Maatschappijgeschiedenis II: HOC 12 (Oude & nieuwe rijken)

Sofie Vandermarliere BA1 Geschiedenis


Maatschappijgeschiedenis II


12: Oude & nieuwe rijken
 Rijk vs natiestaat?
o Kantelmoment: na WO2
 Eerst: wereld = patchwork van rijken
 Naoorlogse periode: natiestaat wordt basiseenheid globale pol.
 + kantelmoment 1900: einde RU&Ott rijk & EU & kol rijken versterken
o Rijk
 Meerdere volkeren/gemeenschappen (versch. cult&trad) overkoepeld
door 1 autoriteit (vaak: keizer uit dynastie)
 Beleid van differentiatie: Relatie tssn autoriteit en gemeenschappen =
anders: elke gem. andere rechten & plichten: geen uniform bestuur
 Bv: koloniaal rijk België: Congolezen andere rechten dan
Belgen
 Voordeel: uitwisselingen tssn gemeenschappen (cult, soc, eco, ..)
 Bv: UK: Wol in Schotland, verkocht in India
o Economische uitwisseling
 Gewelddadig: militaire veroveringen
 -> spanningen: onderdelen rijk & centrale autoriteit
 Goede aanpassing aan situatie
 Overleving garanderen: nieuwe rechten, zodat centrale aut.
Blijft bestaan
 Als legitiem besch worden? Elite belonen voor
gehoorzaamheid! -> nieuwe rechten geven
o = strategieën van incorporatie
 Duurzaam: bestaat lang
 Door mogelijkheid om zich aan te passen!
 Bv: Chinese Rijk 2 millennia
o Natiestaat
 Iedereen zelfde relatie met autoriteit, dezelfde rechten: géén beleid
van differentiatie
 Ottomaanse rijk
o (Middellandse zeegebied: uitwisseling tussen noordelijke & zuidelijke oevers,
niet enkel vijandigheid, ook inspo & culturele uitwisseling)
o Dubbele revolutie = globale gevolgen
 Nieuwe relaties: W-EU & Ott
 Risico Europese kol. Uitbreiding in Ott. Rijk
 Nieuwe ideologieën verspeiden (lib,nat,soc): hoe moeten ze
zichzelf aanpassen?
o Soms: elite <3 ideologie, mr niet gemakkelijk te
verspreiden..

, Sofie Vandermarliere BA1 Geschiedenis


Economische onbalans: IR -> meer technologie & rijkdom voor
geïndustrialiseerde landen, maar Ott nog nt mogelijkheid
 => conflicten & debatten in Ott maatschappij: hoe aanpassen?
o De zieke man van Europa
 Moeilijke situatie ott rijk
 Territoriale verliezen & economische verzwakking
 Bijna alle Eu nederzettingen verloren (worden nieuwe onafh
natiestaten)
o Griekenland & Balkans
 Europese inmenging in binnenlandse zaken: christelijke
minderheden ‘beschermen’
o Véél aparte godsdiensten in ott
o Mogelijk door zwakke eco toestand
 Rijk past zich aan aan industrialisatie (modernisering infrastructuur,
nieuwe industriën) -> kost veel geld -> leningen aan Europ. Banken ->
Ottomaans bankroet => Eu véél invloed over bestuur Ott
 Economische kolonisatie: Landen 100% controle over eco. Ott rijk
 Belastingen direct nr hun
 Zelf eco besturen
 Ziekte = impact dubbele revolutie
o Tanzimat
 Hervormingen: modernisatie obv EU patronen
 In eco competitie blijven met eu
 Meer respect door Eu
 Administratieve hervormingen
 Rationalisering & bureaucratisering overheid
 Opkomst nieuwe ambtenaren
o Opgeleid in Europese-stijl scholen
o Nieuwe administratieve elite: hoog opgeleide
ambtenaren (Fez)
 Politieke hervormingen
 Verklaring grondwet 1876 & parlement creatie
o Obv instellingen < liberalisme
 Héél belangrijk: soort van revolutie
 Afschaffing: wettelijk onderscheid moslims & niet-moslims
 -> Eu inmenging voorkomen
 Waren beschermd door Sultan
 Soms: antichristelijke rellen
 Opschorting grondwet door Sultan 1878
 Frustratie niet meer volledige autoriteit
o Jonge Turken
 Officiers & ambtenaren die <3 verwestering ott
 Jonge Turen revolutie: dreiging militaire opstand tegen Sultan if
grondwet niet hersteld