Haveneconomie
Economisch kader – sta s eken en actoren
The port product
De defini e van wat een haven doet is doorheen de jaren verandert.
1982, Jansson & Shneerson
- Haven = plaats waar lading wordt over- en opgeslagen
- 7 kernac viteiten zijn vandaag nog steeds aanwezig,
maar in andere capaciteiten.
- Groo e blokjes = capaciteit vd. ac viteit => geen tekort
aan kaaien, maar laden & lossen was beperkt omdat er
weinig kranen aan wal stonden.
2001, Wereldbank
- Recenter beeld van havenac viteiten opsplitsing
core en value-added ac vi es
- Core ac vi es
o Marine services => diensten aan het schip:
binnenvaren, loodsen, sleepdiensten, bunkeren …
o Terminal services => zonder diensten aan de terminal
kan er niet geladen/gelost worden
o Repair services => spreekt voor zich
o Estate mgmt=> grondbeheer: havengebied goed
beheren & in concessie geven aan operatoren…
liberalisering, havenbedrijf kan gezien worden als
landlord
o Informa on mgmt => informa estromen beheren => inkomende
containers/goederen brengen veel informa e-uitwisselingen met zich mee
- Value-added services => (her)verpakken van goederen, e cke en voorzien … geen
essen ële ac viteiten, maar aangename toeviegingen aan je havendiensten
1999, Trujillo & Nombela
- Maakt het onderscheid obv. infrastructuur
o Infrastructure provision => infrastructuur voorzien
o Port services using infrastructure => havendiensten die
infrastructuur gebruiken
o Co-ordina on of sea-port ac vi es =>
coördina e/coöpera e van havenac viteiten
Havenautoriteiten willen tonnage, toegevoegde waarde en winsten
maximeren.
,Havensta s eken
Sta s eken in een haven worden gebruikt voor:
- Externe communica e van de resultaten van havenac viteiten
- Planning, management en controle van havenopera es
- Opera onele events verifiëren in geval van onenigheid
- Planning van haveninfrastructuur
- Controle van financieel management
- Controle en planning van de human resources (werknemers) van de haven
Types havensta s eken: de sta s eken kunnen onderverdeeld worden in 4 main parts:
- Commercial sta s cs volume => hoeveel overslag hee een terminal/type terminals/de
haven/… gerealiseerd?
- Opera onal sta s cs kwaliteit van de haven => produc viteit van de haven?
- Financial sta s cs winst/toegevoegde waarde
- Social sta s cs werkgelegenheid etc.
Roughly speaking, these sta s cs address the four main basic ques ons on the traffic,
the core of the port ac vity. How much (a measure of its volume)? How (the services to
be offered)? For what profit (in monetary terms)? With what kind of staff?
Havensta s eken
- Nood aan sta s eken is a ankelijk van de havenstructuur, opera e en
verkeerskarakteris eken.
- De sta s eken worden gepubliceerd in charts en graphs
- Bekangrijk om variables units en sources duidelijk te definiëren
- Havens in de UK zijn volledig gepriva seerd.
Evolu e van mari me traffic in ton
Wat schepen vervoeren moet (+/-) ook door havens gaan.
Als de hoeveelheden vervoerde goederen groeit, moet ook de capaciteit van de havens
groeien. De groei waarvoor de ene haven niet voldoende capaciteit hee om hem aan te
nemen, zal bij een nabije haven terechtkomen => het is belangrijk om voldoende capaciteit
te hebben en perspec even om uit te breiden.
In havens zit je eigenlijk al vrij snel aan de limiet, een containerterminal die 65% van zijn
capaciteit benut zit eigenlijk vol, als je die overige 35% ook nog gaat benu en, ga je zodanig
veel wach jd creëren dat het proces niet meer efficiënt kan lopen.
Op maximale vraag had PoAB niet voldoende capaciteit, momenteel zi en we niet op
maximale vraag, maar de economie is nog aan het groeien en we z (e es herbekijken)
,Evolu e van mari me traffic in ton-miles
Meerderheid van schepen in Europese havens blij binnen Europa (short-sea), vandaar de
daling in ton-miles.
Traffic per route voor containers de grootste volumes worden van Azië naar Noord-Amerika &
Europa (Noord-Europa & Mediterraan. Het trafiek in de andere rich ng is echter veel kleiner,
daarnaast is er tussen Noord-Amerika & Europa ook weinig trafiek.
