Muzische vorming 1
Beide examens
Wat is muzische vorming?
• ‘muzisch’ → 9 muzen = Griekse godinnen van kunst en wetenschap
• Kunstenaars aanriepen de godinnen om inspiratie te krijgen
• Tegenwoordig: ‘muze’ gebruikt in betekenis van inspiratiebron (vrouw
die scheppingsdrang van kunstenaar aanwakkert)
• Mouseion (= museum) → tempel ter ere van muzen
o Bv: Euterpe = muze van fluitspel
o Bv: Erato = muze van het lied en de lyriek
• Muzisch werken = eigen beleving tot uitdrukking brengen met behulp
van de taal van de kunsten
o de kunsten = kunstvormen: beeld, drama, muziek, dans, woord,
media
• MUVO = ervaringsgericht leren (actief bezig zijn)
o = werken aan totale ontplooiing van leerlingen waarbij alle
aspecten (ook cognitief) hun waarde krijgen.
o = leren met hoofd, hart en handen
• Eerste levensjaren van kind: dansen, mama spelen, kok spelen →
exploratiedrang
Begrippen:
• Eigen beleving
= leerlingen gaan aan de slag met eigen ervaringen, emoties, ideeën,
verbeeldingen, …
• Tot uitdrukking brengen
= indrukken opdoen, inspiratie krijgen, experimenteren, exploreren,
vormgeven, uitdrukken → moet niet steeds resulteren in een product →
vormgevingsproces
• De taal van de kunsten
= kunstvormen = domeinen // leerlingen inspireren door kunsten om
sterker en bewuster vorm te geven, ze gebruiken zelfde taal om vorm te
geven aan eigen wereld (idee, emotie, …)
• De muzische taal
= rijke taal nodig om goed uit te drukken: melodie, rol, vorm, kracht …
,Twee componenten
Expressieve aspect en kunstzinnige aspect zijn verbonden met elkaar.
Expressieve aspect Kunstzinnige aspect
zich uitdrukken taal van de kunsten
- zichzelf uitdrukken en spontaan - leren over (de taal van) de
uiten kunsten
- speels tot expressie komen - eigenheid van de kunsten ervaren
- eigen mogelijkheden ontdekken - het verhaal van de kunstenaar
- creativiteit en verbeelding ontdekken
aanspreken - inzichten, technieken,
- ervaringen en emoties vormgeven vaardigheden … verwerven
Kunst als middel Kunst als doel
- Indien alleen aandacht voor - Alleen leren over kunst →
expressieve aspect en spontane kunstzinnige of artistieke
creatieve uiting vorming
- Doelen: amusement, animatie, - Veel minder accent op
gezelligheid, samenwerken persoonlijke verwerking
middel voor andere doelen - Gaat over beter begrijpen van de
kunsten → ‘taal’ van de kunst
staat voorop
Te eenzijdige aanpak verengt muzisch werken.
→ MUVO wordt interessant als je wat je hebt geleerd kan verwerken in een
opdracht
→ tracht in elke activiteit twee componenten op elkaar af te stemmen
(evenwicht)
Persoonsgerichte kunsteducatie
Leren met, door en over kunsten
We willen weten wat we willen en voelen, bewust in het leven staan, in
verschillende domeinen kunnen uitdrukken.
Doel MUVO: leerlingen wegwijs maken in boeiende wereld van de kunsten
→ zodat leerlingen breed georiënteerd worden op de wereld van kunst en
cultuur
Misverstanden: wat is muzische vorming niet?
• Wordt verward met muzikale opvoeding
• ≠ spelletjes spelen
• Er moet kunstvorm of taal van de kunsten aan te pas komen
• ≠ technische training (zoals blokfluit spelen)
• Vraagt veel tijd, kan niet zomaar tussendoor
,Zes muzische domeinen
6 domeinen: beeld, muziek, drama, beweging (dans), woord, media
Domein Spontaan spel In de klas Voorbeelden
Beeld Lln ontdekken dat Lln schilderen, Architectuur,
je sporen kan boetseren, beeldhouwkunst,
maken tekenen, bouwen... schilderkunst …
Muziek Lln ontdekken Lln zingen, maken De wereld van
geluiden geluidsdecor, muziek (jazz,
instrumenten, klassiek, pop …)
luisteren …
Drama Lln verkleden zich Lln doen Wereld van
en spelen iemand schimmenspel, theater,
anders mime, straattheater,
improvisatie, figurentheater
rollen …
Beweging (dans) Lln ontdekken dat Lln dansen Wereld van dans
je je kunt creatief, doen aan en beweging
uitdrukken met kinderdans, (ballet, straatdans
bewegen maken dans …)
Woord Lln ontdekken Lln verzinnen Literatuur, poëzie,
spelen met rijm sprookjes, gedicht, verhalen …
spelen
rijmspelletjes
Media Lln ontdekken dat Lln maken Audiovisuele
je iets kan animatiefilm, kunsten,
vastzetten acteren in film, fotografie, video-
luisterfilm audio …
Beeld
Beelden en vormen:
- beelden: vormgevingen die door de mensen zijn gemaakt en ergens naar
verwijzen (innerlijk voorstelling, innerlijk beeld, mentaal beeld)
- vormen: vormgeving zonder verwijsfunctie noemen we een vorm
- beeldend werken > knutselen
Muziek
Vormgeven via klanken en geluiden
- Muziek is in vorm gezette klank die betekenis heeft voor mensen
→ accent op verkennen van de expressieve waarde van klank en muziek via
de eigen muzikale mogelijkheden
- Maken van muziek, beluisteren van muziek, reageren op muziek,
samenstellen van klanken en geluiden → meer inzicht in eigenheid van
muziek
, Drama of theater
Drama = geen publiek of verhaallijn
Theater = wel publiek en verhaallijn
Drama = vormgeven van de verbeelding met het lichaam en de stem
→ 3 belangrijke componenten: verbeelding – vormgeven – lichaam als
dramatisch instrument
Verbeelding en fantasie:
• Voorstellingsvermogen van spelers
• Dramatische werkelijkheid ≠ echt
• Eerdere ervaringen of herinneringen oproepen of nieuwe werkelijkheid
verzinnen
Vormgeving:
• Fantasie alleen is niet genoeg om tot drama te komen
• Spelers zetten gevoelens, ideeën, gebeurtenissen en personages om in
iets waarneembaars
• Geven vorm aan hun verbeelding
Dramatisch instrument:
• Belangrijkste element om vorm te geven = lichaam
• Onderzoeken van expressieve mogelijkheid met stem, taal, houding,
beweging en mimiek → in diverse omstandigheden gebruiken
• Dramatiseren = omzetten en bewerken van een dramatisch gegeven
Beweging (dans)
Elke dansvorm heeft eigen bewegingsvormen en een eigen stijl.
