Lecture and exam notes EDCC (EDCC)

EDCC421 EKSAMEN OPSOMMINGS
Opgestel deur gebruik te maak van die powerpoints, handboek en
klaswerk




1
D. KRUGER 076 122 4180

, Hoofstuk 1
Die onderwysstelsel in Suid-Afrika as belangstellingsveld van die vergelykende
opvoedkunde

Belangrike terme:

Opvoeding:
Beplande, bewustelike, lewenslange handeling van opvoeding deur opvoeder wat leerder
toerus met kennis, vaardighede en houdings om lewensroeping (tot eer van god) te vervul.

Opvoedkunde:
Die wetenskap van opvoeding

Onderwys:
Doelbewuste, beplande handeling deur onderriggewers aan leerders om kennis,
vaardighede en gesindhede te verwerf om lewensroeping in te vervul.

Opleiding:
Doelbewuste, beplande handeling deur onderriggewers aan leerders om kennis,
vaardighede en gesindhede te verwerf om lewensroeping in bepaalde terrein te vervul.

Die fokus van VGO (Vergelykende onderwys)
Onderwysstelselperspektief:
 Struktuur en funksionering - onderwysbehoeftes van teikengroep.

Determinante Perspektief:
 faktore (demografie, politiek, ekonomie, kultuur) op aard, struktuur, funksionering
van onderwysstelsel

Vergelykende Perspektief:
 vergelyking van onderwysstelsels.
 Hele, of dele van onderwysstelsel word vergelyk om ten einde die onderwysstelsel
te vergelyk of evalueer.

Fokus van VGO:
 Transnasionaal
 Dinamies
 Interdissiplinêr
 Eklekties
 Utilisties

Onderwysstelsel:
Die raamwerk van effektiewe onderwys om in die werklike onderwysbehoeftes van die
teikengroep te voorsien.




2
D. KRUGER 076 122 4180

,Soorte onderwysstelsels:
1. Nasionale onderwysselsel
 Verwys na die raamwerk van effektiewe onderwys waardeur die werklike
onderwysbehoeftes van al die inwoners van ‘n land as tekengroep voorsien
moet word.
 Teikengroep verwys na die hele land.
 Word gekwalifiseer deur die begrip “onderwys”

2. Mini onderwysstelsel:
 Waar die onderwysbehoeftes van ‘n bepaalde groep as teiekngroep na
gekom moet word.
 Sluit nie al die mense van die land in nie.
 bv. Privaatskole.

3. Mini opleidingstelsel
 Raamwerk vir effektiewe opleiding waardeur die werklike opleidingbehoeftes
van ’n groep mense as teikengroep, en wat nie al die inwoners van die land
insluit nie.
Begrippe:
Formele onderwys:
 Verwys na doelbewuste, beplande handeling waar leerders met die nodige kennis,
vaardighede en gesindhede toegerus word.
 Gewoonlik gerig op die verwerwing van onderwyskwalifikasie

Nie-Formele onderwys:
 Beplande, doelbewuste onderwys en/of opleidingsaktiwiteite wat buite die nasionale
onderwysstelsel aangebied word.
 Gewoonlik meer kort termyn
 Nie noodwendig verwerwing van nasionaal-erkende kwalifikasies gerig nie.

Informele onderwys:
 Nie-beplande, nie-doelbewuste aktiwiteite waardeur bepaalde kennis, vaardighede of
gesindhede toegerus word.
 Bv. wanneer ʼn seun geleer word om sy skoene vas te maak.


3
D. KRUGER 076 122 4180

, Doelstellings van die onderwysstelsel:
1. Kulturele doelstelling:
 Moet die geleentheid skep om bestaande kultuurinhoude oor te dra en nuwe
kultuurinhoude te skep.

2. Selekteringdoelstelling
 Moet aan individuele onderwysgebruikers die geleentheid bied om volgens
eie aanleg, vermoë en belangstelling met inagneming van landsbehoeftes
hulself vir roepingsvervulling voor te berei

3. Vorming tot verantwoordelike landsburgers:
 Bydra lewer tot vorming van landsburgers wat bydra tot die welsyn van die
land.

4. Vorming tot sinvolle vryetydsbesteding:
 Geleentheid te vorm vir sinvolle vrytydsbesteding moet binne onderwysstelsel
voorsien word.

5. Vestiging in die samelewing
 Deur middel van gelyke geleenthede moet die onderwysgebruiker toegerus
word om volgens hul vermoë, aanleg en belangstelling in ʼn steeds
verwarrende samelewing te handhaaf.


Komponente en elemente van die onderwysstelsel:
 Word gekenmerk deur ʼn tipiese struktuur
 Bestaan uit verskillende dele (komponente)
 En onderafdelings wat elemente genoem word.

1. ONDERWYSSTELSELBELEID:
 Kan gedefinieer word as die verklaring van voorneme ten opsigte van die
wyse waarop daar aan die onderwysbehoeftes van die teikengroep voorsien
gaan word.
 Daarsonder is die onderwys uitgelewer aan die besluite van die individu en
sal hulle geen doel voor oë hê nie.

Elemente
Visie: Behels ʼn kort weergawe van die wat die onderwysstelsel wil wees en wil
doen en dui breë rigting aan.
Missie: Gee die kenmerke waaraan die aard en funksionering van die
onderwysstelsel behoort te voldoen
Doelstellings en doelwitte: Gee die uitsette wat ʼn onderwysstelsel op die lang,
medium en korttermyn behoort te bereik.
Vorme van onderwysstelselbeleid: Verduidelik die wyses waarin die
onderwysstelselbeleid bekend gemaak word. bv. in regulasies en wette




4
D. KRUGER 076 122 4180