AFL2601
Assignment 2 ISIXHOSA Semester 1 2025
Unique number:
Due Date: 2025
This document includes:
Helpful answers and guidelines
Detailed explanations and/ or calculations
References
Connect with the tutor on
+27 68 812 0934
,© Study Shack 2024. All rights Reserved +27 68 812 0934
, UMBUZO 1
UGuthrie uchaza ukuba ulwimi lunokuthathwa njengolwimi lwesiNtu ukuba
luhlangabezana neendlela ezine ezithile. Ezi ndlela zibandakanya inkqubo
yezikhamiso (noun class system), ubudlelwane phakathi kwesinye nesininzi,
ukuvumelanisa amagama (concord system), kunye nokungabinako
ukubonakalisa isini ngokwezabizwana. Ndingakubonisa ukuba isiXhosa
singolunye lolwimi lwesiNtu ngokusebenzisa le migangatho kaGuthrie.
1. Inkqubo Yezikhamiso – Ukuhlelwa Kwamabizo Ngamaqela
Iilwimi lwesiNtu zine inkqubo yeeklasi zamabizo, ezisebenzisa izikhamiso
ezithile (prefixes) ukwahlula amagama ngokobume bawo.
Umzekelo kwisiXhosa:
Umntu (singular, class 1)
Abantu (plural, class 2)
Isitulo (singular, class 7)
Izitulo (plural, class 8)
Ezi zigaba zamabizo ziyenza icace into yokuba isiXhosa lilwimi lwesiNtu kuba
lisebenzisa izikhamiso ezahlukileyo ukuchaza intsingiselo yamagama.
2. Ubudlelwane Phakathi Kwenye Nenininzi
Iilwimi lwesiNtu zisebenzisa inkqubo ecacileyo yokudibanisa amagama
aphindaphindiweyo ngokweklasi yawo. Phantse onke amabizo anesinye
nesininzi ezahlukeneyo.
Umzekelo kwisiXhosa:
Singular (Class 1): Umfundi → Plural (Class 2): Abafundi (student
→ students)
Singular (Class 3): Umlambo → Plural (Class 4): Imilambo (river →
rivers)
© Study Shack 2024. All rights Reserved +27 68 812 0934
Assignment 2 ISIXHOSA Semester 1 2025
Unique number:
Due Date: 2025
This document includes:
Helpful answers and guidelines
Detailed explanations and/ or calculations
References
Connect with the tutor on
+27 68 812 0934
,© Study Shack 2024. All rights Reserved +27 68 812 0934
, UMBUZO 1
UGuthrie uchaza ukuba ulwimi lunokuthathwa njengolwimi lwesiNtu ukuba
luhlangabezana neendlela ezine ezithile. Ezi ndlela zibandakanya inkqubo
yezikhamiso (noun class system), ubudlelwane phakathi kwesinye nesininzi,
ukuvumelanisa amagama (concord system), kunye nokungabinako
ukubonakalisa isini ngokwezabizwana. Ndingakubonisa ukuba isiXhosa
singolunye lolwimi lwesiNtu ngokusebenzisa le migangatho kaGuthrie.
1. Inkqubo Yezikhamiso – Ukuhlelwa Kwamabizo Ngamaqela
Iilwimi lwesiNtu zine inkqubo yeeklasi zamabizo, ezisebenzisa izikhamiso
ezithile (prefixes) ukwahlula amagama ngokobume bawo.
Umzekelo kwisiXhosa:
Umntu (singular, class 1)
Abantu (plural, class 2)
Isitulo (singular, class 7)
Izitulo (plural, class 8)
Ezi zigaba zamabizo ziyenza icace into yokuba isiXhosa lilwimi lwesiNtu kuba
lisebenzisa izikhamiso ezahlukileyo ukuchaza intsingiselo yamagama.
2. Ubudlelwane Phakathi Kwenye Nenininzi
Iilwimi lwesiNtu zisebenzisa inkqubo ecacileyo yokudibanisa amagama
aphindaphindiweyo ngokweklasi yawo. Phantse onke amabizo anesinye
nesininzi ezahlukeneyo.
Umzekelo kwisiXhosa:
Singular (Class 1): Umfundi → Plural (Class 2): Abafundi (student
→ students)
Singular (Class 3): Umlambo → Plural (Class 4): Imilambo (river →
rivers)
© Study Shack 2024. All rights Reserved +27 68 812 0934