Cultuur
Hugo Häring (1882-1958) - het abstracte versus het organische
1. Inleiding
Zijn opdrachten werden tijdens WOII stopgezet door Hitler,
wegens te avant-gardistisch/vooruitstrevend. Daarna is hij in de
vergetelheid beland. Maar hij werd terug ontdekt na zijn dood
(1960-1970), wanneer de kritiek op het modernisme steeg.
Hij vormde een tegenwicht voor de internationale stijl van Le Corbusier. Hij zocht
de betekenis en expressie op. Hij is ook onzeker tegenover “Witte architectuur”,
net als Frank Lloyd Wright. Hij is voorvechter van het organisch bouwen. Häring
wil na eeuwenlange dominante van de geometrie in de architectuurgeschiedenis,
in 1925 pleiten voor een architectuur die zich bevrijd van vooropgestelde
abstracte vormen en die dialogeert met natuur, klimaat en mens.
Architectuurgeschiedenis volgens Hugo Häring gaat over de tegenstelling van
organische en geometrische ontwerpen. Hij laat zien hoe de zoektocht naar het
combineren van binnen- en buitenruimtes varieert.
2. Wege Zur Form
Hij heeft een artikel geschreven in 1925, genaamd Wege zur Form. Bij de
ontwerpen van Häring bepalen de innerlijke krachten de vorm en geometrie. Hij
pleit ervoor zich niet te laten dicteren door geometrische wetmatigheden, maar
om in een vrije geest te ontdekken. Voor Häring is vorm geen doel, maar een
resultaat.
Schoonheid heeft geen prioriteit, maar het zoeken naar het werkelijke leven wel.
Hij benadrukt het belang van expressie, in plaats van schoonheid of esthetica.
Häring zegt dat ongerustheid in functie niet in conflict mag komen met onze
nood aan emotie. We moeten het individuele aspect van elk element uitdrukken.
Deze uitdrukking weerspiegelt hoe de dingen werkelijk zijn, het leven zelf.
3. Gut Garkau - Lübeck
Häring heeft vooral zijn plaats in de
architectuurgeschiedenis verworven met de boerderij
(1924, Lübeck) die hij ontwierp. Deze boerderij is zowel
progressief als traditioneel, avontuurlijk en bescheiden.
Hij realiseerde drie van de zeven gebouwen die hij voor
de boerderij ontwierp: de koestal, de schuur en de
machineloods.
, De koestal heeft een complexe vorm die is afgestemd op het
gebruik en de relaties tussen de boer en de koeien. Het
peervormige plan zorgt ervoor dat de hoofden van de koeien
ver uit elkaar blijven om ziektes te voorkomen, terwijl er in het
midden een zone voor het voederen is. De stier heeft zijn
specifieke plaats en de muren zijn grotendeels afgerond om
verwondingen te vermijden.
Het gebouw combineert houten bekleding met betonconstructies en
timmerhoutwerk, wat getuigt van een grote gevoeligheid voor lokale
bouwtechnieken. Hugo spreekt ‘boerderijtaal’, hij bouwt als boer.
In Dessau wordt de Bauhausschool gebouwd, wat een grote
tegenstelling vormt met het Bauhaus (1919-1933). Het Bauhaus
evolueert van een 'organische' beeldtaal naar een focus op
primaire vormen en standaardisatie. Vergelijkingen met de koestal
van Häring tonen aan dat geometrie overheerst, ondanks zijn
pogingen. Na WOII blijft geometrie dominant, maar in de jaren
1960-1970 ontstaat een tegenbeweging tegen het modernisme.
4. ‘Neues Bauen’ vs ‘architektur’
Volgens Häring is de architect niet de alleswetende schepper, maar een vertolker.
Hij noemde zijn visie ‘Neues Bauen’, waarbij hij een onderscheid maakt tussen
de architectuur van de Renaissance en het Classicisme aan de ene kant, en de
middeleeuwse bouwstijl en regionale architectuur aan de andere kant.
Häring had een fascinatie voor de middeleeuwen, wat zich
onder andere uit in de gotische spitsboog (ook in plan koestal),
die hij beschouwde als een representatie van de Germaanse
Noordelijke bouwkunst. Deze stijl werd als een indringer
gezien in het zuiden.
De tegenstelling tussen de noordelijke traditie van Häring en de zuidelijke
relationele benadering van Le Corbusier weerspiegelt de problematiek tussen
‘bouwen’ en ‘architectuur’, en tussen het ‘organische’ en het ‘geometrische’.
