Samenvatting belangrijke begrippen Consciousness

Topics covered + uitleg

 Blindsight
Bij blindsight is men zich niet bewust van visuele stimuli, maar
kunnen desondanks wel handelingen verrichten in datzelfde visuele
veld.
Kanttekening: het kan ook zo zijn dat deze mensen wel bewust
kunnen waarnemen, maar extreem voorzichtig zijn in het toegeven
dat ze iets hebben gezien. Met name bij snelle bewegingen kunnen
deze mensen namelijk wel bewust waarnemen.

 Bundle theory of the self
Bundeltheorieën over het zelf = Er is niet een essentie in het
zelf, niet iets vaststaand, niets wat continu is en blijft voortbestaan,
maar het zelf is slechts een illusie en een bundel van verschillende
sensaties en ervaringen die zich over de tijd voordoen.
--> sluit aan bij retro-selectieve theorie van dromen

Verschillende bundeltheorieën:
- Bundeltheorie van Hume (zie later voor uitleg)

- James theorie van persoonlijke identiteit (tussen ego en
bundeltheorieën in):
 Voor persoonlijke identiteit moet er een continue stroom
zijn van bewustzijn, en integratie van eerdere
gedachten. Het zelf wordt verdeeld in twee verschillende
elementen:
 Het ‘me’: omvat het materiele, sociale en
spirituele zelf + subjectieve ervaringen
 Het ‘I’: omvat het subjectieve idee over het zelf en
het gevoel van de eigen ervaring

- De theorie’of strange loops’ (Hofstafter):
 Het bewustzijn bestaat uit symbolen die worden
waargenomen door andere symbolen die om de
hersenen heen dansen. Deze symbolen dansen in de
hersenen zonder dat er sprake is van een echte
blijvende ervaring. Het zelf is geen illusie, maar de
veroorzaker van ons geloof over onszelf.

- Het fenomenale zelfmodel --> PSM (Metzinger)
 Een patroon van neurale activiteit stelt ons in staat
delen van de wereld te integreren in een innerlijk beeld
van onszelf als geheel. Deze innerlijkheid is
verantwoordelijk voor de subjectiviteit.

- Pareltheorie (Strawson)
 Er bestaan veel mentale zelfstandigheden, symbolische
parels, die bestaan uit patronen van neurale activiteit
die komen en gaan. Elk zelf kan een paar seconden

, duren, maar dan verdwijnen als het nieuwe zelf zich
aandient.
--> sluit aan bij James’ stroom van bewustzijn

- Narratieve opvattingen (Dennett)
 Het ‘narratief’/ het verhalende aspect van het zelf is
verantwoordelijk voor het feit dat onze acties betekenis
hebben en aansluiten bij wat wij of anderen denken. Het
zelf is een combinatie van een personage, een auteur en
een criticus in zijn eigen leven.
 Dennett: het zelf is het centrum van narratieve
zwaartekracht. Het zelf is niet alles of niet, maar is
geleidelijk en gefragmenteerd. Het zelf is opgebouwd
d.m.v. verhalen en onze talen leiden ons tot spreken, de
taal helpt de illusie van ervaring te creëren.

- The Buddhist notion of anatta

 Cartesian Theatre
Het Cartesiaanse theater stelt dat er een fysieke of metaforische
plaats is in het brein waar het bewustzijn plaatsvindt. Ideeën,
beelden en gevoelens waar we ons bewust van zijn, worden
gepresenteerd in het ‘theater’ van de geest.
Probleem: verleidt om het bewustzijn te zien als bewust v.s. niet-
bewust, terwijl het veel meer gradueel is.

 Categories of meditation
In alle vormen van meditatie gelden er twee basisprincipes:
- Aandacht richten
- Niet denken

Er bestaan verschillende categorieën van meditatie:
- Open/nondirectieve meditatie OF receptieve OF open
monitoring
- Concentratie meditatie OF concentratie OF focused attention

Bij open meditation gaat het om het richten van aandacht op alles
wat er gebeurt, maar zonder te reageren. Waardoor diepere inzichten in
de geest worden gecreëerd.
Voorbeeld: mindfulness.

Bij concentrative meditation gaat het om het richten van
aandacht op 1 ding zonder je af te laten leiden. Met als effect een
vorm van deautomatisatie, wat ook wordt ervaren na het nemen van
LSD. Het belangrijkste bij deze vorm van meditatie is je ademhaling.
Doel is NIET om je zelfbewustzijn te vergroten, maar om aandacht te
stabiliseren!


 Relationship between consciousness and attention

, De relatie tussen bewustzijn en aandacht wordt op
verschillende manieren omschreven:
- Aandacht veroorzaakt bewustzijn
 Spotlight
 Filter theorie
 Perceptual load
 Premotor theorie
 Werkgeheugen
 Inattentional blindness

- Bewustzijn veroorzaakt aandacht (James): Aandacht geeft
vorm aan de aard en inhoud van bewustzijn.

- Geen oorzakelijk verband tussen bewustzijn en aandacht
 Bewustzijn en aandacht zijn totaal iets anders (Tononi &
Koch). Voorbeeld: Tijdens het fietsen heb je geen
bewuste aandacht nodig, maar toch ben je je er van
bewust dat je fietst.
 Bewustzijn en aandacht zijn hetzelfde (Allport &
Graziano)

- Aandacht en bewustzijn bestaan niet


 Change blindness
Bij change blindness is men blind voor veranderingen in details
wanneer er tijdens een korte saccade een verandering optreedt in
het beeld. De algemene weergave heeft de overhand.

 Chinese Room argument
Gedachte-experiment wat aantoont aan dat alleen het menselijk
brein bewustzijn heeft, vanwege bepaalde biochemische
eigenschappen.
De persoon in de kamer begrijpt en spreekt geen Chinees, maar
‘genereert’ toch de juiste antwoorden. Waardoor het lijkt alsof de
persoon in de kamer wel Chinees spreekt. Computers doen dat ook,
het gedraagt zich alsof het intelligent is maar in werkelijkheid is het
niets meer dan het verbinden van in- en uitvoer.

 Cognitive Biases (e.g., Dualism; Teleological thinking;
Anthropomorphism)
Cognitieve vooroordelen doen zich o.a. voor in de misvattingen over
de uitgangspunten van evolutie. Verschillende vormen zijn:
- Dualistisch denken => natuurlijke neiging lichaam en geest
te scheiden
- Teleologisch denken => doelen toeschrijven aan
gebeurtenissen
- Essentialisme => essenties toeschrijven aan objecten of
personen