Samenvatting Inleiding methodisch werken
Agogie is geplande verandering in de gewenste richting.
Agogiek is de leer van het doen veranderen van mensen in een gewenste richting.
Het gaat om professionele beïnvloeding van mensen met de bedoeling dat deze mensen het op de
een of andere manier beter krijgen.
Hs 1: Verandering en agogie
Beïnvloeden en veranderen zijn kernbegrippen. Er is pas sprake van agogiek als er aan de volgende
voorwaarden is voldaan:
- het gaat om een psychosociale verandering: hoe je je gedraagt tegenover anderen heeft alles te
maken met hoe je je voelt, wat je denkt etc. Psychosociaal functioneren kan zowel betrekking
hebben op individuele mensen als op mensen in groepsverband.
- de beïnvloeding vindt beroepsmatig plaats: degene die de verandering probeert te brengen doet dit
op grond van het beroep dat hij uitoefent. Kan ook vrijwilliger zijn.
- de beïnvloeding is doelgericht: situatie is van tevoren bedacht en gepland. De verandering is
bedoeld.
- de veranderaar werkt systematisch: Laat niks aan het toeval over. Maakt een plan etc. gebaseerd op
zijn vakkennis en ervaring.
- de beïnvloeding vindt bewust plaats: beïnvloeding vindt open en eerlijk plaats
- de verandering wordt door de betrokkenen gewenst: belang van de cliënt staat centraal
- de beïnvloeding wordt vrijwillig ondergaan
- de beïnvloeding is niet wederzijds: er bestaat een ongelijke rolverdeling tussen de agoog en cliënt.
Eventuele beïnvloeding andersom is toevallig en onbedoeld.
-het gaat om (jong)volwassenen: anders is het pedagogie
Agogiek is de leer van eenzijdige, systematische, doelgerichte, beroepsmatige beïnvloeding die
gericht is op het bereiken van een meer wenselijk geachte psychosociale situatie van
volwassenen(in individueel of onderling verband) die zich van deze beïnvloeding bewust zijn en die
deze situatie ook nastreven.
Pedagogie: agogie voor kinderen pedagogiek: leer van het veranderen van kinderen.
andragogie: agogiek voor volwassenen andragogiek: leer van het veranderen van volwassene
1b1. Je kent de interventieniveaus
Het psychosociaal functioneren kent 4 soorten cliëntsystemen:
Individuele personen(microniveau): bijvoorbeeld verandering aanbrengen in identiteit,
gedrag, etc.
Groepen(microniveau): verzameling mensen die elkaar kennen, met elkaar omgaan en
herkenbaar zijn als bij elkaar horend. Individu speelt ook een rol. Psychosociale
verschijnselen zijn: jaloezie, vriendschap, vertrouwen etc.
Organisaties(mesoniveau): bestaat uit individuen en groepen. Organisatie is anoniemer dan
groep. Communicatie wordt formeel geregeld. Psychosociale zaken zijn: hiërarchie,
belangentegenstellingen, formele posities etc.
Grotere samenlevingsverbanden(mesoniveau/macroniveau): grotere anonieme verzameling
van mensen die een gemeenschappelijk kenmerk hebben. Psychosociale aspecten van
individuen, groepen en organisaties kunnen worden teruggevonden. Psychosociale aspecten
zijn: maatschappelijke normen en waarden spelen rol en subculturen.
, Ook wel onderscheid gemaakt in micro- meso- en macroniveau: klein, middel, groot.
Verandering is als het ware het verschil tussen een nieuwe en een oude situatie. Verschil is
verschillend van aard. Door vervangen: iets verdwijnt ten gunste van iets nieuws, of door toevoegen:
het oude blijft bestaan, maar er komt iets nieuws bij. Kan ook juist iets NIET veranderen door een
agoog(bijv. toch niet scheiden, toch doorgaan met studie etc.)
Verandering kan incidenteel zijn(eenmalig): oplossing voor één speciaal geval of voor beperkte tijd.
Er kan een ‘meer-van-hetzelfde-oplossing’ ontstaan-> opstapelen van steeds dezelfde oplossingen
leidt ertoe dat het probleem erger wordt.
Verandering kan ook structureel zijn: verandering is blijvend, er worden voorwaarden geschapen om
zich steeds opnieuw te kunnen aanpassen of zichzelf beter te kunnen helpen. Heeft meer effect,
maar ook moeilijker.
Fixed mindset: je gelooft minder in verandering, iets zal ook minder snel veranderen.