Häring's organische visie werd telkens onderdrukt door Le Corbusier en Mies, die
pleiten voor een universele architectuur die de principes volgt.
5. Mies (1921-1926) – Häring
De visie van Häring, die gericht was op ‘organische
architectuur’, stond in contrast met Le Corbusier's
idee van een universele architectuur die strikte
dogma’s volgde, zoals zijn ‘les cinq points de
l’architecture moderne’.
Bij het masterplan voor de Weissenhofsiedlung in Stuttgart in 1927 werd
duidelijk dat men koos voor het rechtlijnige ontwerp van Mies, in plaats van het
organische plan van Häring. Le Corbusier uitte in een brief zijn wens om snel
verlost te worden van de ‘vervelende’ Häring.
, Ondanks het feit dat Häring rond 1925 een hoge status had
als voorzitter van de architectengroepering ‘Der Ring’,
waarin belangrijke Berlijnse architecten zaten, trok Le
Corbusier alle aandacht. Hierdoor verdween Häring en zijn
organische architectuur langzaam naar de achtergrond en
maakte plaats voor de opkomende ‘International Style’.
Vanaf 1933 ontstaat er kritiek op het modernisme, met
de vraag of we wereldwijd dezelfde type architectuur
moeten hanteren. Le Corbusier begint zich al in 1930
in vraag te stellen en neigt in zijn latere werk (de kapel
van Ronchamp, 1955) naar de organische architectuur
van Häring. In zowel de kapel, als in de nooit
gebouwde woning van Häring uit 1946, zijn er geen
rechte lijnen te vinden, en de emotie overheerst boven
de rationaliteit.
, Le Corbusier - van Edouard naar Le Corbusier
1. Charles - Edouard
Charles-Edouard Jeanneret-Gris is geboren in een dorpje in het
Jura-gebergte te Zwitserland in 1887.
Zonder opleiding ontwerpt hij op 18 jarige leeftijd zijn eerste woning in 1905. Hij
was eigenlijk schrijver, en werd opgeleerd door de schilder en beeldhouder
Charles L’Eplattenier. Charles is gegrepen door de Arts & Crafts, een sociale
beweging in Engeland die aanstuurt op een directe relatie tussen kunst en
ambacht. Er zijn 75 gebouwen effectief gebouwd van de 400 ontwerpen, 50
boeken geschreven, 1000 brieven en 100 artikels. Ook schilderde hij heel veel,
waarbij hij zich echt vrij voelde. Le Corbusier is de architect, Jeanneret is de
schilder.
2. Villa Fallet (18 jaar)
Edouard verkrijgt zijn eerste opdracht in La-Chaux-De Fonds
(Zwitserland) via zijn leermeester Charles L’Eplattenier en bouwt de
villa Fallet, in samenwerking met de architect René Chapellaz. Zijn
familie zijn welgestelde horlogemakers. Hij heeft deze woning nooit
gepubliceerd, aangezien hij zich hier nog niet ‘Le Corbusier’ was.
De villa Fallet heeft een regionaal karakter. Edouard besteedt veel aandacht aan
details zoals ramen, hekken en balkons. Onder invloed van L’Eplattenier creëert
hij ornamenten en decoraties geïnspireerd door 'folklore du sapin'. Het boek 'The
Grammar of Ornament' van Owen Jones, dat ornamenten koppelt aan cultuur en
antropologie, beïnvloedt Edouards vroege werk. De villa heeft ook elementen van
art nouveau en Jugendstil en toont de invloed van de Arts and Crafts-beweging in
Engeland en de Ecole de l’Art in La-Chaux-de-Fonds.
De villa heeft een donkere inkom en een hoge hal die de ruimte
in volumes verdelen. Edouard combineert kleur en vorm
harmonieus, geïnspireerd door de natuur. Hij respecteert het
landschap en abstraheert dennenbomen in een kleurrijke stijl,
terwijl hij zoekt naar een bouwwijze die bij de omgeving past.
3. Villa Jacquement (20 jaar)
Hij is gereisd naar Italië, Budapest en Wenen, dit om inspiratie
op te doen. Hij maakt veel schetsen en schrijft alles op. Hij is
onder de indruk van de schoonheid van het kartuizerklooster
Ema in Galluzzo. Hij ziet hier modernisme in, namelijk abstracte
boxen terwijl het al heel oud is. In Wenen ontwerpt hij 2 villa’s
voor dichte relaties van de Familie Fallet.
