SAMENVATTING – FILOSOFIE –
SEMESTER 2
2023-2024
HUMANE WETENSCHAPPEN – 5DE JAAR – REGINA PACIS HOVE
, THEMA 2 – DE MENS EN ZIJN GEDRAG
HOOFDSTUK 3 – REDENEN OM ETHISCH TE KIEZEN
1) HET GOEDE DOEN
2 ethische benaderingen:
Descriptieve ethiek beschrijft hoe iets is:
- Vooral waarnemen dus zonder waardeoordeel
Normatieve ethiek beschrijft hoe iets zou moeten zijn (onderdeel hiervan = gevolgenethiek)
2) GEVOLGENETHIEK
Uiteindelijke vorm / het gevolg van een handeling moet goed zijn
2.1) UTILITARISME
2.1.1) NUTSPRINCIPE
Jeremy Bentham:
Hedonistische calculus (= berekening van het genot) obv de filosoof Epicurus
Nutsprincipe staat centraal
- Handeling moet nuttig zijn + grootste geluk voor het meeste aantal mensen tot gevolg hebben
Intentie onbelangrijk
- Tendens richtlijn om grootste nut voor zoveel mogelijk mensen bepalen
- 2 soorten gevolgen:
Daadwerkelijke gevolgen wat de handeling echt veroorzaakt heeft (wegen zwaarder door)
Te verwachten gevolgen wat andere uitkomsten hadden kunnen zijn
2.1.2) REGELUTILITARISME
Een aantal regels moeten worden gemaakt obv wensen van het grootste deel van de maatschappij
John Stuart Mill:
Liberalist vrijheid staat voorop
Enkel regels indien vrijheid bevorderen, maar liefst zo min mogelijk
Autonomiebeginsel mensen zelf verantwoordelijk voor hun leven + minimale rol van de staat
- Wel utilitaristische afweging maken gevolg voor anderen ten goede komen
2.2) ETHISCH EGOÏSME
Ethisch egoïsme geluk in elk individu zelf te vinden:
= doorgedreven autonomiebeginsel
Elk individu gelukkig = gelukkige soort
Bernard Mandeville:
Focus op ondeugdelijk gedrag
Egoïsme = goede eigenschap
Gezondheid hoogste goed (elke handeling gezondheid bevorderen = ethisch correct)
Gezonde mensen = gezonde staat
Echter mag je anderen niet schaden
Elke handeling vanuit egoïstisch denken
MAAR: altruïsme blijft (deels) bestaan bv. helpen = altruïstisch, maar kan ook zijn voor goede reputatie etc.
SEMESTER 2
2023-2024
HUMANE WETENSCHAPPEN – 5DE JAAR – REGINA PACIS HOVE
, THEMA 2 – DE MENS EN ZIJN GEDRAG
HOOFDSTUK 3 – REDENEN OM ETHISCH TE KIEZEN
1) HET GOEDE DOEN
2 ethische benaderingen:
Descriptieve ethiek beschrijft hoe iets is:
- Vooral waarnemen dus zonder waardeoordeel
Normatieve ethiek beschrijft hoe iets zou moeten zijn (onderdeel hiervan = gevolgenethiek)
2) GEVOLGENETHIEK
Uiteindelijke vorm / het gevolg van een handeling moet goed zijn
2.1) UTILITARISME
2.1.1) NUTSPRINCIPE
Jeremy Bentham:
Hedonistische calculus (= berekening van het genot) obv de filosoof Epicurus
Nutsprincipe staat centraal
- Handeling moet nuttig zijn + grootste geluk voor het meeste aantal mensen tot gevolg hebben
Intentie onbelangrijk
- Tendens richtlijn om grootste nut voor zoveel mogelijk mensen bepalen
- 2 soorten gevolgen:
Daadwerkelijke gevolgen wat de handeling echt veroorzaakt heeft (wegen zwaarder door)
Te verwachten gevolgen wat andere uitkomsten hadden kunnen zijn
2.1.2) REGELUTILITARISME
Een aantal regels moeten worden gemaakt obv wensen van het grootste deel van de maatschappij
John Stuart Mill:
Liberalist vrijheid staat voorop
Enkel regels indien vrijheid bevorderen, maar liefst zo min mogelijk
Autonomiebeginsel mensen zelf verantwoordelijk voor hun leven + minimale rol van de staat
- Wel utilitaristische afweging maken gevolg voor anderen ten goede komen
2.2) ETHISCH EGOÏSME
Ethisch egoïsme geluk in elk individu zelf te vinden:
= doorgedreven autonomiebeginsel
Elk individu gelukkig = gelukkige soort
Bernard Mandeville:
Focus op ondeugdelijk gedrag
Egoïsme = goede eigenschap
Gezondheid hoogste goed (elke handeling gezondheid bevorderen = ethisch correct)
Gezonde mensen = gezonde staat
Echter mag je anderen niet schaden
Elke handeling vanuit egoïstisch denken
MAAR: altruïsme blijft (deels) bestaan bv. helpen = altruïstisch, maar kan ook zijn voor goede reputatie etc.
