Samenvatting - La mémoire blanche (Het blanco geheugen) – Pierre Coran
Proloog :
Een jongen wacht bij de kinderrechter op zijn beurt en benijdt de vissen in het
aquarium in de wachtkamer om hun relatieve vrijheid. Binnengekomen moet hij de
vraag beantwoorden waarom hij uit het pensionaat is weggelopen.
Hij vertelt het volgende:
‘Mijn vader is in de oorlog een verrader geweest en daar de rechter van mij geen
half-wees wilde maken, heeft mijn vader 20 jaar celstraf gekregen. Mijn ouders zijn in
de gevangenis getrouwd en toen vader weer thuiskwam, heeft hij mij een gebroken
arm geslagen en mij van de keldertrap gegooid. Hij is toen weer opgepakt en hij
heeft zichzelf in de gevangenis van het leven beroofd. Ik heb even bij mijn oma
gewoond, maar daar mijn opa vaak dronken was, ben ik weer thuisgekomen. Mijn
moeder woonde met meerdere ‘te sterk opgemaakte’ vrouwen in één huis en daar
het appartement waarin wij woonden te klein was voor ons samen, ben ik naar het
pensionaat gestuurd. Daar heb ik leren vechten. Een ouderejaars, Fredo genaamd,
heeft me ingelicht over het beroep van mijn moeder. Ik ben van huis weggelopen en
heb mijn moeder gevolgd. Ik heb haar in een roze kamer gezien tot er een heer
kwam, waarna het donker werd. Ik heb het begrepen en erover nagedacht mij te
verdrinken. Maar daarmee zou ik oma teveel verdriet bezorgen. Ik kon echter die
roze gordijnen niet vergeten en ik heb een brommer gestolen om de bittere
gedachten uit mijn hoofd te bannen’.
Na het verhaal komt de moeder van de jongen binnen en hij hoopt op haar
bescherming, maar zij duwt hem van zich af en gaat weer weg. Hij probeert zich een
briefopener in zijn buik te steken, maar die stuit op z’n riemgesp. Zijn benen trillen en
dan wordt alles zwart. De volgende dag wordt hij per trein naar een
heropvoedingsgesticht gebracht dat net zo grijs is als het pensionaat, net zo lelijk, en
het tocht er minder maar er zijn meer lawaai schoppende kinderen. Hij zal er zeven
jaar blijven.
Hoofdstuk 1
Na mijn invrijheidsstelling ben ik hier in de steeg komen wonen. Aan het eind woont
een oude vrouw die ‘de Tang’ wordt genoemd. Ze is joods en heet Clarice, zoals mijn
moeder. Ik drink veel, de drank vervangt mijn oma die overleden is toen ik in het
gesticht zat. Ik heb honger maar deze keer ga ik niet naar Clarice. Zij geeft me vaak
te eten; het is prettig bij haar en haar poezen. Haar man is in Dachau overleden en
haar dochter wordt vermist. Zelf is ze doof en praat ze weinig, net genoeg om niet
gek te lijken. Ze is echter bijna als een moeder en het ruikt lekker naar boenwas. Zij
is antiquair en iedereen in de steeg waant haar rijk. Ik ga er nu niet heen, ik ga in de
haven de revolver verkopen die ik gisteren van een dronken zeeman heb gestolen.
Dit om geld te hebben waarvan ik drank kan kopen.
, Hoofdstuk 2
Hoe ben ik thuisgekomen? Ik lig in bed en herinner me niets meer. Door het raam zie
ik mensen in de steeg rennen en met hun armen gebaren. Er is lawaai op de trap,
vreemd op dit uur. Dan gaat de deur open en er stapt een agent binnen die me
fouilleert, mijn kamer onderzoekt en me vraagt om me aan te kleden. Wanneer ik in
de boevenwagen zit, wijst een kind me na: ‘dat is de man die ‘de Tang’ heeft
vermoord’.
Hoofdstuk 3
Ze geloven me niet. Ik hoor niet te weten dat ze met een revolver is vermoord (maar
dat lijkt me de enige mogelijkheid). Daarom word ik als potentiële schuldige
vastgehouden. Ik heb diverse keren hetzelfde verteld maar de commissaris is boos.
Hij denkt dat ik een spelletje speel. Hij dist een verzonnen verhaal op, over hoe het
gebeurd zou zijn. Daarna moet ik m’n bekentenis tekenen. Dan zal ik kunnen gaan
slapen, zonder dat ik gedronken heb.
