Internationaal Privaatrecht | Responsiecollege
_______________________________________________________________________________________
Casus 1
De Maastrichtse Bank verstrekt – via haar liaal in Bratislava – een geldlening ten belope van EUR
10.000.000 aan Horváth Export SA. Horváth Export is een naar Slowaaks recht opgerichte vennootschap,
die haar statutaire zetel en hoofdkantoor in Bratislava heeft.
De Maastrichtse Bank wil tot meerdere zekerheid van terugbetaling van de geldlening een stil pandrecht op
de aan Horváth Export toebehorende voorraden verkrijgen. De partijen beogen door middel van één akte
pandrechten te vestigen op de voorraden overeenkomstig de op de verpandingen toepasselijke
rechtsstelsels. Ten tijde van de ondertekening en de registratie van de pandakte bij de Nederlandse
belastingdienst bevond een gedeelte van de voorraden zich op het hoofdkantoor van Horváth Export in
Bratislava, terwijl een ander gedeelte van de voorraden zich in het liaal van Horváth Export in Venlo
bevond.
U mag aannemen dat het volgens Slowaaks recht mogelijk is om door middel van een onderhandse akte
een stil pandrecht te vestigen op roerende zaken. Naar Nederlands recht kan dit alleen indien de
onderhandse akte geregistreerd wordt bij de belastingdienst (art. 3:237 BW).
1 | Welk recht beheerst de geldlening?
Het gaat om een verbintenis uit contract: Rome I,
T: casus geeft geen datum
M: burgerlijke handelszaak
F: universeel toepassingsgebied
Er is geen rechtskeuze gemaakt en het contract valt niet onder de bijzondere contacten.
Hoofdregel: artikel 4 Rome I
Artikel 4 lid 1 Rome I: lijst contracten
In het kader van Brussel I Bis is geoordeeld dat er overeenkomst tot dienstverrichting is, dus in het kader
van Rome I is dit ook van toepassing.
HvJ Kareda/Benkö | artikel 4 lid 1 sub b Rome I
Een overeenkomst tot geldlening is een overeenkomst van dienstverlening.
Het contract wordt beheerst door het land waar de dienstverlener zijn gewone verblijfplaats heeft.
De Maastrichtste bank is in casus de dienstverlener en heeft zijn gewone verblijfplaats in Nederland.
Uitzondering: artikel 4 lid 3 Rome I
De overeenkomst kan een nauwere band hebben met een ander land: accessoire aanknoping.
In de casus is het contract gesloten in Bratislava, Slowakije. Het Slowaaks recht is op grond van de
algemene exceptieclausule van toepassing.
Artikel 19 lid 2 Rome I
Het contract is gesloten in het kader van de uitoefening van de activiteiten van een liaal, dus de plaats
waar het liaal zich bevindt wordt als de gewone verblijfplaats beschouwd.
Het liaal ligt in Slowakije, dus Slowaaks recht beheerst de geldlening.
1
fi fi fi fi fi
, 2 | Welk recht zou de Nederlandse rechter toepasselijk achten op de geldigheid van de gevestigde
pandrechten?
De wet van ligging ten tijde van vestigingshandeling: 10:127 lid 1 BW jo. lid 5 BW.
• Voorraden in Slowakije: Slowaaks recht.
• Voorraden in Venlo: Nederlands recht.
Vervolg casus
De zich in Bratislava bevindende voorraden (bestaande uit platen staal) worden later naar het Venlose liaal
van Horváth Export verplaatst en vervolgens worden in Venlo met deze voorraden nieuwe zaken
vervaardigd.
3 | Welk recht beheerst de vraag of een eventueel naar Slowaaks recht bestaand pandrecht door
zaakvorming teniet gaat?
Artikel 10:127 lid 5 BW
Het gaat om het tenietgaan van rechten op een zaak, namelijk het bestaande pandrecht.
Het tijdstip waarop het relevante rechtsfeit geschiedt is bepalend voor het bepalen van het recht.
Het vervaardigen van nieuwe zaken uit staalplaten is zaaksvorming en je kijkt dan naar de nieuwe wet van
ligging.
De voorraden worden verplaatst naar Nederland (nieuwe wet van ligging), dus het Nederlands recht
beheerst de vraag of een pandrecht door zaaksvorming teniet gaat.
Vervolg casus
De Maastrichtse bank wenst dat de vorderingen tot betaling van de koopprijs die Horváth Export op haar
kopers verkrijgt, aan haar worden gecedeerd, tot meerdere zekerheid van nakoming van de verplichtingen
van Horváth Export uit hoofde van de geldlening. Een clausule in de geldlening verplicht Horváth Export om
vorderingen op kopers aan de bank tot zekerheid te cederen. Op de koopovereenkomsten met Nederlandse
kopers is (vanwege een rechtskeuze) Nederlands recht van toepassing; de koopovereenkomsten met
Poolse kopers worden (op grond van een rechtskeuze) beheerst door Pools recht.
4 | Welk recht beheerst de vraag of de cessie tot zekerheid geldig is?
Artikel 10:135 lid 2 BW
De geldigheid van de cessie wordt beheerst door het recht dat van toepassing is op de overeenkomst
tussen de Maastrichtste bank en Horváth. De overeenkomst wordt beheerst door Slowaaks recht (vraag 1),
dus de cessie wordt ook beheerst door Slowaaks recht.
