Inleiding tot de anatomie & fysiologie
1. Levende organismen
-> Gemeenschappelijke functies van levende wezens
2. Anatomie
-> Begrippen anatomie en fysiologie
Anatomie = de studie van inwendige en uitwendige structuren en de fysieke relaties
tussen lichaamsdelen -> “open snijden” (Grieks)
- inwendig: long, ellepijp, klier
- uitwendig: huid, oogbol
- fysieke relaties: wat is de samenhang (tussen bv 2 organen)
o Macroscopische anatomie
= kenmerken die met het blote oog zichtbaar zijn(inwendig/uitwendig)
- Uitwendige anatomie
= bestuderen van de algemene vorm en van oppervlaktekenmerken.
- Regionale anatomie
= bestuderen van de oppervlaktestructuren en inwendige structuren in een bepaald
gebied van het lichaam
- Systemische anatomie
= bestuderen van de structuur van belangrijke orgaanstelsels
o Microscopische anatomie
= structuren die niet zonder vergroting zichtbaar zijn
Zichtbaar met:- lichtmicroscoop (celstructuren)
- elektronenmicroscoop (afzonderlijke moleculen)
Fysiologie = de studie van de manier waarop levende organismen hun vitale functies
verrichten
- hoe werkt iets
- wanneer start/stopt een bepaald proces
Fysiologie = functioneren van de levende organismen
De fysiologie van de mens is de studie van de functies van het menselijk lichaam.
o Diverse niveaus: - celfysiologie: hoe functioneert een cel
- orgaanfysiologie: hoe functioneert een orgaan
, o Pathofysiologie/Pathologie
= het bestuderen van de effecten van aandoeningen op het functioneren van
organen of stelsels; wanneer het fout gaat
o Bouw (anatomie) en functie (fysiologie) zijn altijd met elkaar verweven.
3. Verschillende organisatieniveaus
-> Organisatieniveaus
Begrippen
- intra cellulair: binnenste van de cel
- extra cellulair: buiten de cel
- intravasaal: in het bloedvat
- semi permeabel: half doorgankelijk (bv: celwand & bloedvat)
- interstitiële ruimte: ruimte tussen de cellen
Organisatieniveaus
- organisme niveau (de mens)
- orgaanstelselniveau
- orgaanniveau
- weefselniveau
- celniveau
- chemisch niveau
Niveaus volgen elkaar op om te kunnen werken; trapsgewijs
o Chemisch niveau
Dia 17: nicetoknow
o Celniveau
Elk type structuur heeft een specifieke functie in een cel. Cellen zijn de kleinste levende
eenheden in het lichaam en vormen het cellulaire organisatieniveau.
In een cel zijn diverse organellen en structuren aanwezig, deze hebben een specifieke rol
te vervullen:
- mitochondrium: energiecentrale
- endoplasmatisch reticulum: netwerk van kanalen, zorgt voor interne opslag
- celkern: bevat genetisch materiaal om cellen te laten delen
- ribosomen: zorgen voor de aanmaak van eiwitten
Een cel bevindt zich in een waterig milieu:
- water is transportmiddel: transport in beide richtingen (intern/extern)
- cel heeft een eigen homeostase (functioneren op ziczelf): is een intern evenwicht
o Weefselniveau
Een weefsel bestaat uit cellen van hetzelfde type (gelijke cellen met gelijke bouw) die
samenwerken om een specifieke functie uit te voeren.
o Orgaanniveau
Een orgaan bestaat uit twee of meer verschillende weefsels die samenwerken om een
specifieke functie uit te voeren.
2
1. Levende organismen
-> Gemeenschappelijke functies van levende wezens
2. Anatomie
-> Begrippen anatomie en fysiologie
Anatomie = de studie van inwendige en uitwendige structuren en de fysieke relaties
tussen lichaamsdelen -> “open snijden” (Grieks)
- inwendig: long, ellepijp, klier
- uitwendig: huid, oogbol
- fysieke relaties: wat is de samenhang (tussen bv 2 organen)
o Macroscopische anatomie
= kenmerken die met het blote oog zichtbaar zijn(inwendig/uitwendig)
- Uitwendige anatomie
= bestuderen van de algemene vorm en van oppervlaktekenmerken.
- Regionale anatomie
= bestuderen van de oppervlaktestructuren en inwendige structuren in een bepaald
gebied van het lichaam
- Systemische anatomie
= bestuderen van de structuur van belangrijke orgaanstelsels
o Microscopische anatomie
= structuren die niet zonder vergroting zichtbaar zijn
Zichtbaar met:- lichtmicroscoop (celstructuren)
- elektronenmicroscoop (afzonderlijke moleculen)
Fysiologie = de studie van de manier waarop levende organismen hun vitale functies
verrichten
- hoe werkt iets
- wanneer start/stopt een bepaald proces
Fysiologie = functioneren van de levende organismen
De fysiologie van de mens is de studie van de functies van het menselijk lichaam.
o Diverse niveaus: - celfysiologie: hoe functioneert een cel
- orgaanfysiologie: hoe functioneert een orgaan
, o Pathofysiologie/Pathologie
= het bestuderen van de effecten van aandoeningen op het functioneren van
organen of stelsels; wanneer het fout gaat
o Bouw (anatomie) en functie (fysiologie) zijn altijd met elkaar verweven.
3. Verschillende organisatieniveaus
-> Organisatieniveaus
Begrippen
- intra cellulair: binnenste van de cel
- extra cellulair: buiten de cel
- intravasaal: in het bloedvat
- semi permeabel: half doorgankelijk (bv: celwand & bloedvat)
- interstitiële ruimte: ruimte tussen de cellen
Organisatieniveaus
- organisme niveau (de mens)
- orgaanstelselniveau
- orgaanniveau
- weefselniveau
- celniveau
- chemisch niveau
Niveaus volgen elkaar op om te kunnen werken; trapsgewijs
o Chemisch niveau
Dia 17: nicetoknow
o Celniveau
Elk type structuur heeft een specifieke functie in een cel. Cellen zijn de kleinste levende
eenheden in het lichaam en vormen het cellulaire organisatieniveau.
In een cel zijn diverse organellen en structuren aanwezig, deze hebben een specifieke rol
te vervullen:
- mitochondrium: energiecentrale
- endoplasmatisch reticulum: netwerk van kanalen, zorgt voor interne opslag
- celkern: bevat genetisch materiaal om cellen te laten delen
- ribosomen: zorgen voor de aanmaak van eiwitten
Een cel bevindt zich in een waterig milieu:
- water is transportmiddel: transport in beide richtingen (intern/extern)
- cel heeft een eigen homeostase (functioneren op ziczelf): is een intern evenwicht
o Weefselniveau
Een weefsel bestaat uit cellen van hetzelfde type (gelijke cellen met gelijke bouw) die
samenwerken om een specifieke functie uit te voeren.
o Orgaanniveau
Een orgaan bestaat uit twee of meer verschillende weefsels die samenwerken om een
specifieke functie uit te voeren.
2
