Samenvatting basistechnologie

Samenvatting basistechnologie kwartiel 2
Les 1.1, 2018-09-05
Leerdoelen:
1. Uitleggen wat een kracht is en beargumenteren waarom deze kennis van belang is bij tillen
en bewegen;
2. Rekenen met rechtlijnige krachten en aan de hand daarvan de invloed van meerdere
krachten op de beweging en stabiliteit van een voorwerp (of lichaam) kunnen verklaren;
3. De begrippen 'moment', 'steunvlak', 'zwaartepunt', 'hefboom', en 'wrijvingskracht' uitleggen
en hier eenvoudige praktische vraagstukken mee oplossen in de context van beweging,
stabiliteit en tilbelasting.

- Iedere verpleegkundige krijgt in zijn/haar werk te maken met technologie.
- Het gat tussen ‘technici’ en ‘zorgproffessionals’ moet kleiner.




- Een kracht (F) kan een voorwerp van snelheid, richting of vorm veranderen
- De eenheid van kracht is Newton (N)
- Verschillende soorten krachten:
o Duwkracht
o Trekkracht
o Wrijvingskracht
o Zwaartekracht = de kracht die de aarde uitoefent op een voorwerp
o Normaalkracht = een reactiekracht die de aarde op ons uitoefent. Dit teken je door
op de plaats waar het voorwerp de grond raakt een pijl omhoog te tekenen.

- Een kracht wordt aangegeven met een vector (pijl)
o De grootte van de vector geeft de grootte van de kracht aan
o De richting van de vector geeft de richting van de kracht aan
o Het begin van de pijl is het aangrijpingspunt



- Massa heeft geen invloed op hoe snel iets valt wel op de kracht
- De valversnelling ‘g’ (9,81 m/s2)
F=mxg

Massamiddelpunt =
- Het gemiddelde van de gewichtsverdeling
- Homogeen voorwerp  in het geometrische midden
- Een zwaartepunt zit niet altijd in het midden

1

, - Een zwaartepunt kan ook buiten het voorwerp liggen

 Krachten die in dezelfde richting werken kun je bij elkaar optellen of van elkaar aftrekken
 De netto kracht (of resulterende kracht) is de som van alle krachten die op een voorwerp
werken.
- Als de krachten even groot zijn en tegengesteld gericht, is de netto kracht gelijk aan nul.


 Wat is de netto kracht (en in welke richting beweegt de rolstoel)?
F duw = 400 N
Fz = 600 N
Fw = 75 N
F lucht = 100 N

F rechts = 400-75-75-100 = 150 N netto kracht

 Drie wetten van newton:
1. Massa is traag: als er geen nettokracht is  geen snelheidsverandering
2. Als er een nettokracht is  verandering in snelheid, richting of vorm
F = m x a dus a = F/m dus m = F/a
F = grootte van de kracht in Newton (N)
m = massa van het voorwerp in kg
a = versnelling in m/s2
3. Actie = - reactie (elke kracht die je uitoefent heeft een terugwerkende kracht)

- Het steunvlak is: het vlak dat tussen de contactpunten met de ondergrond ligt
- Het steunvlak is ook belangrijk om evenwicht te definiëren.
o Een voorwerp is ‘’in evenwicht’’ als de projectie van het massamiddelpunt binnen
het steunvlak valt.

 Moment: is een verdraaiing,
- De benodigdheden:
o Rotatiepunt
o Kracht (F in N) op afstand (d in m) van het draaipunt
- Het resultaat:
o Een moment in (M in Nm)
- M=Fxd
d = de afstand van waar de kracht word uitgeoefend tot het draaipunt.
F = kracht
M = moment

 Hefboom:
- Een voorwerp dat draaibaar is om een vast punt.

F = kracht (force)

 Zwaartekracht = de aantrekkingskracht van de aarde.
 Spankracht: bijvoorbeeld als je een voorwerp aan een touw optilt.


2

, Spierkracht

 Wrijvingskracht: als een voorwerp beweging ondervind.
 Magnetische kracht = de kracht die een magneet op ijzer uitoefent.
 Elektrische kracht: elektrisch geladen voorwerpen voeren een elektrische kracht op elkaar
uit.
 Normaal kracht: als een voorwerp op de vloer ligt valt het niet verder naar beneden dit komt
omdat het ondersteunend oppervlak een normaal kracht op het voorwerp uitoefent.

 Eigenschappen van een kracht:
- Krachten kun je niet zien
- Krachten kunnen voorwerpen in beweging brengen of op hun plaats houden
- Een kracht heeft een grootte, een richting en een aangrijpingspunt
De eigenschappen van een kracht kun je aangeven met een pijl. Het begin is het aangrijpingspunt, de
richting van de pijl geeft de richting van de kracht aan en de lengte van de pijl geeft de grootte van de
kracht aan (hierbij kies je een schaal, bijvoorbeeld 1 cm = 1 N (newton)).

 De grootte van een kracht word gemeten in newton (N).
 Aangrijpingspunt: Het aangrijpingspunt van een kracht is het punt waar de kracht op een
voorwerp werkt.
 Massamiddelpunt/zwaartepunt: De plaats waar de zwaartekracht op een voorwerp
aangrijpt is het massamiddelpunt of zwaartepunt.
 Homogene balk: een balk is een homogene balk wanneer het zwaartepunt in het midden van
de balk ligt. Dit komt voor bij balken die overal even dik zijn en uit hetzelfde materiaal
bestaat.

11.2 krachten samenstellen en ontbinden

 Resulterende kracht (FR) = alle krachten op dat moment samen, ook welk resultante of
nettokracht.
- Resultante bepalen: als krachten dezelfde werklijn hebben kun je de resultante bepalen
door:

- Optellen van gelijkgerichte krachten
F1 F2
FR

- Aftrekken van tegengesteld gerichte krachten
Van krachten met één aangrijpingspunt maar verschillende werklijnen bepaal je de resultante door:



F1 FR




F2

- Teken een lijn evenwijdig aan F1
- Teken een lijn evenwijdig aan F2



3