Samenvatting H.1 t/m 3 & 7 (Douma)

Hoofdstuk 1 Kindermishandeling (Douma)

Wanneer een kind te maken krijgt met een situatie of handelen waarmee de veiligheid en ontwikkeling
van het kind niet gewaarborgd wordt, spreken we van kindermishandeling. Er zijn verschillende
vormen van kindermishandeling die we tegenkomen: mishandeling, verwaarlozing en seksueel
misbruik.
Onder lichamelijke mishandeling wordt verstaan het toebrengen van verwondingen door het gebruik
van fysiek geweld. Ook besnijdenis van meisjes valt onder lichamelijke mishandeling. Psychische of
emotionele mishandeling is het stelselmatig vernederen, kleineren, pesten, bang maken, schreeuwen,
schelden, bedreigen met geweld, negeren, achterstellen, verbieden met anderen om te gaan en het
stellen van eisen waaraan het kind niet kan voldoen. Ook het getuige zijn van huiselijke geweld valt
onder psychische/emotionele mishandeling.
Bij lichamelijke verwaarlozing wordt het kind onthouden wat het voor zijn lichamelijke gezondheid en
ontwikkeling nodig heeft. Van psychische of emotionele verwaarlozing is er sprake als het kind
onthouden wordt wat het voor zijn geestelijke gezondheid en ontwikkeling nodig heeft. Pedagogische
verwaarlozing is wanneer de ouders de taak van opvoeden en bijbehorende verantwoordelijkheden
om het kind in zijn ontwikkeling adequaat te ondersteunen en te stimuleren onvoldoende op zich
nemen.
Seksueel misbruik is het verrichten van seksuele handelingen bij of met het kind die niet passen bij
diens leeftijd of ontwikkeling of waaraan het kind zich niet kan onttrekken. Ook het tonen van
pornografisch materiaal aan een kind valt onder seksueel misbruik.

Verschillende factoren kunnen leiden tot kindermishandeling en vaak gaat het om een combinatie van
deze factoren. In veel gevallen zien we wel dat de onwetendheid en gevoelens van (pedagogische)
onmacht een rol spelen. Ouders die als kind zelf zijn mishandeld gaan vaker over tot
kindermishandeling. Dit komt voor een groot deel omdat zij geen ander voorbeeld hebben gehad dan
een mishandelend voorbeeld en omdat het gebruik van geweld om met problemen en moeilijke
situaties om te gaan het enige is wat zij kennen.

Een specifieke vorm van kindermishandeling is het syndroom van Munchhausen by proxy. Het is een
psychiatrische aandoening met waarschijnlijk een genetisch component. Hierbij brengen ouders,
verzorgers of familieleden het kind opzettelijk in een situatie waarbij intensieve medische zorg
noodzakelijk is met als doel het krijgen van de aandacht die zij willen. Kernpunt is dat het kind
lichamelijk symptomen worden toegebracht waarvoor het behandeld moet worden en dat de ouder
aangeeft niet te weten waar deze symptomen vandaan komen. Er is ook sprake van het
Munchhausen by proxy syndroom als er medische hulp gezocht wordt voor een minderjarige op basis
van onjuiste of onvolledige informatie over klachten van het kind om zo het kind in de rol van patiënt te
krijgen.


Hoofdstuk 2 Huiselijk geweld (Douma)

Huiselijk geweld is elke vorm van geweld dat wordt gepleegd door iemand uit ‘de huiselijke kring’ van
het slachtoffer. Van belang hierbij is niet de locatie waar het geweld plaatsvindt, maar de relatie
tussen slachtoffer en dader.
We maken onderscheid tussen:
*kindermishandeling -> geweld tegen kinderen door ouders/verzorgers
*partnergeweld -> geweld tegen of tussen (ex-)partners
*oudermishandeling -> geweld tegen ouders door (minderjarige) kinderen
*siblinggeweld -> geweld tussen broers/zussen
*ouderenmishandeling -> geweld tegen ouderen door bijvoorbeeld verzorgende volwassen
(schoon)kinderen, kleinkinderen of andere verzorgers.

Er zijn vier typen geweld die we onderscheiden. Dit onderscheid is vooral te maken als het gaat om
partnergeweld, maar ook bij andere vormen van huiselijk geweld kunnen deze typen geweld geregeld
als zodanig worden benoemd.
1. (partner)Terreur