2
fi
_______________________________________________________________________________________
Casus 1
De Maastrichtse Bank verstrekt – via haar liaal in Bratislava – een geldlening ten belope van EUR
10.000.000 aan Horváth Export SA. Horváth Export is een naar Slowaaks recht opgerichte vennootschap,
die haar statutaire zetel en hoofdkantoor in Bratislava heeft.
De Maastrichtse Bank wil tot meerdere zekerheid van terugbetaling van de geldlening een stil pandrecht op
de aan Horváth Export toebehorende voorraden verkrijgen. De partijen beogen door middel van één akte
pandrechten te vestigen op de voorraden overeenkomstig de op de verpandingen toepasselijke
rechtsstelsels. Ten tijde van de ondertekening en de registratie van de pandakte bij de Nederlandse
belastingdienst bevond een gedeelte van de voorraden zich op het hoofdkantoor van Horváth Export in
Bratislava, terwijl een ander gedeelte van de voorraden zich in het liaal van Horváth Export in Venlo
bevond.
U mag aannemen dat het volgens Slowaaks recht mogelijk is om door middel van een onderhandse akte
een stil pandrecht te vestigen op roerende zaken. Naar Nederlands recht kan dit alleen indien de
onderhandse akte geregistreerd wordt bij de belastingdienst (art. 3:237 BW).
1 | Welk recht beheerst de geldlening?
Het gaat om een verbintenis uit contract: Rome I,
T: casus geeft geen datum
M: burgerlijke handelszaak
F: universeel toepassingsgebied
Er is geen rechtskeuze gemaakt en het contract valt niet onder de bijzondere contacten.
Hoofdregel: artikel 4 Rome I
Artikel 4 lid 1 Rome I: lijst contracten
In het kader van Brussel I Bis is geoordeeld dat er overeenkomst tot dienstverrichting is, dus in het kader
van Rome I is dit ook van toepassing.
HvJ Kareda/Benkö | artikel 4 lid 1 sub b Rome I
Een overeenkomst tot geldlening is een overeenkomst van dienstverlening.
Het contract wordt beheerst door het land waar de dienstverlener zijn gewone verblijfplaats heeft.
De Maastrichtste bank is in casus de dienstverlener en heeft zijn gewone verblijfplaats in Nederland.
Uitzondering: artikel 4 lid 3 Rome I
De overeenkomst kan een nauwere band hebben met een ander land: accessoire aanknoping.
In de casus is het contract gesloten in Bratislava, Slowakije. Het Slowaaks recht is op grond van de
algemene exceptieclausule van toepassing.
Artikel 19 lid 2 Rome I
Het contract is gesloten in het kader van de uitoefening van de activiteiten van een liaal, dus de plaats
waar het liaal zich bevindt wordt als de gewone verblijfplaats beschouwd.
Het liaal ligt in Slowakije, dus Slowaaks recht beheerst de geldlening.
1
fi fi fi fi fi
, 2 | Welk recht zou de Nederlandse rechter toepasselijk achten op de geldigheid van de gevestigde
pandrechten?
De wet van ligging ten tijde van vestigingshandeling: 10:127 lid 1 BW jo. lid 5 BW.
• Voorraden in Slowakije: Slowaaks recht.
• Voorraden in Venlo: Nederlands recht.
Vervolg casus
De zich in Bratislava bevindende voorraden (bestaande uit platen staal) worden later naar het Venlose liaal
van Horváth Export verplaatst en vervolgens worden in Venlo met deze voorraden nieuwe zaken
vervaardigd.
3 | Welk recht beheerst de vraag of een eventueel naar Slowaaks recht bestaand pandrecht door
zaakvorming teniet gaat?
Artikel 10:127 lid 5 BW
Het gaat om het tenietgaan van rechten op een zaak, namelijk het bestaande pandrecht.
Het tijdstip waarop het relevante rechtsfeit geschiedt is bepalend voor het bepalen van het recht.
Het vervaardigen van nieuwe zaken uit staalplaten is zaaksvorming en je kijkt dan naar de nieuwe wet van
ligging.
De voorraden worden verplaatst naar Nederland (nieuwe wet van ligging), dus het Nederlands recht
beheerst de vraag of een pandrecht door zaaksvorming teniet gaat.
Vervolg casus
De Maastrichtse bank wenst dat de vorderingen tot betaling van de koopprijs die Horváth Export op haar
kopers verkrijgt, aan haar worden gecedeerd, tot meerdere zekerheid van nakoming van de verplichtingen
van Horváth Export uit hoofde van de geldlening. Een clausule in de geldlening verplicht Horváth Export om
vorderingen op kopers aan de bank tot zekerheid te cederen. Op de koopovereenkomsten met Nederlandse
kopers is (vanwege een rechtskeuze) Nederlands recht van toepassing; de koopovereenkomsten met
Poolse kopers worden (op grond van een rechtskeuze) beheerst door Pools recht.
4 | Welk recht beheerst de vraag of de cessie tot zekerheid geldig is?
Artikel 10:135 lid 2 BW
De geldigheid van de cessie wordt beheerst door het recht dat van toepassing is op de overeenkomst
tussen de Maastrichtste bank en Horváth. De overeenkomst wordt beheerst door Slowaaks recht (vraag 1),
dus de cessie wordt ook beheerst door Slowaaks recht.
2
fi