Hoofdstuk 4
Na de verplichte douche, kom ik m’n cel binnen zonder veters, das of riem. Het lijkt
wel een hotelkamer. Het is er schoner en geriefelijker dan thuis in de steeg en het
eten is beter. ’s Avonds is er een extra controle. De bewaker kijkt overal, ook onder
de kast. Wanneer hij weg is, ontdek ik daar een horloge met pleisters vastgeplakt.
Waarom heeft hij gezwegen? Ik heb dorst en lig maar op m’n matras te draaien.
Hoofdstuk 5
De dag vult zich met bezoekjes aan de dokter, de boekhouder en mijn verplicht
luchten op de binnenplaats. Daar denk ik aan de schurk die Clarice vermoord moet
hebben en ik ren naar de omheining. Ik bezeer me en de bewaker die later mijn
handen verbonden ziet, zegt dat hij het wel begrijpt. Zulke dingen gebeuren nu
eenmaal. ’s Nachts denk ik aan Mathias die me aan het baantje van glazenwasser
heeft geholpen; een dekmantel om de huizen te kunnen binnendringen en te
onderzoeken op waardevolle spullen. Ik heb een schuld aan Mathias die me als joker
gebruikt. Niet weggestopt onder het tafelkleed, maar in een zolderkamertje zonder
slot.
Hoofdstuk 6
Ik ben overgedragen aan justitie. In het huis van Clarice zijn mijn vingerafdrukken
gevonden. Maar omdat ik daar geregeld kwam, zegt dat niets. Maar dat ik enkele
uren vóór de moord in het bezig was van een revolver 7,65, is een bezwarende
aanwijzing. De commissaris wil me de plaats laten aanwijzen waar ik het wapen
verstopt zou hebben. Dan kan men onderzoeken of de kogels die Clarice hebben
gedood uit mijn wapen zijn gekomen. Met wat goed gedrag in de gevangenis, zou ik
er dan met een minimum straf afkomen. Ik lach om de uitdrukking dat ik de
commissaris kan vertrouwen. Daarop krijg ik een stomp in mijn maag en ik stomp
hem op zijn beurt een gescheurde lip. Dat komt me duur te staan, de bewakers slaan
me in elkaar. Ik zal lelijk zijn om te zien. Ik voel me echter beter. Bij het krieken van
Proloog :
Een jongen wacht bij de kinderrechter op zijn beurt en benijdt de vissen in het
aquarium in de wachtkamer om hun relatieve vrijheid. Binnengekomen moet hij de
vraag beantwoorden waarom hij uit het pensionaat is weggelopen.
Hij vertelt het volgende:
‘Mijn vader is in de oorlog een verrader geweest en daar de rechter van mij geen
half-wees wilde maken, heeft mijn vader 20 jaar celstraf gekregen. Mijn ouders zijn in
de gevangenis getrouwd en toen vader weer thuiskwam, heeft hij mij een gebroken
arm geslagen en mij van de keldertrap gegooid. Hij is toen weer opgepakt en hij
heeft zichzelf in de gevangenis van het leven beroofd. Ik heb even bij mijn oma
gewoond, maar daar mijn opa vaak dronken was, ben ik weer thuisgekomen. Mijn
moeder woonde met meerdere ‘te sterk opgemaakte’ vrouwen in één huis en daar
het appartement waarin wij woonden te klein was voor ons samen, ben ik naar het
pensionaat gestuurd. Daar heb ik leren vechten. Een ouderejaars, Fredo genaamd,
heeft me ingelicht over het beroep van mijn moeder. Ik ben van huis weggelopen en
heb mijn moeder gevolgd. Ik heb haar in een roze kamer gezien tot er een heer
kwam, waarna het donker werd. Ik heb het begrepen en erover nagedacht mij te
verdrinken. Maar daarmee zou ik oma teveel verdriet bezorgen. Ik kon echter die
roze gordijnen niet vergeten en ik heb een brommer gestolen om de bittere
gedachten uit mijn hoofd te bannen’.
Na het verhaal komt de moeder van de jongen binnen en hij hoopt op haar
bescherming, maar zij duwt hem van zich af en gaat weer weg. Hij probeert zich een
briefopener in zijn buik te steken, maar die stuit op z’n riemgesp. Zijn benen trillen en
dan wordt alles zwart. De volgende dag wordt hij per trein naar een
heropvoedingsgesticht gebracht dat net zo grijs is als het pensionaat, net zo lelijk, en
het tocht er minder maar er zijn meer lawaai schoppende kinderen. Hij zal er zeven
jaar blijven.
