Elk woord telt
Omgaan met een taalontwikkelingsstoornis/TOS
Annemiek Deij
Derde (herziende) druk (2019)
Samenvatting hoofdstuk 4:
Kleuters
Inhoud
4.1 Kleuters in het algemeen..................................................................................................................2
4.2 Communicatie tijdens de kleuterjaren.............................................................................................2
4.3 Spraak-taalproblemen bij kleuters....................................................................................................3
4.4 Thuis.................................................................................................................................................4
Ouders................................................................................................................................................4
Broers en zussen.................................................................................................................................5
4.5 School...............................................................................................................................................5
Basisschool.........................................................................................................................................5
Schooltips:......................................................................................................................................5
Screening............................................................................................................................................6
Begeleiding.........................................................................................................................................6
Remedial teaching (rt)........................................................................................................................7
Lezen en rekenen...............................................................................................................................7
Sociaal-emotioneel.............................................................................................................................8
Rekening houden met de leerling met TOS........................................................................................8
Speciaal onderwijs..............................................................................................................................8
Arrangement aanvragen.....................................................................................................................8
, Licht/medium arrangement...............................................................................................................9
Intensief arrangement: cluster 2-school.............................................................................................9
4.6 Vrije tijd............................................................................................................................................9
Spelletjes en voorlezen.......................................................................................................................9
Afspreken.........................................................................................................................................10
Zwemles...........................................................................................................................................10
4.7 Behandeling....................................................................................................................................10
Logopedie.........................................................................................................................................10
Vroeg behandeling...........................................................................................................................11
Groepsbehandeling na schooltijd.....................................................................................................11
Individuele therapie..........................................................................................................................11
Behandeling gericht op het kind en zijn direct omgeving.................................................................12
Oudercursussen................................................................................................................................12
4.8 De spraak-taalontwikkeling bij kleuters stimuleren........................................................................12
4.1 Kleuters in het algemeen
Jonge kinderen leren vooral spelenderwijs, ze worden groter in denken, praten motoriek en
sociale vaardigheden.
Een kleuter gaat zich realiseren dat er verschillende werelden bestaan: school, bso, thuis,
huis van vriendjes etc. Hierbij leren ze dat iedere situaties eigen regels en gewoontes heeft.
Een kleuter ontwikkelt zich dus op sociaal gebied.
Fantasie gaat een grote rol spelen. Het onderscheid tussen werkelijkheid en fantasie is voor
deze kinderen nog lastig. Daardoor kan het lijken of het kind een leugen verzint, maar voor
het kind is het de waarheid.
Kleuters krijgen hun bewegingen op motorisch vlak beter onder controle. (hinkelen, fietsen,
maar ook vasthouden van potlood)
Kinderen gaan in deze tijd ook het ruimtelijk inzicht uitbreiden, maar hier hebben ze goed
zicht en beweging voor nodig. Het kind moet de mogelijkheid hebben om te oriënteren en de
omgeving te kunnen verkennen.
Probleemoplossend denken wordt uitgebreid en de taalvaardigheden nemen toe.
Alle ontwikkelingsgebieden hebben met elkaar te maken en hebben effect op elkaar. De
ontwikkelingsgebieden kunnen elkaar versterken.
4.2 Communicatie tijdens de kleuterjaren
In de kleutertijd leren kinderen woorden en gaan ze langere zinnen maken. Daarnaast
verbetert te verstaanbaarheid, maar sommige klanken blijven moeilijk.
Taalregels worden duidelijk voor kinderen. Nog niet alles is duidelijk, maar het komt
langzaam op gang. Soms zijn kinderen te fanatiek met de regels en willen ze het overal
toepassen.
Omgaan met een taalontwikkelingsstoornis/TOS
Annemiek Deij
Derde (herziende) druk (2019)
Samenvatting hoofdstuk 4:
Kleuters
Inhoud
4.1 Kleuters in het algemeen..................................................................................................................2
4.2 Communicatie tijdens de kleuterjaren.............................................................................................2
4.3 Spraak-taalproblemen bij kleuters....................................................................................................3
4.4 Thuis.................................................................................................................................................4
Ouders................................................................................................................................................4
Broers en zussen.................................................................................................................................5
4.5 School...............................................................................................................................................5
Basisschool.........................................................................................................................................5
Schooltips:......................................................................................................................................5
Screening............................................................................................................................................6
Begeleiding.........................................................................................................................................6
Remedial teaching (rt)........................................................................................................................7
Lezen en rekenen...............................................................................................................................7
Sociaal-emotioneel.............................................................................................................................8
Rekening houden met de leerling met TOS........................................................................................8
Speciaal onderwijs..............................................................................................................................8
Arrangement aanvragen.....................................................................................................................8
, Licht/medium arrangement...............................................................................................................9
Intensief arrangement: cluster 2-school.............................................................................................9
4.6 Vrije tijd............................................................................................................................................9
Spelletjes en voorlezen.......................................................................................................................9
Afspreken.........................................................................................................................................10
Zwemles...........................................................................................................................................10
4.7 Behandeling....................................................................................................................................10
Logopedie.........................................................................................................................................10
Vroeg behandeling...........................................................................................................................11
Groepsbehandeling na schooltijd.....................................................................................................11
Individuele therapie..........................................................................................................................11
Behandeling gericht op het kind en zijn direct omgeving.................................................................12
Oudercursussen................................................................................................................................12
4.8 De spraak-taalontwikkeling bij kleuters stimuleren........................................................................12
4.1 Kleuters in het algemeen
Jonge kinderen leren vooral spelenderwijs, ze worden groter in denken, praten motoriek en
sociale vaardigheden.
Een kleuter gaat zich realiseren dat er verschillende werelden bestaan: school, bso, thuis,
huis van vriendjes etc. Hierbij leren ze dat iedere situaties eigen regels en gewoontes heeft.
Een kleuter ontwikkelt zich dus op sociaal gebied.
Fantasie gaat een grote rol spelen. Het onderscheid tussen werkelijkheid en fantasie is voor
deze kinderen nog lastig. Daardoor kan het lijken of het kind een leugen verzint, maar voor
het kind is het de waarheid.
Kleuters krijgen hun bewegingen op motorisch vlak beter onder controle. (hinkelen, fietsen,
maar ook vasthouden van potlood)
Kinderen gaan in deze tijd ook het ruimtelijk inzicht uitbreiden, maar hier hebben ze goed
zicht en beweging voor nodig. Het kind moet de mogelijkheid hebben om te oriënteren en de
omgeving te kunnen verkennen.
Probleemoplossend denken wordt uitgebreid en de taalvaardigheden nemen toe.
Alle ontwikkelingsgebieden hebben met elkaar te maken en hebben effect op elkaar. De
ontwikkelingsgebieden kunnen elkaar versterken.
4.2 Communicatie tijdens de kleuterjaren
In de kleutertijd leren kinderen woorden en gaan ze langere zinnen maken. Daarnaast
verbetert te verstaanbaarheid, maar sommige klanken blijven moeilijk.
Taalregels worden duidelijk voor kinderen. Nog niet alles is duidelijk, maar het komt
langzaam op gang. Soms zijn kinderen te fanatiek met de regels en willen ze het overal
toepassen.
