H9 ziekten van het colon
Herhaling anatomie & fysiologie
LEZEN
Gastro-ileale reflex: voedsel wordt verplaatst naar caecum
verplaatsing naar colon transvs. verloopt heel traag -> genoeg tijd voor terugresorptie water
Verplaatsing: door massabewegingen
fecaal materiaal naar endeldarm
aandrang tot defaecatie
= gastro-colische reflex
Onderzoeksmethoden colon
1. Contrastonderzoek
Er wordt contrastvloeistof via lavement ingebracht en dan nemen van radiografie
Na contrastlavement ook lucht inbrengen duidelijke contouren darmwand (dubbel
contrast)
2. Colonoscopie
Dikwijls kan bij een colonscopie ook een deel van het terminale ileum gezien worden
Voorwaarde colon moet leeg zijn!
Paar liter van osmotisch actieve spoelvloeistof geven of via maagsonde
Voordeel t.o.v. contrast nauwkeurige inspectie van colonslijm, + opsporing letsels die via
radiografie niet zichtbaar zijn + er kunnen ook biopsies worden genomen
Gastroloog kan ook andere interventies uivoeren worden die vroeger chirurgie vereisten
Bv. Verwijderen colonpoliepen
3. Virtuele endoscopie
Via CT en NMR structuur van darmwand op computermodel construeren
Voordeel: = geen nevenwerkingen
Nadeel = achtergebleven voedsel of stoelgangsblok kan aanzien worden als tumor/poliep
Inflammatoire darmziekten
Chronische darmontstekingen
Ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
o Jonge mensen, zonder voorkeur man of vrouw
o Colitis ulcerose blijft beperkt tot colon
o Crohn ontstekingen in het gehele darmkanaal (soms niet duidelijk welke ziekte)
o Mengvorm van beide of allebei de ziektes = intermediate vorm
Inflammatoire darmziektes hebben wisselend verloop: klachtenvrije periodes, periodes van
heropflakkering
Bij ziekte van Crohn voeding belangrijke rol aanpassing in dieet kunnen ziekte in + zin
beïnvloeden
, Beide ziekten reageren goed op immuunsuppresiva auto-immune verklaring meest voor de hand
liggend
Colitis ulcerosa
Macroscopisch
Ontsteking begint in rectum, van daaruit naar boven uit
Alleen rectum ontstoken procitis of rectitis
Verdere uitbreiding kan tot rectosigmoiditis of zelfs pancolitis
Meerderheid van gevallen ontsteking beperkt tot linker colonhelft
Rectum vrijwel altijd aangetast
Ontsteking beperkt tot mucosa slijmvlies is rood, gezwollen, fijnkorrelig en bloedt gemakkelijk
Ernstige ontstekingen deel van slijmvlies afgebroken
o In dit deel kunnen zich dan eilandjes van ‘normaal’ slijmvlies bevinden
Eilandjes liggen iets hoger dan omliggende weefsel + hebben uitzicht van een
poliep = pseudopoliepen
Zeer uitgesproken ontsteking toxisch megacolon kan ontstaan
Uitgezet en atoon colon
Veresit hospitalisatie en kan slecht aflopen
Letsels van colitis ulcerosae verlopen continu ontsteking verloopt van rectum tot plaats waar
normale weefsel begint
Niet aangetast segment tussenin komt bij niet voor (bij Crohn wel)
Klachten
- Bloederige diarree
- Valse defecatiedrang en tenesmen doordat rectum altijd aangetast is regelmatig rectale
klachten
- Koorts, anorexie en vermagering als ontsteking uitgebreid is
- Ijzertekort (aanhoudend bloedverlies)
- voor defecatie dikwijls pijnlijke darmklachten
Colitis ulcerosa tast nooit dundarm aan geen digeste-of absorptiestoornissen
Ook extra-intestinale klachten vooral thv huid en gewrichten (ook bij Crohn)
Colitis ulcerosa is risicofactor voor coloncarcinoom
Ziekte van Crohn
Macroscopisch
Alle delen van maag-darmkanaal kunnen aangetast zijn
Meestal letsels in terminaal ileum
Rectum meestal vrij van letsels (anders dan bij colitis ulcerosa)
Ontsteking is discontinu aangetaste delen en niet-aangetaste delen wisselen elkaar af
(anders dan bij colitis ulcerosa)
Alle lagen darmwand aangetast (anders dan bij colitis ulcerosa)
Herhaling anatomie & fysiologie
LEZEN
Gastro-ileale reflex: voedsel wordt verplaatst naar caecum
verplaatsing naar colon transvs. verloopt heel traag -> genoeg tijd voor terugresorptie water
Verplaatsing: door massabewegingen
fecaal materiaal naar endeldarm
aandrang tot defaecatie
= gastro-colische reflex
Onderzoeksmethoden colon
1. Contrastonderzoek
Er wordt contrastvloeistof via lavement ingebracht en dan nemen van radiografie
Na contrastlavement ook lucht inbrengen duidelijke contouren darmwand (dubbel
contrast)
2. Colonoscopie
Dikwijls kan bij een colonscopie ook een deel van het terminale ileum gezien worden
Voorwaarde colon moet leeg zijn!