Hugo Häring (1882-1958) - het abstracte versus het organische
1. Inleiding
Zijn opdrachten werden tijdens WOII stopgezet door Hitler,
wegens te avant-gardistisch/vooruitstrevend. Daarna is hij in de
vergetelheid beland. Maar hij werd terug ontdekt na zijn dood
(1960-1970), wanneer de kritiek op het modernisme steeg.
Hij vormde een tegenwicht voor de internationale stijl van Le Corbusier. Hij zocht
de betekenis en expressie op. Hij is ook onzeker tegenover “Witte architectuur”,
net als Frank Lloyd Wright. Hij is voorvechter van het organisch bouwen. Häring
wil na eeuwenlange dominante van de geometrie in de architectuurgeschiedenis,
in 1925 pleiten voor een architectuur die zich bevrijd van vooropgestelde
abstracte vormen en die dialogeert met natuur, klimaat en mens.
Architectuurgeschiedenis volgens Hugo Häring gaat over de tegenstelling van
organische en geometrische ontwerpen. Hij laat zien hoe de zoektocht naar het
combineren van binnen- en buitenruimtes varieert.
2. Wege Zur Form
Hij heeft een artikel geschreven in 1925, genaamd Wege zur Form. Bij de
ontwerpen van Häring bepalen de innerlijke krachten de vorm en geometrie. Hij
pleit ervoor zich niet te laten dicteren door geometrische wetmatigheden, maar
om in een vrije geest te ontdekken. Voor Häring is vorm geen doel, maar een
resultaat.
Schoonheid heeft geen prioriteit, maar het zoeken naar het werkelijke leven wel.
Hij benadrukt het belang van expressie, in plaats van schoonheid of esthetica.
Häring zegt dat ongerustheid in functie niet in conflict mag komen met onze
nood aan emotie. We moeten het individuele aspect van elk element uitdrukken.
Deze uitdrukking weerspiegelt hoe de dingen werkelijk zijn, het leven zelf.
3. Gut Garkau - Lübeck
Häring heeft vooral zijn plaats in de
architectuurgeschiedenis verworven met de boerderij
(1924, Lübeck) die hij ontwierp. Deze boerderij is zowel
progressief als traditioneel, avontuurlijk en bescheiden.
Hij realiseerde drie van de zeven gebouwen die hij voor
de boerderij ontwierp: de koestal, de schuur en de
machineloods.
, De koestal heeft een complexe vorm die is afgestemd op het
gebruik en de relaties tussen de boer en de koeien. Het
peervormige plan zorgt ervoor dat de hoofden van de koeien
ver uit elkaar blijven om ziektes te voorkomen, terwijl er in het
midden een zone voor het voederen is. De stier heeft zijn
specifieke plaats en de muren zijn grotendeels afgerond om
verwondingen te vermijden.
Het gebouw combineert houten bekleding met betonconstructies en
timmerhoutwerk, wat getuigt van een grote gevoeligheid voor lokale
bouwtechnieken. Hugo spreekt ‘boerderijtaal’, hij bouwt als boer.
In Dessau wordt de Bauhausschool gebouwd, wat een grote
tegenstelling vormt met het Bauhaus (1919-1933). Het Bauhaus
evolueert van een 'organische' beeldtaal naar een focus op
primaire vormen en standaardisatie. Vergelijkingen met de koestal
van Häring tonen aan dat geometrie overheerst, ondanks zijn
pogingen. Na WOII blijft geometrie dominant, maar in de jaren
1960-1970 ontstaat een tegenbeweging tegen het modernisme.
4. ‘Neues Bauen’ vs ‘architektur’
Volgens Häring is de architect niet de alleswetende schepper, maar een vertolker.
Hij noemde zijn visie ‘Neues Bauen’, waarbij hij een onderscheid maakt tussen
de architectuur van de Renaissance en het Classicisme aan de ene kant, en de
middeleeuwse bouwstijl en regionale architectuur aan de andere kant.
Häring had een fascinatie voor de middeleeuwen, wat zich
onder andere uit in de gotische spitsboog (ook in plan koestal),
die hij beschouwde als een representatie van de Germaanse
Noordelijke bouwkunst. Deze stijl werd als een indringer
gezien in het zuiden.
De tegenstelling tussen de noordelijke traditie van Häring en de zuidelijke
relationele benadering van Le Corbusier weerspiegelt de problematiek tussen
‘bouwen’ en ‘architectuur’, en tussen het ‘organische’ en het ‘geometrische’.
