Samenvatting Aansprakelijkheidsrecht 2

INLEIDING

PowerPoint + notities kennen




Kunnen samen voorkomen




Voorbeeld strafrechtelijke aansprakelijkheid: huisjesmelkerij, omkoping, witwassen van geld,…

Voorbeeld deontologische aansprakelijkheid: het misbruiken van derdengelden  BIV kan makelaar
tuchtsancties geven (schorsing/ schrapping/…)

 Insteek om mensen die inbreuk plegen te straffen

MAAR burgerrechtelijke aansprakelijkheid heeft insteek om het slachtoffer effectief het geld te laten
terugvorderen van de dader

Aansprakelijkheidsrecht 2 focust op burgerrechtelijke aansprakelijkheid, met onderscheidt in
contractuele en buiten-contractuele aansprakelijkheid



OEFENING




Probleem: botsing tussen 2 auto’s, de rode auto is in fout

 Buitencontractuele aansprakelijkheid, want de eigenaars
kennen elkaar en er bestaat geen onderling contract tussen
beiden.



1

, Probleem: dakdekker-specialist begaat fout wat leidt tot een
lek in het dak

 Contractuele aansprakelijkheid, want het contract is
niet deftig uitgevoerd.




Probleem: een vastgoedmakelaar verkoopt een huis. In zijn publiciteit
vermeldt hij de terreinoppervlakte als “bewoonbare oppervlakte”

 Buitencontractuele aansprakelijkheid, want er bestaat geen
contract tussen een makelaar en een kandidaat-koper.




Probleem: een werfafsluiting waait op de auto van een
buurtbewoner

 Buiten-contractuele aansprakelijkheid, want er bestaat
geen contract tussen de buurtbewoner en de aannemer.




Extra: Wanneer een arts een chirurgische ingreep uitvoert gaat het over contractuele
aansprakelijkheid, want je beseft wie dat is op het moment dat je instemt. Wanneer je buiten
bewustzijn bent is er sprake van buitencontractuele aansprakelijkheid.



Voorwaarden buitencontractuele aansprakelijkheid




FOUT*  SCHADE
Schade moet veroorzaakt worden door de fout = een causaal verband
*OF EEN TOT AANSPRAKELIJKHEID LEIDEND FEIT

(bv. de eigenaar van een hond is aansprakelijk als zij/ haar hond een voorbijganger bijt)




2

,VOORWAARDE 1

Persoonlijke aansprakelijkheid: aansprakelijkheid voor eigen gedrag

Art. 1382 oud BW: Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt,
verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden.
Art. 1383 oud BW: Ieder is aansprakelijk niet alleen voor de schade welke hij door zijn daad, maar
ook voor die welke hij door zijn nalatigheid of door zijn onvoorzichtigheid heeft veroorzaakt.



Twee vereisten voor aansprakelijkheid voor eigen gedrag:

1. Het objectieve element

= onrechtmatig handelen; omvat de schending van de algemene zorgvuldigheidsnorm
(inspanningsverplichtingen) of van een bepaald gebod/ verbod (resultaatsinspanning).