Paar liter van osmotisch actieve spoelvloeistof geven of via maagsonde
Voordeel t.o.v. contrast nauwkeurige inspectie van colonslijm, + opsporing letsels die via
radiografie niet zichtbaar zijn + er kunnen ook biopsies worden genomen
Gastroloog kan ook andere interventies uivoeren worden die vroeger chirurgie vereisten
Bv. Verwijderen colonpoliepen
3. Virtuele endoscopie
Via CT en NMR structuur van darmwand op computermodel construeren
Voordeel: = geen nevenwerkingen
Nadeel = achtergebleven voedsel of stoelgangsblok kan aanzien worden als tumor/poliep
Inflammatoire darmziekten
Chronische darmontstekingen
Ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
o Jonge mensen, zonder voorkeur man of vrouw
o Colitis ulcerose blijft beperkt tot colon
o Crohn ontstekingen in het gehele darmkanaal (soms niet duidelijk welke ziekte)
o Mengvorm van beide of allebei de ziektes = intermediate vorm
Inflammatoire darmziektes hebben wisselend verloop: klachtenvrije periodes, periodes van
heropflakkering
Bij ziekte van Crohn voeding belangrijke rol aanpassing in dieet kunnen ziekte in + zin
beïnvloeden
, Beide ziekten reageren goed op immuunsuppresiva auto-immune verklaring meest voor de hand
liggend
Colitis ulcerosa
Macroscopisch
Ontsteking begint in rectum, van daaruit naar boven uit
Alleen rectum ontstoken procitis of rectitis
Verdere uitbreiding kan tot rectosigmoiditis of zelfs pancolitis
Meerderheid van gevallen ontsteking beperkt tot linker colonhelft
Rectum vrijwel altijd aangetast
Ontsteking beperkt tot mucosa slijmvlies is rood, gezwollen, fijnkorrelig en bloedt gemakkelijk
Ernstige ontstekingen deel van slijmvlies afgebroken
o In dit deel kunnen zich dan eilandjes van ‘normaal’ slijmvlies bevinden
Eilandjes liggen iets hoger dan omliggende weefsel + hebben uitzicht van een
poliep = pseudopoliepen
Zeer uitgesproken ontsteking toxisch megacolon kan ontstaan
Uitgezet en atoon colon
Veresit hospitalisatie en kan slecht aflopen
Letsels van colitis ulcerosae verlopen continu ontsteking verloopt van rectum tot plaats waar
normale weefsel begint
Niet aangetast segment tussenin komt bij niet voor (bij Crohn wel)
Klachten
- Bloederige diarree
- Valse defecatiedrang en tenesmen doordat rectum altijd aangetast is regelmatig rectale
klachten
- Koorts, anorexie en vermagering als ontsteking uitgebreid is
- Ijzertekort (aanhoudend bloedverlies)
- voor defecatie dikwijls pijnlijke darmklachten
Colitis ulcerosa tast nooit dundarm aan geen digeste-of absorptiestoornissen
Ook extra-intestinale klachten vooral thv huid en gewrichten (ook bij Crohn)
Colitis ulcerosa is risicofactor voor coloncarcinoom
Ziekte van Crohn
Macroscopisch
Alle delen van maag-darmkanaal kunnen aangetast zijn
Meestal letsels in terminaal ileum
Rectum meestal vrij van letsels (anders dan bij colitis ulcerosa)
Ontsteking is discontinu aangetaste delen en niet-aangetaste delen wisselen elkaar af
(anders dan bij colitis ulcerosa)
Alle lagen darmwand aangetast (anders dan bij colitis ulcerosa)
