Sofie Vandermarliere BA2 Geschiedenis
Onderzoeksmethoden voor historici
Les 2
Waarom lezen als een historicus?
-Wat haal je uit secundaire literatuur?
Feiten, benadering, interpretatie, analyse, argumenten
Verschil tussen deze elementen?
-Feiten & documentatie kunnen hetzelfde blijven MAAR analyse & interpretatie kunnen enorm verschillen &
evolueren doorheen de tijd
-Geschiedschrijving = probleemgericht & hangt af van vragen die historici stellen
=> specifieke vragen detecteren = essentieel!
=> geschiedenis bestuderen is niet gewoon studie van het verleden, maar ook studie van interpretatie van het verleden
The one duty we owe to history, is to rewrite it
!! Niet alle interpretaties zijn evenwaardig
Essentieel: antwoorden op vragen detecteren
Bronnen & methoden: centraal belang: interpretatie & analyse staven
Historisch werk lezen => voorbij de feiten kijken!!
Actief lezen = tijdswinst: doel = interpretatie & conclusie auteur begrijpen
Verschil onderwerp/thema/feiten – these/interpretatie/analyse begrijpen
Les 3
Historici: feiten ordenen & betekenis geven
o Werkwijzen vaak ontleend aan andere disciplines
o Selectie van feiten & bronnen obv onderzoeksvraag & methode kiezen
Afspraken
o Bronnen uit verleden verzamelen & kritisch evalueren
o Bronnen los van onszelf ontstaan (<-> eigen enquêtes / labo onderzoek etc)
-> moeilijker: aanpassing aan onze tijd!
o Goed betoog & onderbouwd betoog opstellen = noodzakelijk
Historische benadering
o Methoden worden vaak niet benoemd
Zeker kwalitatief
o Benadering wel benoemd: manier waarop naar verleden kijken
Traditionele geschiedenis
Reconstructionisme
Consistent verhaal, relatie van gebeurtenissen
Open blik kijken naar materiaal zonder theorie
Aandacht toeval menselijk handelen
Kennis & bronnen! Door opleiding = intuïtieve methode
Te feitelijk, amper verklaringen, teveel aandacht voor bronnen
Schema: Traditioneel: verhalend
, Sofie Vandermarliere BA2 Geschiedenis
Publieksgeschiedenis: de grote veldslagen & verhalen etc
-> nog steeds heel populair!
Chronologisch
Comparatieve geschiedenis
Vergelijken: hoe? Op welk materiaal? Secundair of primair?
Wat vergelijken? Geografisch? Italie – Duitsland fascisme? Periodes vergelijken? …
Nuanceren = voordeel!
Breder verhaal vertellen
Nogal zwaar!
Eurocentrisme: norm = niet goed
Nationalistisch kader
Tegenbeweging: transnationale geschiedenis: invloed van buitenaf
o Bv invloed NAVO op Belgisch beleid leger
o Bv wereldgeschiedenis Vlaanderen & Nederland
Histoire croisée
Interactie, veelheid stemmen & verhalen
History from below
Gewone mensen
Andere methode nodig, bv loonboeken, processen, criminaliteitsgeschiedenis
< Annales-school
Beleving tijdgenoten belangrijk
! Eigen ideeën niet projecteren op bronnen
Marxistisch geïnspireerd
Gendergeschiedenis komt op: vrouwenstudies
Rol vrouwen in FR, IR, ..
Hoe wordt mannelijkheid gedefinieerd in periode?
o Subaltern history: focus op uitgesloten groepen, onderdrukt (vooral postkoloniaal): uitdaging
bronnenmateriaal!!
Franse revolutie: massa bestorming Bastille onderzoeken
Culturele geschiedenis
Decontstructionisme
Antropologie & literatuurkritiek
Geertz: cultuurantropoloog: grote invloed op de geschiedenis: 1 case studie intensief van
binnenuit bestuderen: mentaliteiten reconstrueren
Darnton: Mentaliteit in 18e-eeuws Frankrijk: volks- & elitecultuur
o Soms enkel info over benadering & niet over methode
Kwalitatieve – kwantitatieve methoden
o Intuïtieve methode
Bronnen voor zich laten spreken
Von Ranke
o Kwantitatieve methoden
Probleemstelling
Annales-school
Computers intrede
Grotere invloed economische & sociale wetenschappen
o Kwalitatieve methoden
Onderzoeksmethoden voor historici
Les 2
Waarom lezen als een historicus?
