Samenvatting Module Plasproblemen

Samenvatting module 3, plasproblemen


Sprint 1
- De nieren
De taak van de nieren (=renes) is om afvalstoffen en overtollig water uit het bloed te
verwijderen en de juiste samenstelling van het bloed te controleren en zo nodig aan te
passen (bijvoorbeeld de osmotische waarde en de zuurtegraad).
Bij dit proces is er sprake van vier componenten die in meer of mindere mate uitgescheiden
worden:
 Water  Meer of minder wateruitscheiding beïnvloedt het bloedvolume en daardoor
de bloeddruk.
 Zouten  Meer of minder zoutenuitscheiding heeft invloed op de waterhuishouding
en daardoor ook op het bloedvolume en de bloeddruk.
 Zure en basische stoffen  Uitscheiding hiervan heeft invloed op de zuurgraad van
het bloed.
 Afvalstoffen en overtollige stoffen die afkomstig zijn van de stofwisseling.


- De ligging van de nieren
De nieren liggen hoog in de buikholte tegen de achterste buikwand aan en achter het
buikvlies. Ze liggen aan beide kanten van de wervelkolom.
De nieren zijn buikorganen, maar worden door hun hoge ligging beschermd door de
borstkas. De linkernier ligt tegen het middenrif aan en de rechternier ligt iets lager.


Het centrum van de holle zijde is de nierpoort (=nierhilus). Daar gaan bloedvaten,
zenuwtakken en lymfevaten de nier in en uit en ook begint daar de urineleider.
Bovenop elke nier ligt een bijnier (=glandula suprarenalis). De
bijnieren dienen als hormoonklieren.


De nieren en bijnieren zijn omgeven door steunvet (=perirenaal
vet) en rondom dit vet ligt een bindweefselmantel, de fascia
renalis.
De functie hiervan is om de nieren op hun plaats te houden en
te beschermen van schokken van buitenaf.

1  Onderste holle ader 9  Bindweefselmantel
10  Urineleider
2  Buikaorta 11  Eileider
3  Nierpoort 12  Baarmoeder
4  Middenrif 13  Eierstok
5  Bijnier 14  Urineblaas
6  Nierslagader 15  Plasbuis
7  Linkernier
8  Perirenaal vet

, - De bouw van de nieren
De nier is opgebouwd uit vier duidelijk te onderscheiden onderdelen, van buiten naar binnen
zijn dat:
 Het nierkapsel
Dit is een dun, stevig bindweefselkapsel. Het nierkapsel dient eigenlijk een beetje als
bescherming van de nier/nierschors.
 De nierschors (=cortex renalis)
Dit is een gespikkeld weefsel dat direct onder het nierkapsel ligt. In de nierschors wordt
eigenlijk de urine geproduceerd.
 Het niermerg (=medulla renalis)
Door de stompe kegelvorm worden de merggebieden ook wel mergpiramiden genoemd. Per
nier zijn dit er zes tot achttien. Het uiterlijk van een mergpiramide is gestreept en deze
worden ook wel mergstralen genoemd.
De top van een mergpiramide heet de nierpapil. Bij een nierpapil monden er drie tot zes
mergpiramiden uit in een holte en die heet de nierkelk (=calix).
Deze nierkelken monden uiteindelijk weer uit in één grote, centrale holte en dat is het
nierbekken.
 Nierbekken (=pyelum of pelvis)
Het nierbekken vernauwt naar het midden en gaat ter hoogte van de nierpoort over in de
urineleider (=ureter). In de nierbekken wordt de geproduceerde urine tijdelijk even verzameld
en vervolgens wordt het via de urineleider afgevoerd naar de blaas.


De nierkelken, het nierbekken en de urineleider maken deel uit van de urinewegen.


- Functionele niereenheden
De filtering van het bloed begint in de nierschors, in microscopsich kleine structuren
(=functionele niereenheden). Elke nier heeft er hier ruim 1 miljoen van.


Delen van de functionele niereenheid (=nefron) zijn:
 Het Kapsel van Bouwman
 Glomerulus
Het kapsel van Bouwman bestaat uit een superfijn vertakt bloedvatenstelsel (met
bijvoorbeeld ook slagadertjes). Dit netwerk heet de glomerulus. In de combinatie van deze
twee onderdelen vindt de productie van voorurine plaats. Dit gedeelte ligt in de nierschors.
De toevoerende arteriole naar de glomerulus heet het aanvoerend bloedvat (=vas afferens).
De arteriole die het bloed uit de glomerulus afvoert heet het afvoerende bloedvat (=vas
efferens).
De functie van de glomerulus is ook filtratie van het bloed. Een Kapsel van Bouwman met
daarin de glomerulus wordt het malphilichaampje genoemd.

,  Proximale tubulus
 Lis van Henle
 Distale tubulus
Het Kapsel van Bouwman loopt aan de basis uit in een kronkelige buis. Dat wordt het
gekronkelde buisje van de eerste orde (=proximale tubulus contortus) genoemd. Dit ligt nog
in de nierschors en loopt in de richting van het niermerg.
Zodra het buisje in het niermerg is aangekomen wordt het de lis van Henle genoemd. Daar is
het buisje eerst recht om daarna terug te buigen in de richting van de schors. In de
nierschors teruggekomen is het buisje weer gekronkeld. Dit deel heet het gekronkelde buisje
van de tweede orde (=distale tubulus contortus).


 Verzamelbuis
Deze tweede buis mondt uit in een verzamelbuis. Hierop sluiten meerdere functionele
niereenheden aan. Alle urine die is geproduceerd, dus ook in deze buizen, komt dan dus
uiteindelijk terecht in die verzamelbuis.




- Vorming en samenstelling van urine
De samenstelling van urine is niet constant, maar hangt af van de activiteiten van je lichaam.
Bij een hoge activiteit van de spieren worden er veel afvalstoffen geproduceerd en ook heeft
de aarde van het verteerde voedsel invloed op de bloedsamenstelling en dus op de
urinesamenstelling.
De vorming van urine heet diurese. Elke functionele niereenheid levert zijn bijdrage hieraan.
De diurese begint in het malphilichaampje en onder invloed van de bloeddruk wordt een deel
van het bloed uit de glomerulus in het Kapsel van Bouwman geperst. Hierbij wordt het bloed
gefilterd en dit proces heet ultrafiltratie.
Het vocht dat op deze manier in de kapselholte terechtkomt heet voorurine. Voorurine bevat
bloedvloeistof zonder de grote bloedeiwitten, de bloedcellen en de bloedplaatjes.