Outlook scenario-analyse voor toekoms ge impact van Covid & Russo-Ukrainian War.
Liner Shipping Connec vity Index (LSCI), gee weer hoe goed een land/haven is geconnecteerd.
Azië, Noord-Amerika & Europa scoren hier het hoogst (hoger dan het wereldgemiddelde.
Number Of Ports hee een gelijkaardige verhouding als de LSCI. Hier scoren Azië & Europa veel
hoger dan de rest, Noord-Amerika scoort hier het laagst.
Port Container Performance = maatstaf van de produc viteit van een haven, een grotere haven is
niet al jd produc ever dan een kleinere haven.
Port Container Throughput voor België, PoAB is verantwoordelijk voor meer dan 80% van het cargo
traffic in België.
Port Level Cargo Traffic maakt een onderscheid tussen goederencategorieën => gee havens een
beeld van de categorieën waarvoor een investering in capaciteit/uitbreiding/… al dan niet nodig zou
zijn en of het rendabel zou zijn.
, Number of vessel calls
De evolu e in het aantal scheepsaanlopen hangt niet per se samen met de evolu e in cargo
er kunnen meer schepen aanlopen zonder dat de behandelde cargo toeneemt, dit kan
doordat er meer kleine schepen, passagiersschepen, schepen die niet volledig gevuld zijn …
aanlopen.
Schepen met liquid bulk zijn verantwoordelijk voor de meeste aanlopen. Passagiersschepen
(cruises en ferry’s) worden vaak over het hoofd gezien, vooral in Zuid-Europa nemen deze
schepen een groot aandeel van het aantal aanlopen in beslag.
Marktaandeel in de Hamburg – Le Havre range
Het succes van een haven kan ook in marktaandeel gemeten worden ipv. absolute cijfers.
We kijken naar de Hamburg – Le Havre range, want andere ranges zijn niet zo
nu g/veelzeggend.
Ro erdam en Antwerpen hebben de grootste aandelen. Alle Vlaamse havens hadden in
2020 samen een market share van meer dan 25%.
Economisch kader – sta s eken en actoren
The port product
De defini e van wat een haven doet is doorheen de jaren verandert.
1982, Jansson & Shneerson
- Haven = plaats waar lading wordt over- en opgeslagen
- 7 kernac viteiten zijn vandaag nog steeds aanwezig,
maar in andere capaciteiten.
- Groo e blokjes = capaciteit vd. ac viteit => geen tekort
aan kaaien, maar laden & lossen was beperkt omdat er
weinig kranen aan wal stonden.
2001, Wereldbank
- Recenter beeld van havenac viteiten opsplitsing
core en value-added ac vi es
- Core ac vi es
o Marine services => diensten aan het schip:
binnenvaren, loodsen, sleepdiensten, bunkeren …
o Terminal services => zonder diensten aan de terminal
kan er niet geladen/gelost worden
o Repair services => spreekt voor zich
o Estate mgmt=> grondbeheer: havengebied goed
beheren & in concessie geven aan operatoren…
liberalisering, havenbedrijf kan gezien worden als
landlord
o Informa on mgmt => informa estromen beheren => inkomende
containers/goederen brengen veel informa e-uitwisselingen met zich mee
- Value-added services => (her)verpakken van goederen, e cke en voorzien … geen
essen ële ac viteiten, maar aangename toeviegingen aan je havendiensten
1999, Trujillo & Nombela
- Maakt het onderscheid obv. infrastructuur
o Infrastructure provision => infrastructuur voorzien
o Port services using infrastructure => havendiensten die
infrastructuur gebruiken
o Co-ordina on of sea-port ac vi es =>
coördina e/coöpera e van havenac viteiten
Havenautoriteiten willen tonnage, toegevoegde waarde en winsten
maximeren.
,Havensta s eken
Sta s eken in een haven worden gebruikt voor:
- Externe communica e van de resultaten van havenac viteiten
- Planning, management en controle van havenopera es
- Opera onele events verifiëren in geval van onenigheid
- Planning van haveninfrastructuur
- Controle van financieel management
- Controle en planning van de human resources (werknemers) van de haven
Types havensta s eken: de sta s eken kunnen onderverdeeld worden in 4 main parts:
- Commercial sta s cs volume => hoeveel overslag hee een terminal/type terminals/de
haven/… gerealiseerd?