Growth mindset: je gelooft erin dat je in staat bent te leren wat je nu nog niet kan, iets zal sneller
veranderen
Soms gaan mensen verantwoordelijkheid uit de weg door te zeggen: ‘het is nu eenmaal zo…’
Voor agogie moet verandering mogelijk worden geacht. Cliënt moet verantwoordelijkheid op zich
nemen. Bijv.: ‘ik heb geen tijd voor mijn vrienden.’ Wordt: ‘Ik wil geen tijd voor mijn vrienden
vrijmaken, omdat mijn werk belangrijker is.’.
Verantwoordelijkheid wordt verschoven van de een naar de ander. Enerzijds schuift men zijn
verantwoordelijkheid af. Anderzijds wordt de verantwoordelijkheid van de mens voor zijn eigen
gedrag ook wel weer overtrokken.
Ook moet er keuzevrijheid zijn om als agoog aan de slag te kunnen. Als de cliënt niet wil, heeft de
agoog geen zin.
Soms wordt gedrag gezien als iets wat wordt opgeroepen en bepaald door de omgeving. Handelen
gaat over een bewuste keuze maken en verantwoordelijk daarvoor zijn. Er wordt een doel
nagestreefd.
Agogisch werk is eerder procesgericht dan productgericht. Het is doorgaans moeilijker te bedenken
hoe je de cliënt zover gaat krijgen dat deze zich een verandering eigen maakt, dan welke verandering
de geschiktste is. Acceptatie is een groter probleem dan de aard der verandering. Agogisch werk is
eerder gericht op de cliënt dan op het probleem.
HS 2: individuele verandering nader bekeken
2a. De reden/motivatie tot veranderen
- je weet wat de redenen zijn om tot verandering te komen
2b. De lagen in de persoonlijkheid en de doorwerking op de identiteit
- je kent de lagen in de persoonlijkheid
- je weet hoe veranderingen in de persoonlijkheid doorwerken op de identiteit
2c. Afweermechanismen
- je kent de afweermechanismen
- je kunt de afweermechanismen herkennen in een casus
2d. Verschillende invalshoeken m.b.t. individuele veranderingen
- je kunt verschillende invalshoeken benoemen m.b.t. individuele veranderingen
Agogie is geplande verandering in de gewenste richting.
Agogiek is de leer van het doen veranderen van mensen in een gewenste richting.
Het gaat om professionele beïnvloeding van mensen met de bedoeling dat deze mensen het op de
een of andere manier beter krijgen.
Hs 1: Verandering en agogie
Beïnvloeden en veranderen zijn kernbegrippen. Er is pas sprake van agogiek als er aan de volgende
voorwaarden is voldaan:
- het gaat om een psychosociale verandering: hoe je je gedraagt tegenover anderen heeft alles te
maken met hoe je je voelt, wat je denkt etc. Psychosociaal functioneren kan zowel betrekking
hebben op individuele mensen als op mensen in groepsverband.
- de beïnvloeding vindt beroepsmatig plaats: degene die de verandering probeert te brengen doet dit
op grond van het beroep dat hij uitoefent. Kan ook vrijwilliger zijn.
- de beïnvloeding is doelgericht: situatie is van tevoren bedacht en gepland. De verandering is
bedoeld.
- de veranderaar werkt systematisch: Laat niks aan het toeval over. Maakt een plan etc. gebaseerd op
zijn vakkennis en ervaring.
- de beïnvloeding vindt bewust plaats: beïnvloeding vindt open en eerlijk plaats
- de verandering wordt door de betrokkenen gewenst: belang van de cliënt staat centraal
- de beïnvloeding wordt vrijwillig ondergaan
- de beïnvloeding is niet wederzijds: er bestaat een ongelijke rolverdeling tussen de agoog en cliënt.
Eventuele beïnvloeding andersom is toevallig en onbedoeld.
-het gaat om (jong)volwassenen: anders is het pedagogie
Agogiek is de leer van eenzijdige, systematische, doelgerichte, beroepsmatige beïnvloeding die
gericht is op het bereiken van een meer wenselijk geachte psychosociale situatie van
volwassenen(in individueel of onderling verband) die zich van deze beïnvloeding bewust zijn en die
deze situatie ook nastreven.
