deel 1: AN, onthaal en beginsituatie
1. onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers
1. omschrijving van onthaalonderwijs
● onthaalonderwijs is onderwijs dat de taalvaardigheid Nederlands en de sociale integratie
van de anderstalige nieuwkomer bevordert
● doel: AN voorbereiden op het instromen in het gewoon onderwijs en de doorstroming te
bevorderen in de reguliere klaspraktijk en gedurende verdere schoolloopbaan
2. anderstalige nieuwkomers (AN)
● AN = leerlingen in het basisonderwijs die uiterlijk op 31 december van het lopende schooljaar
5 jaar of ouder zijn en op die op de dag van de voorzien instap in school, gelijktijdig aan al de
volgende voorwaarden voldoen:
○ niet Nederlands als thuistaal of moedertaal hebben
○ onvoldoende de onderwijstaal beheersen om met goed gevolg de lessen te kunnen
volgen
○ max 9 maanden ingeschreven zijn in een school met het Nederlandsd als
onderwijstaal
○ een nieuwkomer zijn, d.w.z. max één jaar ononderbroken in België verblijven
● naast deze eerste groep zijn kinderen die officieel verblijven in een open asielcentrum ook
anderstalige nieuwkomers
○ hebben enkel de leeftijdsvoorwaarde
3. gewezen anderstalige nieuwkomer (GAN)
● GAN = leerlingen in het basisonderwijs die in het voorafgaande schooljaar AN waren en
onthaalonderwijs hebben genoten
1
, 2. organisatie van het onthaalonderwijs = onthaaljaar + vervolgjaar
3 manieren van onthaalonderwijs
1. centrale opvang
● voltijds in een taalbadklas of onthaalklas
● doel = zo snel mogelijk naar de reguliere klas
● zo kort mogelijk (max. 1 jaar)
voordelen
● alle nieuwkomers doorlopen zelfde proces
nadelen
● organisatie
● sociale integratie
● weinig impliciete taalverwerving door bv. klasgenoten
2. semi-geïntegreerde opvang
● een beperkt aantal uren in de onthaalklas
● overige lessen bij de reguliere klas. Welke lessen?
voordelen
● sociale integratie
● traject meer op maat
● spreekkansen/feedback
nadelen
● goede afstemming tussen beide leerkrachten
3. geïntegreerde opvang
● volgt de lessen mee bij een reguliere klas
voordelen
● maximale kansen tot integratie
nadelen
● kloof tussen ANK en verwachtingen
● vermoeiend voor ANK
● draagkracht LK
2
,bepalende factoren voor keuze organisatievormen
● het welbevinden van het kind
● schoolkenmerken
○ grootte
○ complexiteit van de klas
○ draagkracht LK
○ …
● kindspecifieke kenmerken
○ leeftijd
○ schoolloopbaan
○ mondelinge taalvaardigheid
○ geletterdheid en gecijferdheid
competenties waar je als LK eerst aan werkt
1. sociale competenties
● een warm onthaal
● focussen op zich veilig voelen en inzetten op verbinding
○ groepsbevorderende activiteiten = cruciaal
● sociale vaardigheden
○ culturele verschillen en andere normen en waarden, aandacht besteden aan hoe je
een ruzie oplost etc.
2. competenties in verband met zelfsturing
● zichtbaar maken van de verwachtingen, regels en gewoontes in de klas en op school
○ biedt stukje houvast
● soms voor de hand liggende zaken toch uitleggen
○ bv. brooddoos, gebruik sanitair, lijmstift…
● net zoals andere lln.: leren plannen, doorzetten…
○ geef ze verantwoordelijkheid afhankelijk van wat de leerling al kan (jij bent
fotograaf op klasuitstap, je mag de schriften uitdelen…)
3
, 3. talige competenties
● taal leren door taal te gebruiken
○ eerst inzetten op mondelinge
vaardigheden
○ hoe snel je werkt aan de
schriftelijke vaardigheden,
hangt af van de leerling
3. een warm en veilig klimaat in de klas
1. tips voor een warm en veilig onthaal
a. klasinrichting
● pictogrammen, tekeningen of foto’s gebruiken om gewoonten, afspraken en regels weer te
geven
○ je moet ze zelf voordoen of laten voordoen
● naamkaartjes hangen bij enkele belangrijke plekken en voorwerpen in de klas
○ bv. bord, deur, vuilbak…
● muur of tafel maken rond een bepaald onderwerp
○ bv. familiemuur
■ biedt vertrouwen en veiligheid
● nieuwkomer zit op een gemakkelijk bereikbare plaats in de klas, dicht bij de LK
b. communicatie
● wees geduldig en leg lat niet te hoog, zeker niet in het begin
● gebruik een daglijn en weeklijn voor de hele klas die speciaal voor de nieuwkomers verrijkt is
met pictogrammen
● verbied AN niet om eigen taal te spreken
○ bv. lln die dezelfde moedertaal hebben inschakelen om aantal dingen te vertellen
○ instructies en opdrachten herhalen in het Nederlands
● ‘peter’ of ‘meter’ inschakelen die rondleiding geeft rond de school
4