-Wat haal je uit secundaire literatuur?
Feiten, benadering, interpretatie, analyse, argumenten
Verschil tussen deze elementen?
-Feiten & documentatie kunnen hetzelfde blijven MAAR analyse & interpretatie kunnen enorm verschillen &
evolueren doorheen de tijd
-Geschiedschrijving = probleemgericht & hangt af van vragen die historici stellen
=> specifieke vragen detecteren = essentieel!
=> geschiedenis bestuderen is niet gewoon studie van het verleden, maar ook studie van interpretatie van het verleden
The one duty we owe to history, is to rewrite it
!! Niet alle interpretaties zijn evenwaardig
Essentieel: antwoorden op vragen detecteren
Bronnen & methoden: centraal belang: interpretatie & analyse staven
Historisch werk lezen => voorbij de feiten kijken!!
Actief lezen = tijdswinst: doel = interpretatie & conclusie auteur begrijpen
Verschil onderwerp/thema/feiten – these/interpretatie/analyse begrijpen
Les 3
Historici: feiten ordenen & betekenis geven
o Werkwijzen vaak ontleend aan andere disciplines
o Selectie van feiten & bronnen obv onderzoeksvraag & methode kiezen
Afspraken
o Bronnen uit verleden verzamelen & kritisch evalueren
o Bronnen los van onszelf ontstaan (<-> eigen enquêtes / labo onderzoek etc)
-> moeilijker: aanpassing aan onze tijd!
o Goed betoog & onderbouwd betoog opstellen = noodzakelijk
Historische benadering
o Methoden worden vaak niet benoemd
Zeker kwalitatief
o Benadering wel benoemd: manier waarop naar verleden kijken
Traditionele geschiedenis
Reconstructionisme
Consistent verhaal, relatie van gebeurtenissen
Open blik kijken naar materiaal zonder theorie
Aandacht toeval menselijk handelen
Kennis & bronnen! Door opleiding = intuïtieve methode
Te feitelijk, amper verklaringen, teveel aandacht voor bronnen
Schema: Traditioneel: verhalend
, Sofie Vandermarliere BA2 Geschiedenis
Publieksgeschiedenis: de grote veldslagen & verhalen etc
-> nog steeds heel populair!
Chronologisch
Comparatieve geschiedenis
Vergelijken: hoe? Op welk materiaal? Secundair of primair?
Wat vergelijken? Geografisch? Italie – Duitsland fascisme? Periodes vergelijken? …
Nuanceren = voordeel!
Breder verhaal vertellen
Nogal zwaar!
Eurocentrisme: norm = niet goed
Nationalistisch kader
Tegenbeweging: transnationale geschiedenis: invloed van buitenaf
o Bv invloed NAVO op Belgisch beleid leger
o Bv wereldgeschiedenis Vlaanderen & Nederland
Histoire croisée
Interactie, veelheid stemmen & verhalen
History from below
Gewone mensen
Andere methode nodig, bv loonboeken, processen, criminaliteitsgeschiedenis
< Annales-school
Beleving tijdgenoten belangrijk
! Eigen ideeën niet projecteren op bronnen
Marxistisch geïnspireerd
Gendergeschiedenis komt op: vrouwenstudies
Rol vrouwen in FR, IR, ..
Hoe wordt mannelijkheid gedefinieerd in periode?
o Subaltern history: focus op uitgesloten groepen, onderdrukt (vooral postkoloniaal): uitdaging
bronnenmateriaal!!
Franse revolutie: massa bestorming Bastille onderzoeken
Culturele geschiedenis
Decontstructionisme
Antropologie & literatuurkritiek
Geertz: cultuurantropoloog: grote invloed op de geschiedenis: 1 case studie intensief van
binnenuit bestuderen: mentaliteiten reconstrueren
Darnton: Mentaliteit in 18e-eeuws Frankrijk: volks- & elitecultuur
o Soms enkel info over benadering & niet over methode
Kwalitatieve – kwantitatieve methoden
o Intuïtieve methode
Bronnen voor zich laten spreken
Von Ranke
o Kwantitatieve methoden
Probleemstelling
Annales-school
Computers intrede
Grotere invloed economische & sociale wetenschappen
o Kwalitatieve methoden