Pedagogie: agogie voor kinderen pedagogiek: leer van het veranderen van kinderen.
andragogie: agogiek voor volwassenen andragogiek: leer van het veranderen van volwassene
1b1. Je kent de interventieniveaus
Het psychosociaal functioneren kent 4 soorten cliëntsystemen:
Individuele personen(microniveau): bijvoorbeeld verandering aanbrengen in identiteit,
gedrag, etc.
Groepen(microniveau): verzameling mensen die elkaar kennen, met elkaar omgaan en
herkenbaar zijn als bij elkaar horend. Individu speelt ook een rol. Psychosociale
verschijnselen zijn: jaloezie, vriendschap, vertrouwen etc.
Organisaties(mesoniveau): bestaat uit individuen en groepen. Organisatie is anoniemer dan
groep. Communicatie wordt formeel geregeld. Psychosociale zaken zijn: hiërarchie,
belangentegenstellingen, formele posities etc.
Grotere samenlevingsverbanden(mesoniveau/macroniveau): grotere anonieme verzameling
van mensen die een gemeenschappelijk kenmerk hebben. Psychosociale aspecten van
individuen, groepen en organisaties kunnen worden teruggevonden. Psychosociale aspecten
zijn: maatschappelijke normen en waarden spelen rol en subculturen.
, Ook wel onderscheid gemaakt in micro- meso- en macroniveau: klein, middel, groot.
Verandering is als het ware het verschil tussen een nieuwe en een oude situatie. Verschil is
verschillend van aard. Door vervangen: iets verdwijnt ten gunste van iets nieuws, of door toevoegen:
het oude blijft bestaan, maar er komt iets nieuws bij. Kan ook juist iets NIET veranderen door een
agoog(bijv. toch niet scheiden, toch doorgaan met studie etc.)
Verandering kan incidenteel zijn(eenmalig): oplossing voor één speciaal geval of voor beperkte tijd.
Er kan een ‘meer-van-hetzelfde-oplossing’ ontstaan-> opstapelen van steeds dezelfde oplossingen
leidt ertoe dat het probleem erger wordt.
Verandering kan ook structureel zijn: verandering is blijvend, er worden voorwaarden geschapen om
zich steeds opnieuw te kunnen aanpassen of zichzelf beter te kunnen helpen. Heeft meer effect,
maar ook moeilijker.
Fixed mindset: je gelooft minder in verandering, iets zal ook minder snel veranderen.
Growth mindset: je gelooft erin dat je in staat bent te leren wat je nu nog niet kan, iets zal sneller
veranderen
Soms gaan mensen verantwoordelijkheid uit de weg door te zeggen: ‘het is nu eenmaal zo…’
Voor agogie moet verandering mogelijk worden geacht. Cliënt moet verantwoordelijkheid op zich
nemen. Bijv.: ‘ik heb geen tijd voor mijn vrienden.’ Wordt: ‘Ik wil geen tijd voor mijn vrienden
vrijmaken, omdat mijn werk belangrijker is.’.
Verantwoordelijkheid wordt verschoven van de een naar de ander. Enerzijds schuift men zijn
verantwoordelijkheid af. Anderzijds wordt de verantwoordelijkheid van de mens voor zijn eigen
gedrag ook wel weer overtrokken.
Ook moet er keuzevrijheid zijn om als agoog aan de slag te kunnen. Als de cliënt niet wil, heeft de
agoog geen zin.
Soms wordt gedrag gezien als iets wat wordt opgeroepen en bepaald door de omgeving. Handelen
gaat over een bewuste keuze maken en verantwoordelijk daarvoor zijn. Er wordt een doel
nagestreefd.
Agogisch werk is eerder procesgericht dan productgericht. Het is doorgaans moeilijker te bedenken
hoe je de cliënt zover gaat krijgen dat deze zich een verandering eigen maakt, dan welke verandering
de geschiktste is. Acceptatie is een groter probleem dan de aard der verandering. Agogisch werk is
eerder gericht op de cliënt dan op het probleem.
HS 2: individuele verandering nader bekeken
2a. De reden/motivatie tot veranderen
- je weet wat de redenen zijn om tot verandering te komen
2b. De lagen in de persoonlijkheid en de doorwerking op de identiteit
- je kent de lagen in de persoonlijkheid
- je weet hoe veranderingen in de persoonlijkheid doorwerken op de identiteit
2c. Afweermechanismen
- je kent de afweermechanismen
- je kunt de afweermechanismen herkennen in een casus
2d. Verschillende invalshoeken m.b.t. individuele veranderingen
- je kunt verschillende invalshoeken benoemen m.b.t. individuele veranderingen