Hoofdstuk 1
Na mijn invrijheidsstelling ben ik hier in de steeg komen wonen. Aan het eind woont
een oude vrouw die ‘de Tang’ wordt genoemd. Ze is joods en heet Clarice, zoals mijn
moeder. Ik drink veel, de drank vervangt mijn oma die overleden is toen ik in het
gesticht zat. Ik heb honger maar deze keer ga ik niet naar Clarice. Zij geeft me vaak
te eten; het is prettig bij haar en haar poezen. Haar man is in Dachau overleden en
haar dochter wordt vermist. Zelf is ze doof en praat ze weinig, net genoeg om niet
gek te lijken. Ze is echter bijna als een moeder en het ruikt lekker naar boenwas. Zij
is antiquair en iedereen in de steeg waant haar rijk. Ik ga er nu niet heen, ik ga in de
haven de revolver verkopen die ik gisteren van een dronken zeeman heb gestolen.
Dit om geld te hebben waarvan ik drank kan kopen.
, Hoofdstuk 2
Hoe ben ik thuisgekomen? Ik lig in bed en herinner me niets meer. Door het raam zie
ik mensen in de steeg rennen en met hun armen gebaren. Er is lawaai op de trap,
vreemd op dit uur. Dan gaat de deur open en er stapt een agent binnen die me
fouilleert, mijn kamer onderzoekt en me vraagt om me aan te kleden. Wanneer ik in
de boevenwagen zit, wijst een kind me na: ‘dat is de man die ‘de Tang’ heeft
vermoord’.
Hoofdstuk 3
Ze geloven me niet. Ik hoor niet te weten dat ze met een revolver is vermoord (maar
dat lijkt me de enige mogelijkheid). Daarom word ik als potentiële schuldige
vastgehouden. Ik heb diverse keren hetzelfde verteld maar de commissaris is boos.
Hij denkt dat ik een spelletje speel. Hij dist een verzonnen verhaal op, over hoe het
gebeurd zou zijn. Daarna moet ik m’n bekentenis tekenen. Dan zal ik kunnen gaan
slapen, zonder dat ik gedronken heb.
Hoofdstuk 4
Na de verplichte douche, kom ik m’n cel binnen zonder veters, das of riem. Het lijkt
wel een hotelkamer. Het is er schoner en geriefelijker dan thuis in de steeg en het
eten is beter. ’s Avonds is er een extra controle. De bewaker kijkt overal, ook onder
de kast. Wanneer hij weg is, ontdek ik daar een horloge met pleisters vastgeplakt.
Waarom heeft hij gezwegen? Ik heb dorst en lig maar op m’n matras te draaien.
Hoofdstuk 5
De dag vult zich met bezoekjes aan de dokter, de boekhouder en mijn verplicht
luchten op de binnenplaats. Daar denk ik aan de schurk die Clarice vermoord moet
hebben en ik ren naar de omheining. Ik bezeer me en de bewaker die later mijn
handen verbonden ziet, zegt dat hij het wel begrijpt. Zulke dingen gebeuren nu
eenmaal. ’s Nachts denk ik aan Mathias die me aan het baantje van glazenwasser
heeft geholpen; een dekmantel om de huizen te kunnen binnendringen en te
onderzoeken op waardevolle spullen. Ik heb een schuld aan Mathias die me als joker
gebruikt. Niet weggestopt onder het tafelkleed, maar in een zolderkamertje zonder
slot.
Hoofdstuk 6
Ik ben overgedragen aan justitie. In het huis van Clarice zijn mijn vingerafdrukken
gevonden. Maar omdat ik daar geregeld kwam, zegt dat niets. Maar dat ik enkele
uren vóór de moord in het bezig was van een revolver 7,65, is een bezwarende
aanwijzing. De commissaris wil me de plaats laten aanwijzen waar ik het wapen
verstopt zou hebben. Dan kan men onderzoeken of de kogels die Clarice hebben
gedood uit mijn wapen zijn gekomen. Met wat goed gedrag in de gevangenis, zou ik
er dan met een minimum straf afkomen. Ik lach om de uitdrukking dat ik de
commissaris kan vertrouwen. Daarop krijg ik een stomp in mijn maag en ik stomp
hem op zijn beurt een gescheurde lip. Dat komt me duur te staan, de bewakers slaan
me in elkaar. Ik zal lelijk zijn om te zien. Ik voel me echter beter. Bij het krieken van
