‘diversiteit in de samenleving
Concepten, voorbeelden uit de praktijk en methoden voor de diversiteitsbewuste professional’
geschreven door Lucho Rubio Reparaz, Siela Ardjosemito-Jethoe en Meike Vroom
Herziene derde druk, 2024
sleutel 1 meervoudige identiteit
Daniel Kahneman: 2 manieren van denken
Systeem 1 “snel denken” automatisch denken met weinig energie, stereotypering, popt automatisch
in ons brein vanuit eigen referentie kader
Systeem 2 “langzaam denken” mentale activiteit waar we veel energie in steken. Rationeel en kritisch
denken. Gebruiken dit maar 20% van de tijd
Identiteits beleving: hoe jij jezelf ervaart
Identiteits toekenning is hoe de ander jou zien
Identiteits wiel gebaseerd op intersectioneel denken. Het helpt om bewuster te worden van je eigen
aspecten en die van de ander
, H1 Intersectionaliteit
Bij intersectionaliteit gaat het om verschillen die mensen tegenkomen in het contact met ander
Maatschappelijk ordeningsprincipe: kruispunten van gender, etniciteit, klasse, seksualiteit, levensfase,
talenten en beperkingen. De samenhang van deze maatschappelijk ordeningsprincipe wordt
intersectionaliteit genoemd
● werkzaam op persoonlijk, symbolisch en institutioneel niveau
Kimberle Crenshaw: intersectionele discriminatie: een zwarte vrouw wordt op een andere manier
gediscrimineerd dan een zwarte man
Nancy Jouwe: zmv-vrouwen beweging: zwarte, migrante- en vluchtelingen vrouwen
Wekker en Lutz: kruispunt denken: vertaling van intersectionality, wordt ook geassocieerd met het
beeld van een caleidoscoop > caleidoscopisch denken.
intersectionele analyse is vooral een geschikt instrument om maatschappelijke ongelijkheid,in en
uitsluitingsmechanismen en machtsverhoudingen te beschrijven en analyseren
Gender is een maatschappelijke constructie/ systeem dat betekenis geeft aan de biologische
verschillen tussen mannen en vrouwen
➔ persoonlijk niveau: gender organiseert de samenleving door eigenschappen toe te schrijven
aan mannen en vrouwen, vrouwen zijn emotioneel en mannen zijn rationeel
➔ Symbolisch niveau: kent waarde toe aan datgene wat mannen en vrouwen doen.
Mannelijkheid wordt in het algemeen meer gewaardeerd > beroepen met meer mannen
hebben meer status
➔ institutioneel niveau (maatschappelijk): vrouwen zorgen voor het huishouden en mannen zijn
kostwinners
Er is sprake van binair denken waarbij verschillen tegenover elkaar staan. man tegenover vrouw,
homo tegenover hetero, nederlander tegenover migrant etc. dit of of denken houdt tegelijkertijd altijd
een boven en onderschikking in (hierarchie)
De gangbare manier van denken kenmerken:
● statisch denken: een man blijft man en een vrouw blijft vrouw, een gebooren nederlander kan
nooit een migrant worden
● eendimenstionaliteit: ook wel of-of denken: man of vrouw, geboren nederlander of migrant
● binariteit: man vs vrouw, homo vs hetero
● hiërarchie
● uitsluiting
intersectionaliteit is een manier van denken handelen en kijken die gekenmerkt wordt door:
● dynamisch denken: meer sprake van een manier van denken die verbindend is, waar er
ruimte is voor 'anders’ zijn en voor perspectiefwisseling (je kan je inleven in de ander)
● inclusiviteit: gevoel van belonging
● verwevenheid en gelijktijdigheid van de ordeningsmechanismen. omgekeerd van exclusief
denken
○ exclusief denken: iemand van kleur is dom en daarom sluiten hoogopgeleid en
iemand van kleur elkaar uit
● meervoudigheid: iedereen heeft een identiteit die uit meerdere deel identiteiten bestaat. ipv
of-of is het en- en