Chemie Overal 4 havo
Samenvatting
3 Stoffen en reacties
Elektrisch geleidingsvermogen van stoffen
Op basis van het geleidingsvermogen onderscheid je drie groepen stoffen: moleculaire stoffen, zouten
en metalen.
Roosters
In de vaste fase zijn de bouwstenen van de stoffen gerangschikt in een vast patroon: een
molecuulrooster, een ionrooster of een metaalrooster.
Waarom is een metaal buigzaam en een zout niet?
Een metaal kun je buigen zonder dat het breekt. Bij een zout lukt dat niet. Dat wordt veroorzaakt door
de verschillen tussen een metaalrooster een ionrooster.
Door een roosterfout in het metaalrooster aan te brengen kun je de eigenschappen van het metaal
veranderen.
Formules van stoffen en groepsindeling
In de formules van moleculaire stoffen staan uitsluitend symbolen van niet-metalen.
In de formules van zouten worden symbolen van een metaal en een niet-metaal gecombineerd.
In de formules van metalen staat uitsluitend een symbool van een metaal.
Binding tussen atomen in een molecuul
Een binding tussen twee atomen van een niet-metaal heet een atoombinding en bestaat uit twee
gedeelde bindingselektronen. Beide atomen leveren elk één elektron per binding.
Het verschil in elektronegativiteit tussen de beide atomen bepaalt of de atoombinding wel of niet
polair is.
Atoombindingen worden uitsluitend verbroken tijdens chemische reacties.
Covalentie
De covalentie van een atoom van een niet-metaal komt overeen met het aantal bindingen dat het
atoom kan vormen. De covalentie kun je afleiden uit het periodiek systeem.
Structuurformules
De structuurformule van een moleculaire stof geeft aan welke atomen in een molecuul van die stof
aanwezig zijn en hoe ze met elkaar zijn verbonden.
Naamgeving van moleculaire stoffen
Elke moleculaire stof heeft een systematische naam die je afleidt uit de molecuulformule. De indexen
van elke atoomsoort vertaal je in voorvoegsels die je vóór de naam van de atoomsoort zet.
Reactievergelijkingen
Een reactievergelijking is een verkorte weergave van een reactie in formules.
Opstellen van reactievergelijkingen
Bij het opstellen van een reactievergelijking pas je de coëfficiënten zo aan dat links en rechts van de
pijl het aantal atomen van elke soort even groot is.
Molverhouding
De coëfficiënten uit een reactievergelijking geven niet alleen de aantalverhouding weer waarin de
deeltjes reageren en ontstaan maar ook de molverhouding of stoichiometrische verhouding waarin de
stoffen reageren en ontstaan.
© Noordhoff Uitgevers Chemie Overal 4 havo Samenvatting hoofdstuk 3 Stoffen en reacties
Samenvatting
3 Stoffen en reacties
Elektrisch geleidingsvermogen van stoffen
Op basis van het geleidingsvermogen onderscheid je drie groepen stoffen: moleculaire stoffen, zouten
en metalen.
Roosters
In de vaste fase zijn de bouwstenen van de stoffen gerangschikt in een vast patroon: een
molecuulrooster, een ionrooster of een metaalrooster.
Waarom is een metaal buigzaam en een zout niet?
Een metaal kun je buigen zonder dat het breekt. Bij een zout lukt dat niet. Dat wordt veroorzaakt door
de verschillen tussen een metaalrooster een ionrooster.
Door een roosterfout in het metaalrooster aan te brengen kun je de eigenschappen van het metaal
veranderen.
Formules van stoffen en groepsindeling
In de formules van moleculaire stoffen staan uitsluitend symbolen van niet-metalen.
In de formules van zouten worden symbolen van een metaal en een niet-metaal gecombineerd.
In de formules van metalen staat uitsluitend een symbool van een metaal.
Binding tussen atomen in een molecuul
Een binding tussen twee atomen van een niet-metaal heet een atoombinding en bestaat uit twee
gedeelde bindingselektronen. Beide atomen leveren elk één elektron per binding.
Het verschil in elektronegativiteit tussen de beide atomen bepaalt of de atoombinding wel of niet
polair is.
Atoombindingen worden uitsluitend verbroken tijdens chemische reacties.
Covalentie
De covalentie van een atoom van een niet-metaal komt overeen met het aantal bindingen dat het
atoom kan vormen. De covalentie kun je afleiden uit het periodiek systeem.
Structuurformules
De structuurformule van een moleculaire stof geeft aan welke atomen in een molecuul van die stof
aanwezig zijn en hoe ze met elkaar zijn verbonden.
Naamgeving van moleculaire stoffen
Elke moleculaire stof heeft een systematische naam die je afleidt uit de molecuulformule. De indexen
van elke atoomsoort vertaal je in voorvoegsels die je vóór de naam van de atoomsoort zet.
Reactievergelijkingen
Een reactievergelijking is een verkorte weergave van een reactie in formules.
Opstellen van reactievergelijkingen
Bij het opstellen van een reactievergelijking pas je de coëfficiënten zo aan dat links en rechts van de
pijl het aantal atomen van elke soort even groot is.
Molverhouding
De coëfficiënten uit een reactievergelijking geven niet alleen de aantalverhouding weer waarin de
deeltjes reageren en ontstaan maar ook de molverhouding of stoichiometrische verhouding waarin de
stoffen reageren en ontstaan.
© Noordhoff Uitgevers Chemie Overal 4 havo Samenvatting hoofdstuk 3 Stoffen en reacties
