Samenvatting Sterk met een vitaal netwerk hoofdstuk 2 empowerment Scheffers
De WMO wil iedereen in staat stellen mee te doen in deze maatschappij. Dit vraagt om krachtige,
zelfstandige (empowerde) burgers.
Volgens Pennix betekent empowerment letterlijk: het verlenen v. kracht of macht. Hij vat kracht op
als regie voeren over het eigen leven. Macht is het beschikken over hulpbronnen die daarvoor nodig
zijn, vb. kennis, sociale contacten etc. Pennix gaat hiermee in op het microniveau, het individu,
oftewel het persoonlijk empowerment.
Van Regenmortel voegt het mesoniveau toe. Zij omschrijft empowerment als een proces v.
versterking waarbij niet alleen individuen, maar ook gemeenschappen en organisaties greep krijgen
op de eigen situatie en hun omgeving via het verwerven v. controle, het aanscherpen v. hun kritisch
bewustzijn en het stimuleren v. participatie.
In de hulpverlening betekent empowerment dat je mensen in staat stelt hun eigen kennis en
vaardigheden te ontdekken, te benutten en verder te ontwikkelen, zodat zij weer zelf regie over hun
leven kunnen voeren en de kwaliteit daarvan kunnen verhogen.
Pennix onderscheidt drie vormen v. empowerment: persoonlijk empowerment;
communityempowerment; en organisatie-empowerment. Deze vormen hebben voortdurend invloed
op elkaar.
In persoonlijk empowerment worden drie componenten onderscheiden:
intrapersoonlijk component: betrekking op de wijze waarop mensen over zichzelf denken: geloof
in eigen kunnen; geloof dat men invloed kan uitoefenen op eigen leven en lichaam en op
sociaalpolitieke omgeving, en ook de wil of motivatie om dit te doen. Zij worden zich bewust v. eigen
vaardigheden en mogelijkheden, gaan deze ontwikkelen en inzetten.
Interpersoonlijk component: verwijst naar die interacties tussen personen en hun omgeving die
het mogelijk maken om succesvol invloed uit te oefenen op sociale en politieke systemen. Bevat een
kritisch bewustzijn v.d. heersende waarden en normen, welke middelen iemand nodig heeft om zijn
doelen te verwezenlijken, en welke vaardigheden nodig zijn.
Gedragscomponent: het ondernemen v. actie om invloed uit te oefenen. Kenmerkt zich door
participatie in de gemeenschap en organisaties, zoals vrijwilligerswerk, mantelzorg etc.
Bij communityempowerment gaat het over het vergroten v.d. sociale cohesie in een wijk en over het
begrip civil society. Daarin kan de sociaal netwerkmethodiek een belangrijke rol spelen.
In een goedwerkende civil society zijn bewoners bij elkaar betrokken en bieden ze elkaar informele
zorg. Het is een systeem v. verbanden waar mensen vrijwillig aan deelnemen.
Een gemeenschap of community kent volgens Hawe verschillende eenheden:
1. Het is een populatie of doelgroep, bijv. jongeren, ouderen, tienermoeders etc. In dit geval vormt
de gemeenschap dus een demografische eenheid.
2. Het gaat bijv. om een wijk, school, organisatie of buurt. In dat geval vormt de gemeenschap een
geografische eenheid.
Om te bepalen wat een gemeenschap bindt, kijkt Hawe naar de onderliggende interacties,
gemeenschappelijke behoeften en het centraal stellen v.e. doel. De gehechtheid v.e. gemeenschap
wordt bepaalt door een gevoel v. gezamenlijke identiteit en erbij horen.
De WMO wil iedereen in staat stellen mee te doen in deze maatschappij. Dit vraagt om krachtige,
zelfstandige (empowerde) burgers.
Volgens Pennix betekent empowerment letterlijk: het verlenen v. kracht of macht. Hij vat kracht op
als regie voeren over het eigen leven. Macht is het beschikken over hulpbronnen die daarvoor nodig
zijn, vb. kennis, sociale contacten etc. Pennix gaat hiermee in op het microniveau, het individu,
oftewel het persoonlijk empowerment.
Van Regenmortel voegt het mesoniveau toe. Zij omschrijft empowerment als een proces v.
versterking waarbij niet alleen individuen, maar ook gemeenschappen en organisaties greep krijgen
op de eigen situatie en hun omgeving via het verwerven v. controle, het aanscherpen v. hun kritisch
bewustzijn en het stimuleren v. participatie.
In de hulpverlening betekent empowerment dat je mensen in staat stelt hun eigen kennis en
vaardigheden te ontdekken, te benutten en verder te ontwikkelen, zodat zij weer zelf regie over hun
leven kunnen voeren en de kwaliteit daarvan kunnen verhogen.
Pennix onderscheidt drie vormen v. empowerment: persoonlijk empowerment;
communityempowerment; en organisatie-empowerment. Deze vormen hebben voortdurend invloed
op elkaar.
In persoonlijk empowerment worden drie componenten onderscheiden:
intrapersoonlijk component: betrekking op de wijze waarop mensen over zichzelf denken: geloof
in eigen kunnen; geloof dat men invloed kan uitoefenen op eigen leven en lichaam en op
sociaalpolitieke omgeving, en ook de wil of motivatie om dit te doen. Zij worden zich bewust v. eigen
vaardigheden en mogelijkheden, gaan deze ontwikkelen en inzetten.
Interpersoonlijk component: verwijst naar die interacties tussen personen en hun omgeving die
het mogelijk maken om succesvol invloed uit te oefenen op sociale en politieke systemen. Bevat een
kritisch bewustzijn v.d. heersende waarden en normen, welke middelen iemand nodig heeft om zijn
doelen te verwezenlijken, en welke vaardigheden nodig zijn.
Gedragscomponent: het ondernemen v. actie om invloed uit te oefenen. Kenmerkt zich door
participatie in de gemeenschap en organisaties, zoals vrijwilligerswerk, mantelzorg etc.
Bij communityempowerment gaat het over het vergroten v.d. sociale cohesie in een wijk en over het
begrip civil society. Daarin kan de sociaal netwerkmethodiek een belangrijke rol spelen.
In een goedwerkende civil society zijn bewoners bij elkaar betrokken en bieden ze elkaar informele
zorg. Het is een systeem v. verbanden waar mensen vrijwillig aan deelnemen.
Een gemeenschap of community kent volgens Hawe verschillende eenheden:
1. Het is een populatie of doelgroep, bijv. jongeren, ouderen, tienermoeders etc. In dit geval vormt
de gemeenschap dus een demografische eenheid.
2. Het gaat bijv. om een wijk, school, organisatie of buurt. In dat geval vormt de gemeenschap een
geografische eenheid.
Om te bepalen wat een gemeenschap bindt, kijkt Hawe naar de onderliggende interacties,
gemeenschappelijke behoeften en het centraal stellen v.e. doel. De gehechtheid v.e. gemeenschap
wordt bepaalt door een gevoel v. gezamenlijke identiteit en erbij horen.
