Radiochemie
H1. Inleiding
Inleiding
Radioactiviteit? isotopen met aantal p/n niet in verhouding onstabiele kern
- Uitzending van deeltjes of stralingsenergie = DESINTEGRATIE
o Spontaan
o Verhouden p/n wijzigt
o E vrijgesteld
Ioniserende vermogen? belangrijk eigenschap van uitgezonden straling
effecten: in stukken breken molecule, chemische reactie van
brokstukken + gevormde ionen
- Geproduceerd door…
o ontbinding van R.A. isotopen
o toestellen: X-of röntgenstralenbuis, versnellers, nucleaire reactoren
Eigenschappen deeltjesstraling
= corpusculaire
1. -straling
- 42
- Zwaarste deeltje dat wordt uitgezonden, zwaarste straling
- Elementen Z>82
- Kleine penetratiediepte, hoge locale ionisatiedichtheid
- Metabolische botzoekers: na ingestie leucemie
2. Protonen
- Massa = 1, Lading = +1
- Gegenereerd in cyclotron
- Externe bestralingsbundel voor radiotherapie
3. --straling
- Hoog energetische elektronen
- Geproduceerd door…
o Gegenereerd in lineaire versneller => externe bestralingsbron
o Radioactief verval: neutron wordt proton
3
- Merker klinische en medische biologie vb. H-thymidine
- Penetratiediepte afhankelijk van E
4. +-straling = positronen
- Anti-elektron Massa = massa elektron, Lading = +
- Komen vrij uit de kern bij radioactief verval van een aantal radionucliden
- Proton wordt neutron in de kern
- Gebruikt in nucleaire geneeskunde
o PET (bv 11C-glucose)
, EM straling ontstaat bij annihilatie van positron met elektron
5. Neutronen
- Snelle neutronen
o Geproduceerd aan cyclotron
o 12H valt in op Be-trefplaat
o Gebruik: externe bestralingsbundel voor radiotherapie
o Onrechtstreekse ionisatie Botsen met atoomkernen op hun weg, E
Blijven niet lang genoeg om reactie met
atoomkern aan te gaan
- Trage neutronen
o Geproduceerd in kernreactor door splijting van U en Pu
o Neutronen in evenwicht met de omgevings-t°
o Bewegen minder snel kans groter dat ze atoomkern binnendringen
Geeft kernreactie
productie -stralen + radioactief isotoop zendt later -deeltjes uit
o Boron capture techniek
Eigenschappen elektromagnetische straling
- Duaal karakter: deeltjes + golfkarakter
- Efoton 1/λ (eenheid eV)
- Verplaatst zich door ruimte met lichtsnelheid c = v.λ v = c/λ
- Bij conventrie x-stralen: EM straling ontstaat buiten de kern
-stralen: EM straling ontstaat binnen de kern
- Externe bestralingsbundels Remstraling: X-stralenbuis of lineaire versneller
-straling: radioactieve bronnen
a. De voortplantingssnelheid: alle EM stralen planten rechtlijnig voort in luchtledige
b. De wet van Bunsen: vanuit biologisch standpunt: I x t = cte
(I = intensiteit)
c. Omgekeerde kwadratenwet, dispersiewet/afstandswet Istraling 1/d2
(d = afstand tot SB)
1. Remstraling of witte X-straling
= EM straling die ontstaat door een energieverlies van hoog energetische elektronen bij
afbuiging door een atoomkern van de trefplaat
Remstralingsbundel: bevat alle energieën tot energie van het invallend elektron
= eindpuntsenergie: volledige conversie van elektronenergie naar X-straal
X-stralenbuis: meeste X-stralen hebben ½ vd Emax
H1. Inleiding
Inleiding
Radioactiviteit? isotopen met aantal p/n niet in verhouding onstabiele kern
- Uitzending van deeltjes of stralingsenergie = DESINTEGRATIE
o Spontaan
o Verhouden p/n wijzigt
o E vrijgesteld
Ioniserende vermogen? belangrijk eigenschap van uitgezonden straling
effecten: in stukken breken molecule, chemische reactie van
brokstukken + gevormde ionen
- Geproduceerd door…
o ontbinding van R.A. isotopen
o toestellen: X-of röntgenstralenbuis, versnellers, nucleaire reactoren
Eigenschappen deeltjesstraling
= corpusculaire
1. -straling
- 42
- Zwaarste deeltje dat wordt uitgezonden, zwaarste straling
- Elementen Z>82
- Kleine penetratiediepte, hoge locale ionisatiedichtheid
- Metabolische botzoekers: na ingestie leucemie
2. Protonen
- Massa = 1, Lading = +1
- Gegenereerd in cyclotron
- Externe bestralingsbundel voor radiotherapie
3. --straling
- Hoog energetische elektronen
- Geproduceerd door…
o Gegenereerd in lineaire versneller => externe bestralingsbron
o Radioactief verval: neutron wordt proton
3
- Merker klinische en medische biologie vb. H-thymidine
- Penetratiediepte afhankelijk van E
4. +-straling = positronen
- Anti-elektron Massa = massa elektron, Lading = +
- Komen vrij uit de kern bij radioactief verval van een aantal radionucliden
- Proton wordt neutron in de kern
- Gebruikt in nucleaire geneeskunde
o PET (bv 11C-glucose)
, EM straling ontstaat bij annihilatie van positron met elektron
5. Neutronen
- Snelle neutronen
o Geproduceerd aan cyclotron
o 12H valt in op Be-trefplaat
o Gebruik: externe bestralingsbundel voor radiotherapie
o Onrechtstreekse ionisatie Botsen met atoomkernen op hun weg, E
Blijven niet lang genoeg om reactie met
atoomkern aan te gaan
- Trage neutronen
o Geproduceerd in kernreactor door splijting van U en Pu
o Neutronen in evenwicht met de omgevings-t°
o Bewegen minder snel kans groter dat ze atoomkern binnendringen
Geeft kernreactie
productie -stralen + radioactief isotoop zendt later -deeltjes uit
o Boron capture techniek
Eigenschappen elektromagnetische straling
- Duaal karakter: deeltjes + golfkarakter
- Efoton 1/λ (eenheid eV)
- Verplaatst zich door ruimte met lichtsnelheid c = v.λ v = c/λ
- Bij conventrie x-stralen: EM straling ontstaat buiten de kern
-stralen: EM straling ontstaat binnen de kern
- Externe bestralingsbundels Remstraling: X-stralenbuis of lineaire versneller
-straling: radioactieve bronnen
a. De voortplantingssnelheid: alle EM stralen planten rechtlijnig voort in luchtledige
b. De wet van Bunsen: vanuit biologisch standpunt: I x t = cte
(I = intensiteit)
c. Omgekeerde kwadratenwet, dispersiewet/afstandswet Istraling 1/d2
(d = afstand tot SB)
1. Remstraling of witte X-straling
= EM straling die ontstaat door een energieverlies van hoog energetische elektronen bij
afbuiging door een atoomkern van de trefplaat
Remstralingsbundel: bevat alle energieën tot energie van het invallend elektron
= eindpuntsenergie: volledige conversie van elektronenergie naar X-straal
X-stralenbuis: meeste X-stralen hebben ½ vd Emax