- Opera onal sta s cs kwaliteit van de haven => produc viteit van de haven?
- Financial sta s cs winst/toegevoegde waarde
- Social sta s cs werkgelegenheid etc.
Roughly speaking, these sta s cs address the four main basic ques ons on the traffic,
the core of the port ac vity. How much (a measure of its volume)? How (the services to
be offered)? For what profit (in monetary terms)? With what kind of staff?
Havensta s eken
- Nood aan sta s eken is a ankelijk van de havenstructuur, opera e en
verkeerskarakteris eken.
- De sta s eken worden gepubliceerd in charts en graphs
- Bekangrijk om variables units en sources duidelijk te definiëren
- Havens in de UK zijn volledig gepriva seerd.
Evolu e van mari me traffic in ton
Wat schepen vervoeren moet (+/-) ook door havens gaan.
Als de hoeveelheden vervoerde goederen groeit, moet ook de capaciteit van de havens
groeien. De groei waarvoor de ene haven niet voldoende capaciteit hee om hem aan te
nemen, zal bij een nabije haven terechtkomen => het is belangrijk om voldoende capaciteit
te hebben en perspec even om uit te breiden.
In havens zit je eigenlijk al vrij snel aan de limiet, een containerterminal die 65% van zijn
capaciteit benut zit eigenlijk vol, als je die overige 35% ook nog gaat benu en, ga je zodanig
veel wach jd creëren dat het proces niet meer efficiënt kan lopen.
Op maximale vraag had PoAB niet voldoende capaciteit, momenteel zi en we niet op
maximale vraag, maar de economie is nog aan het groeien en we z (e es herbekijken)
,Evolu e van mari me traffic in ton-miles
Meerderheid van schepen in Europese havens blij binnen Europa (short-sea), vandaar de
daling in ton-miles.
Traffic per route voor containers de grootste volumes worden van Azië naar Noord-Amerika &
Europa (Noord-Europa & Mediterraan. Het trafiek in de andere rich ng is echter veel kleiner,
daarnaast is er tussen Noord-Amerika & Europa ook weinig trafiek.
Outlook scenario-analyse voor toekoms ge impact van Covid & Russo-Ukrainian War.
Liner Shipping Connec vity Index (LSCI), gee weer hoe goed een land/haven is geconnecteerd.
Azië, Noord-Amerika & Europa scoren hier het hoogst (hoger dan het wereldgemiddelde.
Number Of Ports hee een gelijkaardige verhouding als de LSCI. Hier scoren Azië & Europa veel
hoger dan de rest, Noord-Amerika scoort hier het laagst.
Port Container Performance = maatstaf van de produc viteit van een haven, een grotere haven is
niet al jd produc ever dan een kleinere haven.
Port Container Throughput voor België, PoAB is verantwoordelijk voor meer dan 80% van het cargo
traffic in België.
Port Level Cargo Traffic maakt een onderscheid tussen goederencategorieën => gee havens een
beeld van de categorieën waarvoor een investering in capaciteit/uitbreiding/… al dan niet nodig zou
zijn en of het rendabel zou zijn.
, Number of vessel calls
De evolu e in het aantal scheepsaanlopen hangt niet per se samen met de evolu e in cargo
er kunnen meer schepen aanlopen zonder dat de behandelde cargo toeneemt, dit kan
doordat er meer kleine schepen, passagiersschepen, schepen die niet volledig gevuld zijn …
aanlopen.
Schepen met liquid bulk zijn verantwoordelijk voor de meeste aanlopen. Passagiersschepen
(cruises en ferry’s) worden vaak over het hoofd gezien, vooral in Zuid-Europa nemen deze
schepen een groot aandeel van het aantal aanlopen in beslag.
Marktaandeel in de Hamburg – Le Havre range
Het succes van een haven kan ook in marktaandeel gemeten worden ipv. absolute cijfers.
We kijken naar de Hamburg – Le Havre range, want andere ranges zijn niet zo
nu g/veelzeggend.
Ro erdam en Antwerpen hebben de grootste aandelen. Alle Vlaamse havens hadden in
2020 samen een market share van meer dan 25%.
