Parodontologie 2 | 1
Parodontologie 2
1 HERHALING 1E JAAR
1.1 DEEL 1: BOUW EN FUNCTIE
Functie van het parodontium
• Geeft steun rond de tand
• Opvang van functionele krachten op de tand
• Vascularisatie en innervatie van de tandweefsels
• Beschermt de wortel tegen resorptie door osteoclasten
• Maakt tandverplaatsingen mogelijk (eruptie,ortho)
De gingiva
Functies van de gingiva
• Goed bestand tegen mechanische krachten
• Beschermt het bindweefsel tegen infectie
• Voorkomt uitdroging
• Heeft een hoge celdeling (snel herstel zoals bijv. na hechten)
• Speelt een belangrijke rol in de immuunrespons
, Parodontologie 2 | 2
Het epitheel
Oraal meerlagig
plaveiselepitheel
GCG
Het sulcusgebied
Het sulcusgebied is een zwakke schakel met diverse verdedigingsmechanismen tegen bacteriële invasie die bepalend zijn
voor het immuunsysteem.
De belangrijkste cellen van het immuunsysteem:
1. De cellen van het aanhechtingsepitheel
2. De cellen van Langerhans
3. De Polymorphonucleaire neutrofielen(PMN’s)
4. De Lymfocyten, monocyten, macrofagen
Parodontale ligament – de collagene vezels
Transeptale
Circulaire
Cristale
Horizontale
Schuine
Apicale
Interradiculaire
, Parodontologie 2 | 3
De vezels van Sharpey zijn de uiteinden van de collageenvezels van het PL die
aan de ene kant binnendringen in het alveolair bot en aan de andere kant in het
wortelcement van de tand.
Door deze vezels vormt het PL een sterke verbinding tussen het bot en de
wortel.
Parodontaal ligament – de cellen van het PL
• Epitheliale resten van Malassez
• Cementoblasten: matrix cellulair cement
• Osteoblasten: botvorming (ortho)
• Osteoclasten: botafbraak (ortho)
• Fibroblasten: aanmaak van collageen vezels (25%)
o Zijn unieke cellen
o Zorgen door aanmaak en afbraak van collageen vezels en matrix voor regeneratie van PL
o Zelfde fenotype als fibroblasten van gingiva maar ander gedrag
o Fibroblasten uit gingivaal bindweefsel kunnen geen collageen vezels aanmaken
Cellen van het PL zorgen voor een groot adaptatievermogen
Bij hogere belasting: aanmaak van collageen vezels (PL röntgenologisch breder)
Bij gebrek aan functie: afname van collageenvezels
De functie van het PL
• Het PL zorgt voor soepele bevestiging van tand in het bot met een groot adaptatievermogen
• Het PL beschermt de tand tegen resorptie door osteoclasten
• Het PL is enkel aanwezig rondom natuurlijke tanden en kiezen
• Implantaten hebben geen PL (osseo-integratie)
• Bij overbelasting kan het PL ankylose vertonen
(directe en stijve verbinding tussen tand-tandkas) en verliest het zijn soepele verbinding met de tandkas
Het wortelcement
1. Cement-glazuur verbinding
2. Acellulair cement (gingivaal bindweefsel)
1/3 onder de cement-glazuurgrens bekleedt meer cervicale deel vd
wortel
3. Cellulair cement (thv PL)
2/3 apicaal aangetroffen in meer apicaal gelegen gebieden
→ De matrix is opgebouwd uit een dichte en compacte
collageen-massa van intrinsieke cementvezels. Deze vezels
verlopen in hoofdzaak parallel aan het oppervlak van de tand.
Ze worden gevormd en afgezet door de cementoblasten.
Functie vh wortelcement
• Verankering bieden aan de vezels van Sharpey
, Parodontologie 2 | 4
Het alveolair bot – Processus alveolaris
Trabeculair bot
Spongieus bot
Crista alveolaris (crestaal bot =bovenste alveolaire botrand)
Bij een normale bothoogte ligt de crista aveolaris 1-2mm onder de Cement-Glazuur-
Grens (CEJ= Cementum Ename Junction)
Het alveolair bot – verlies aan crestaal bot
+ teruggetrokken gingiva = RECESSIE (klinisch aanhechtingsverlies)
Het alveolair bot – verlies aan alveolair bot
DEHISCENTIE (a)
• De gingiva is intact maar er is verlies van crestaal bot
• Het botverlies is niet zichtbaar
FENESTRATIE (b)
• De gingiva is intact en geen verlies van crestaal bot maar op een lager
niveau zit er een venster in het bot.
