Scheikunde Hoofdstuk 3
Je gebruikt soms volumepercentages, dit zijn percentages die gaan over een aantal cm3
gas per 100 cm3 gasmengsel. Volumepercentage = deel : geheel x 10^2. De beide
volumes moeten in dezelfde eenheid zijn. Volumepercentages van sporengassen zijn heel
klein, maar toch spelen bijvoorbeeld CFK’s een grote rol in de afbraak van ozon. Je kan
volume-ppm berekenen, je berekend dan de parts per million.
Stappenplan:
1. Je kijkt naar de hoeveelheid van de gevraagde stof.
2. Je kijkt naar de hoeveelheid mengsel.
3. Bereken het volume-ppm/ppb met de formule. Zorg ervoor dat de twee
hoeveelheden dezelfde eenheid hebben.
Volume-ppm = deel : geheel x 10^6. Volume-ppb = deel : geheel x 10^9.
Koolwaterstoffen hebben C’s en H’s. Alkanen zijn een deelverzameling
hiervan. De Alkaanformule is CnH2n+2. Zo zijn methaan, ethaan, propaan
etc. alkanen. Elke keer komt er een C bij en 2 H’s. In een molecuulformule
geef je aan hoe de moleculen aan elkaar zijn verbonden. Dit kost alleen
veel tijd en moeite dus gebruik je structuurformules. Hiernaast is propaan
structuurformule getekend. Alleen de koolstofketen is het koolstofskelet.
Voor propaan is dat dus C-C-C. Bij één molecuulformule kan je soms
meerdere structuurformules tekenen. Dit zijn isomeren. Wanneer je een stof onvertakt
tekent, dan teken je alle C-atomen naast elkaar. Bij een vertakte versie zijn de C-atomen
onder elkaar getekend etc. Isomeren hebben ook een verschillende naam. Als er dus bij één
molecuulformule sprake is van meerdere structuurformules dan treedt er isomerie op.
Omdat isomeren andere stoffen zijn kijk je naar de systematische naamgeving. Deze
naamgeving is gebaseerd op de structuurformules. Om een structuurformule een naam te
geven volg je een stappenplan.
1. Zoek de langste koolstofketen, de hoofdketen, deze zorgt voor de stamnaam.
2. Dan kijk je naar de zijgroepen, alles wat niet een waterstofatoom is of een
koolstofatoom, je spreekt dan van een karakteristieke groep.
3. Kijk naar het plaatsnummer van de karakteristieke zijgroep. Je kiest zo het nummer
van de zijgroep dat de som van de plaatsnummers het laagst mogelijk is.
4. Kijk naar hoeveelheid zijgroepen en of het dezelfde zijn, als er twee of meerdere zijn
geef je de hoeveelheid van de zijgroep aan met een numeriek voorvoegsel. De
zijgroepen moeten op alfabetische volgorde staan.
Een voorbeeld is dus 2,3-dimethylpentaan. Zit er een CH3 groep als zijgroep noem je deze
methyl. Is een zijgroep CH2-CH3 noem je dit ethyl.
Alkenen zijn ook een homologe reeks. De algemene formule voor alkenen is CnH2n,
alkenen hebben namelijk een dubbele binding. Door deze dubbele binding hebben de C
atomen toch allemaal een covalentie van 4. De naamgeving werkt hetzelfde als bij alkanen,
alleen moet de plaats van de dubbele binding ook worden aangegeven, en eindigt het met
-een in plaats van -aan. Je geeft alleen de plaats van de dubbele binding aan als deze op
Je gebruikt soms volumepercentages, dit zijn percentages die gaan over een aantal cm3
gas per 100 cm3 gasmengsel. Volumepercentage = deel : geheel x 10^2. De beide
volumes moeten in dezelfde eenheid zijn. Volumepercentages van sporengassen zijn heel
klein, maar toch spelen bijvoorbeeld CFK’s een grote rol in de afbraak van ozon. Je kan
volume-ppm berekenen, je berekend dan de parts per million.
Stappenplan:
1. Je kijkt naar de hoeveelheid van de gevraagde stof.
2. Je kijkt naar de hoeveelheid mengsel.
3. Bereken het volume-ppm/ppb met de formule. Zorg ervoor dat de twee
hoeveelheden dezelfde eenheid hebben.
Volume-ppm = deel : geheel x 10^6. Volume-ppb = deel : geheel x 10^9.
Koolwaterstoffen hebben C’s en H’s. Alkanen zijn een deelverzameling
hiervan. De Alkaanformule is CnH2n+2. Zo zijn methaan, ethaan, propaan
etc. alkanen. Elke keer komt er een C bij en 2 H’s. In een molecuulformule
geef je aan hoe de moleculen aan elkaar zijn verbonden. Dit kost alleen
veel tijd en moeite dus gebruik je structuurformules. Hiernaast is propaan
structuurformule getekend. Alleen de koolstofketen is het koolstofskelet.
Voor propaan is dat dus C-C-C. Bij één molecuulformule kan je soms
meerdere structuurformules tekenen. Dit zijn isomeren. Wanneer je een stof onvertakt
tekent, dan teken je alle C-atomen naast elkaar. Bij een vertakte versie zijn de C-atomen
onder elkaar getekend etc. Isomeren hebben ook een verschillende naam. Als er dus bij één
molecuulformule sprake is van meerdere structuurformules dan treedt er isomerie op.
Omdat isomeren andere stoffen zijn kijk je naar de systematische naamgeving. Deze
naamgeving is gebaseerd op de structuurformules. Om een structuurformule een naam te
geven volg je een stappenplan.
1. Zoek de langste koolstofketen, de hoofdketen, deze zorgt voor de stamnaam.
2. Dan kijk je naar de zijgroepen, alles wat niet een waterstofatoom is of een
koolstofatoom, je spreekt dan van een karakteristieke groep.
3. Kijk naar het plaatsnummer van de karakteristieke zijgroep. Je kiest zo het nummer
van de zijgroep dat de som van de plaatsnummers het laagst mogelijk is.
4. Kijk naar hoeveelheid zijgroepen en of het dezelfde zijn, als er twee of meerdere zijn
geef je de hoeveelheid van de zijgroep aan met een numeriek voorvoegsel. De
zijgroepen moeten op alfabetische volgorde staan.
Een voorbeeld is dus 2,3-dimethylpentaan. Zit er een CH3 groep als zijgroep noem je deze
methyl. Is een zijgroep CH2-CH3 noem je dit ethyl.
Alkenen zijn ook een homologe reeks. De algemene formule voor alkenen is CnH2n,
alkenen hebben namelijk een dubbele binding. Door deze dubbele binding hebben de C
atomen toch allemaal een covalentie van 4. De naamgeving werkt hetzelfde als bij alkanen,
alleen moet de plaats van de dubbele binding ook worden aangegeven, en eindigt het met
-een in plaats van -aan. Je geeft alleen de plaats van de dubbele binding aan als deze op