Häring's organische visie werd telkens onderdrukt door Le Corbusier en Mies, die
pleiten voor een universele architectuur die de principes volgt.
5. Mies (1921-1926) – Häring
De visie van Häring, die gericht was op ‘organische
architectuur’, stond in contrast met Le Corbusier's
idee van een universele architectuur die strikte
dogma’s volgde, zoals zijn ‘les cinq points de
l’architecture moderne’.
Bij het masterplan voor de Weissenhofsiedlung in Stuttgart in 1927 werd
duidelijk dat men koos voor het rechtlijnige ontwerp van Mies, in plaats van het
organische plan van Häring. Le Corbusier uitte in een brief zijn wens om snel
verlost te worden van de ‘vervelende’ Häring.
, Ondanks het feit dat Häring rond 1925 een hoge status had
als voorzitter van de architectengroepering ‘Der Ring’,
waarin belangrijke Berlijnse architecten zaten, trok Le
Corbusier alle aandacht. Hierdoor verdween Häring en zijn
organische architectuur langzaam naar de achtergrond en
maakte plaats voor de opkomende ‘International Style’.
Vanaf 1933 ontstaat er kritiek op het modernisme, met
de vraag of we wereldwijd dezelfde type architectuur
moeten hanteren. Le Corbusier begint zich al in 1930
in vraag te stellen en neigt in zijn latere werk (de kapel
van Ronchamp, 1955) naar de organische architectuur
van Häring. In zowel de kapel, als in de nooit
gebouwde woning van Häring uit 1946, zijn er geen
rechte lijnen te vinden, en de emotie overheerst boven
de rationaliteit.
, Le Corbusier - van Edouard naar Le Corbusier
1. Charles - Edouard
Charles-Edouard Jeanneret-Gris is geboren in een dorpje in het
Jura-gebergte te Zwitserland in 1887.
Zonder opleiding ontwerpt hij op 18 jarige leeftijd zijn eerste woning in 1905. Hij
was eigenlijk schrijver, en werd opgeleerd door de schilder en beeldhouder
Charles L’Eplattenier. Charles is gegrepen door de Arts & Crafts, een sociale
beweging in Engeland die aanstuurt op een directe relatie tussen kunst en
ambacht. Er zijn 75 gebouwen effectief gebouwd van de 400 ontwerpen, 50
boeken geschreven, 1000 brieven en 100 artikels. Ook schilderde hij heel veel,
waarbij hij zich echt vrij voelde. Le Corbusier is de architect, Jeanneret is de
schilder.
2. Villa Fallet (18 jaar)
Edouard verkrijgt zijn eerste opdracht in La-Chaux-De Fonds
(Zwitserland) via zijn leermeester Charles L’Eplattenier en bouwt de
villa Fallet, in samenwerking met de architect René Chapellaz. Zijn
familie zijn welgestelde horlogemakers. Hij heeft deze woning nooit
gepubliceerd, aangezien hij zich hier nog niet ‘Le Corbusier’ was.
De villa Fallet heeft een regionaal karakter. Edouard besteedt veel aandacht aan
details zoals ramen, hekken en balkons. Onder invloed van L’Eplattenier creëert
hij ornamenten en decoraties geïnspireerd door 'folklore du sapin'. Het boek 'The
Grammar of Ornament' van Owen Jones, dat ornamenten koppelt aan cultuur en
antropologie, beïnvloedt Edouards vroege werk. De villa heeft ook elementen van
art nouveau en Jugendstil en toont de invloed van de Arts and Crafts-beweging in
Engeland en de Ecole de l’Art in La-Chaux-de-Fonds.
De villa heeft een donkere inkom en een hoge hal die de ruimte
in volumes verdelen. Edouard combineert kleur en vorm
harmonieus, geïnspireerd door de natuur. Hij respecteert het
landschap en abstraheert dennenbomen in een kleurrijke stijl,
terwijl hij zoekt naar een bouwwijze die bij de omgeving past.
3. Villa Jacquement (20 jaar)
Hij is gereisd naar Italië, Budapest en Wenen, dit om inspiratie
op te doen. Hij maakt veel schetsen en schrijft alles op. Hij is
onder de indruk van de schoonheid van het kartuizerklooster
Ema in Galluzzo. Hij ziet hier modernisme in, namelijk abstracte
boxen terwijl het al heel oud is. In Wenen ontwerpt hij 2 villa’s
voor dichte relaties van de Familie Fallet.
