Minor Rechtspsychologie
HOORCOLLEGE 3: PSYCHOLOGISCHE VALKUILEN
Onderwerpen:
Confirmation bias;
Regels der logica;
Framing;
Afsluiting.
Confirmation bias
Uit het vorige college kwam dat juristen niet worden opgeleid om te bekijken of iemand het gedaan
heeft of niet (de overtuiging). We zitten bij deze vraag wel in een juridische context (het strafrecht).
De vraag of de verdachte het gedaan heeft (de eerste hoofdvraag van art. 350 Sv) is dus geen
juridische vraag, maar een empirische vraag. In het beantwoorden van die vraag worden rechters
niet opgeleid.
Art. 338 Sv: ‘Het bewijs dat de verdachte het tenlastegelegde feit heeft begaan, kan door den rechter
slechts worden aangenomen, indien hij daarvan uit het onderzoek op de terechtzitting door den
inhouden van wettige bewijsmiddelen de overtuiging heeft bekomen.’
Perfectie is niet realistisch binnen het strafrecht, 99% wordt ‘goed’ veroordeeld. De omvang van de
rechtspraak in 1999 is 1300 rechters, 250 raadsheren bij het Hof en < 80 raadsheren van de HR. Er
waren 1.028.600 uitspraken en 106.000 veroordelingen. Die ene 1% die ten onrechte wordt
veroordeeld, zijn dan wel 1000 rechterlijke dwalingen per jaar.
1
HOORCOLLEGE 3: PSYCHOLOGISCHE VALKUILEN
Onderwerpen:
Confirmation bias;
Regels der logica;
Framing;
Afsluiting.
Confirmation bias
Uit het vorige college kwam dat juristen niet worden opgeleid om te bekijken of iemand het gedaan
heeft of niet (de overtuiging). We zitten bij deze vraag wel in een juridische context (het strafrecht).
De vraag of de verdachte het gedaan heeft (de eerste hoofdvraag van art. 350 Sv) is dus geen
juridische vraag, maar een empirische vraag. In het beantwoorden van die vraag worden rechters
niet opgeleid.
Art. 338 Sv: ‘Het bewijs dat de verdachte het tenlastegelegde feit heeft begaan, kan door den rechter
slechts worden aangenomen, indien hij daarvan uit het onderzoek op de terechtzitting door den
inhouden van wettige bewijsmiddelen de overtuiging heeft bekomen.’
Perfectie is niet realistisch binnen het strafrecht, 99% wordt ‘goed’ veroordeeld. De omvang van de
rechtspraak in 1999 is 1300 rechters, 250 raadsheren bij het Hof en < 80 raadsheren van de HR. Er
waren 1.028.600 uitspraken en 106.000 veroordelingen. Die ene 1% die ten onrechte wordt
veroordeeld, zijn dan wel 1000 rechterlijke dwalingen per jaar.
1