- De schending van een gedragsnorm
o Wanneer een norm een bepaald gedrag gebiedt/ verbiedt, is de loutere overtreding
van die norm een buitencontractuele fout (op voorwaarde dat de overtreding
wetens/willens gebeurde).
o Geen toetsing aan de algemene zorgvuldigheidsnorm en voorzienbaarheidsvereiste
o Handelen in overeenstemming met de wet betekent niet automatisch dat men geen
fout begaat (toestemming van de overheid ≠ vrijbrief  voorbeeld dynamiet)
- De schending van de algemene zorgvuldigheidsnorm: het criterium van de goede huisvader
o Beoordeling in abstracto: het feitelijk gedrag van een schadeverwekker zal worden
getoetst aan het gedrag van een normaal zorgvuldig en vooruitziend persoon (bonus
pater familias) geplaatst in dezelfde externe omstandigheden.
 Vooruitziend: houdt in dat men alle redelijkheid tracht zich de nadelige
gevolgen van zijn handelen of nalaten in te beelden.
 Zorgvuldig: betekent dat men door het nemen van de gepaste
voorzorgsmaatregelen tracht de nadelige gevolgen van zijn gedrag te
voorkomen.
 In dezelfde externe omstandigheden: Hierbij komen alleen de externe
omstandigheden in aanmerking zoals de plaats, tijdstip van de daad, de
atmosferische toestand,... Met interne kenmerken zoals de leeftijd,
intelligentie, geslacht, (ervaring) ... wordt in principe geen rekening
gehouden.
 Algemeen wordt aanvaard dat rekening mag worden gehouden met de
beroepsbekwaamheid in beroepscontext of beter: de vereiste bekwaamheid
om de beroepshandeling te stellen.

Voorbeelden

2 jongens in een waterpretpark gaan van waterglijbaan. Eerste jongen
vertrekt, de tweede (gezettere) jongen gaat bij het groen licht
achterna. Deze botst hard op de eerste jongen en zijn ouders gaan naar
de rechter. Rechter dat tweede kind moest weten dat hij geen normale
lichaamsbouw had en had moeten weten om langer dan het groene
licht te wachten.  gewicht is een intern kenmerk


3

, Meisje 17 woont bij schoonouders. Er was een vreemde constructie in de
badkamer: afvoer wasmachine komt in badkuip terecht. Meisje nam een
douche terwijl wasmachine draaide en werd hierdoor geëlektrocuteerd. Rechter
zegt dat interne elementen (zoals leeftijd en gebrek aan ervaring) niet in
rekening mogen worden gehouden voor de zorgvuldigheidsnorm. 
schoonouders en meisje moesten beiden een helft betalen.



Beroepsbekwaamheid  beroep mag niet volledig in rekening worden gebracht, je kan beter zeggen
als je een handeling stelt op beroepsniveau gaat de rechter kijken naar de bekwaamheid en ervaring
die je hebt om deze handeling te kunnen stellen. Je kan het beroep niet gebruiken in situaties buiten
het werk, want dan wordt het een intern kenmerk en in rekening gebracht.



OEFENING

- Is het objectieve element van de fout vervuld?

Een makelaar voert publiciteit voor een woning en geeft aan “EPC in aanvraag”, terwijl een
energiedecreet voorschrijft dat bij elke publiciteit het EPC moet worden vermeld.

 Ja, de schending van een gedragsnorm.



- Wat is er mis met volgende redenering van een rechter?

“Het verwisselen van de bruto-oppervlakte en de bewoonbare oppervlakte leidt niet tot
aansprakelijkheid van de makelaar aangezien ieder doorsnee makelaar die nog maar net een BIV-
erkenning heeft, deze vergissing had kunnen maken.”

 De rechter mag geen rekening houden met de ervaring van de makelaar ‘makelaar die nog
maar net een BIV-erkenning heeft’. Ervaring in een intern kenmerk en hier mag eigenlijk geen
rekening mee gehouden worden.



2. Het subjectieve element

= de dader van het foutieve gedrag moet op het moment van het schadegeval schuldbekwaam zijn en
vervolgens moet de daad of het nalaten aan hem kunnen worden toegerekend.

- Schuldbekwaamheid: betekent dat een dader op het moment van de feiten bekwaam was
om zijn handelen te beheersen en zich tevens rekenschap kon geven van de gevolgen van zijn
daden
- Onderzoek in concreto: de rechter moet telkens rekening houden met zijn geestelijke
capaciteiten (leeftijd/geestesstoornis)
- In principe is (bijna) iedereen schuldbekwaam
- Is vereist bij schending van de algemene zorgvuldigheidsnorm en schending van een
gedragsnorm.




4