• Het fenestraal botverlies is niet zichtbaar
Vascularisatie
De A Carotis interna (A. maxillaris, A. facialis) is de belangrijkste
slagader van het hoofd en de nek
Bloedvaten in de bovenkaak
• Alveolaris Superior
• Infraorbitalis
• Palatina
Bloedvaten in de onderkaak
• Alveolaris Inferior
• Lingualis
Innervatie
De N Trigeminus (ganglion Trigeminale) innerveert het gehele
parodontium en het gebit
N Maxilaris → N Infraorbitalis + Nn Alveolaris Superiores
N Lingualis
N Mandibularis → Nn Alveolaris Inferiores → N Mentalis
Parodontologie 2
1 HERHALING 1E JAAR
1.1 DEEL 1: BOUW EN FUNCTIE
Functie van het parodontium
• Geeft steun rond de tand
• Opvang van functionele krachten op de tand
• Vascularisatie en innervatie van de tandweefsels
• Beschermt de wortel tegen resorptie door osteoclasten
• Maakt tandverplaatsingen mogelijk (eruptie,ortho)
De gingiva
Functies van de gingiva
• Goed bestand tegen mechanische krachten
• Beschermt het bindweefsel tegen infectie
• Voorkomt uitdroging
• Heeft een hoge celdeling (snel herstel zoals bijv. na hechten)
• Speelt een belangrijke rol in de immuunrespons
, Parodontologie 2 | 2
Het epitheel
Oraal meerlagig
plaveiselepitheel
GCG
Het sulcusgebied
Het sulcusgebied is een zwakke schakel met diverse verdedigingsmechanismen tegen bacteriële invasie die bepalend zijn
voor het immuunsysteem.
De belangrijkste cellen van het immuunsysteem:
1. De cellen van het aanhechtingsepitheel
2. De cellen van Langerhans
3. De Polymorphonucleaire neutrofielen(PMN’s)
4. De Lymfocyten, monocyten, macrofagen
Parodontale ligament – de collagene vezels
Transeptale
Circulaire
Cristale
Horizontale
Schuine
Apicale
Interradiculaire
, Parodontologie 2 | 3
De vezels van Sharpey zijn de uiteinden van de collageenvezels van het PL die
aan de ene kant binnendringen in het alveolair bot en aan de andere kant in het
wortelcement van de tand.
Door deze vezels vormt het PL een sterke verbinding tussen het bot en de
wortel.
Parodontaal ligament – de cellen van het PL
• Epitheliale resten van Malassez
• Cementoblasten: matrix cellulair cement
• Osteoblasten: botvorming (ortho)
• Osteoclasten: botafbraak (ortho)
• Fibroblasten: aanmaak van collageen vezels (25%)
o Zijn unieke cellen
o Zorgen door aanmaak en afbraak van collageen vezels en matrix voor regeneratie van PL
o Zelfde fenotype als fibroblasten van gingiva maar ander gedrag
o Fibroblasten uit gingivaal bindweefsel kunnen geen collageen vezels aanmaken
Cellen van het PL zorgen voor een groot adaptatievermogen
Bij hogere belasting: aanmaak van collageen vezels (PL röntgenologisch breder)
Bij gebrek aan functie: afname van collageenvezels
De functie van het PL
• Het PL zorgt voor soepele bevestiging van tand in het bot met een groot adaptatievermogen
• Het PL beschermt de tand tegen resorptie door osteoclasten
• Het PL is enkel aanwezig rondom natuurlijke tanden en kiezen
• Implantaten hebben geen PL (osseo-integratie)
• Bij overbelasting kan het PL ankylose vertonen
(directe en stijve verbinding tussen tand-tandkas) en verliest het zijn soepele verbinding met de tandkas
Het wortelcement
1. Cement-glazuur verbinding
2. Acellulair cement (gingivaal bindweefsel)
1/3 onder de cement-glazuurgrens bekleedt meer cervicale deel vd
wortel
3. Cellulair cement (thv PL)
2/3 apicaal aangetroffen in meer apicaal gelegen gebieden
→ De matrix is opgebouwd uit een dichte en compacte
collageen-massa van intrinsieke cementvezels. Deze vezels
verlopen in hoofdzaak parallel aan het oppervlak van de tand.
Ze worden gevormd en afgezet door de cementoblasten.
Functie vh wortelcement
• Verankering bieden aan de vezels van Sharpey
, Parodontologie 2 | 4
Het alveolair bot – Processus alveolaris
Trabeculair bot
Spongieus bot
Crista alveolaris (crestaal bot =bovenste alveolaire botrand)
Bij een normale bothoogte ligt de crista aveolaris 1-2mm onder de Cement-Glazuur-
Grens (CEJ= Cementum Ename Junction)
Het alveolair bot – verlies aan crestaal bot
+ teruggetrokken gingiva = RECESSIE (klinisch aanhechtingsverlies)
Het alveolair bot – verlies aan alveolair bot
DEHISCENTIE (a)
• De gingiva is intact maar er is verlies van crestaal bot
• Het botverlies is niet zichtbaar
FENESTRATIE (b)
• De gingiva is intact en geen verlies van crestaal bot maar op een lager
niveau zit er een venster in het bot.
• Het fenestraal botverlies is niet zichtbaar
Vascularisatie
De A Carotis interna (A. maxillaris, A. facialis) is de belangrijkste
slagader van het hoofd en de nek
Bloedvaten in de bovenkaak
• Alveolaris Superior
• Infraorbitalis
• Palatina
Bloedvaten in de onderkaak
• Alveolaris Inferior
• Lingualis
Innervatie
De N Trigeminus (ganglion Trigeminale) innerveert het gehele
parodontium en het gebit
N Maxilaris → N Infraorbitalis + Nn Alveolaris Superiores
N Lingualis
N Mandibularis → Nn Alveolaris Inferiores → N Mentalis
