
• Bevat normen verband prijsbeleid, strijd tegen economisch machtsmisbruik
→ Sociaalrecht
• Collectieve Arbeidsrechten (verhouding werkgevers en werknemers → vb: WN laat we-
ten dat ze zwanger is, kan je niet meer ontslaan w
• Individuele arbeidsrecht: relatie tss WN en WG en is privaatrechtelijk v aard
o Bv: arbeidsovereenkomst, zondagsrust
• Sociale zekerheidsrecht (te maken pensioenen, kindergeld, werkloosheidsuitkering,
ziekte-uitkering, arbeidsongevallen) → betaald door de overheid
→ Vennootschapsrecht
• Regelt de oprichting, structuur, verantwoordelijkheden v vennootschappen en organen
→ Burgerlijk procesrecht
• Organisatie v rechterlijke macht, bevoegdheid der rechtbanken en de rechtsplegging
- Stellingen
1. Het recht is een weerspiegeling van de moraal van de samenleving.
2. Alle wetten zijn altijd bindend voor iedereen en je kan er niet van afwijken.
3. In het interne reglement van een voetbalvereniging staat dat je wordt uitgesloten als je in een be-
paald seizoen twee of meerdere keren niet naar de training komt zonder te verwittigen. Dit is een
voorbeeld van een rechtsregel.
4. Voor een niet-betaalde factuur kan je als ondernemer de politie bellen
5. Eens je een recht verkregen hebt kan je dit ongelimiteerd gebruiken.
- ANTWOORD
- Fout → recht en moraal zijn niet hetzelfde net zoals dat recht en godsdienst niet hetzelfde zijn
- Fout → let op met woorden zoals altijd, vb de koning / altijd bindend → soms is het puur aanvul-
lende vb: scheiding van goederen, vermogen partner blijft partner, jouw blijft jouw. Wettelijk stel-
sel → aanvullend recht, ondertekent → gemeenschappelijk vermogen
- Fout → rechtsregel w gemaakt dr de overheid, reglement niet dr de overheid / worden niet opge-
legd of uitgevoerd door de overheid
- Fout → privaat recht, u kan maar voor bepaalde zaken de overheid bellen , maar voor een niet be-
paald factuur zit u in het burgerlijk recht
- Fout → rechtsmisbruik
3.SUPRANATIONAAL RECHT VS NATIONAAL RECHT
Ontstaan v regels die de grenzen v e staat overschrijden => supranationaal recht
- Internationaal publiekrecht of volkenrecht