Dans =
• beweging van het menselijk lichaam
• bepaalde inhoud en betekenis
• resultaat van vormgeving
Het lichaam in beweging:
• beweging ontstaat doordat het lichaam of een deel ervan in een andere
positie wordt gebracht
• lichaam = instrument van danser
• ter plaatse bewegen in de ruimte bewegen
Vormgeven:
• spontaan dansen (laten leiden door muziek of ritme)
• verschillende bewegingen tot geheel samenvoegen
• verschillende bewegingsvormen combineren → choreografie
• choreografie = structureren van dansbewegingen
Woord
Muzisch of creatief taalgebruik → leerlingen genieten van ‘woord’
Bv: voordracht, poëzie, literatuur …
Beide examens
Wat is muzische vorming?
• ‘muzisch’ → 9 muzen = Griekse godinnen van kunst en wetenschap
• Kunstenaars aanriepen de godinnen om inspiratie te krijgen
• Tegenwoordig: ‘muze’ gebruikt in betekenis van inspiratiebron (vrouw
die scheppingsdrang van kunstenaar aanwakkert)
• Mouseion (= museum) → tempel ter ere van muzen
o Bv: Euterpe = muze van fluitspel
o Bv: Erato = muze van het lied en de lyriek
• Muzisch werken = eigen beleving tot uitdrukking brengen met behulp
van de taal van de kunsten
o de kunsten = kunstvormen: beeld, drama, muziek, dans, woord,
media
• MUVO = ervaringsgericht leren (actief bezig zijn)
o = werken aan totale ontplooiing van leerlingen waarbij alle
aspecten (ook cognitief) hun waarde krijgen.
o = leren met hoofd, hart en handen
• Eerste levensjaren van kind: dansen, mama spelen, kok spelen →
exploratiedrang
Begrippen:
• Eigen beleving
= leerlingen gaan aan de slag met eigen ervaringen, emoties, ideeën,
verbeeldingen, …
• Tot uitdrukking brengen
= indrukken opdoen, inspiratie krijgen, experimenteren, exploreren,
vormgeven, uitdrukken → moet niet steeds resulteren in een product →
vormgevingsproces
• De taal van de kunsten
= kunstvormen = domeinen // leerlingen inspireren door kunsten om
sterker en bewuster vorm te geven, ze gebruiken zelfde taal om vorm te
geven aan eigen wereld (idee, emotie, …)
• De muzische taal
= rijke taal nodig om goed uit te drukken: melodie, rol, vorm, kracht …
,Twee componenten
Expressieve aspect en kunstzinnige aspect zijn verbonden met elkaar.
Expressieve aspect Kunstzinnige aspect
zich uitdrukken taal van de kunsten
- zichzelf uitdrukken en spontaan - leren over (de taal van) de
uiten kunsten
- speels tot expressie komen - eigenheid van de kunsten ervaren
- eigen mogelijkheden ontdekken - het verhaal van de kunstenaar
- creativiteit en verbeelding ontdekken
aanspreken - inzichten, technieken,
- ervaringen en emoties vormgeven vaardigheden … verwerven
Kunst als middel Kunst als doel
- Indien alleen aandacht voor - Alleen leren over kunst →
expressieve aspect en spontane kunstzinnige of artistieke
creatieve uiting vorming
- Doelen: amusement, animatie, - Veel minder accent op
gezelligheid, samenwerken persoonlijke verwerking
middel voor andere doelen - Gaat over beter begrijpen van de
kunsten → ‘taal’ van de kunst
staat voorop
Te eenzijdige aanpak verengt muzisch werken.
→ MUVO wordt interessant als je wat je hebt geleerd kan verwerken in een
opdracht
→ tracht in elke activiteit twee componenten op elkaar af te stemmen
(evenwicht)
Persoonsgerichte kunsteducatie
Leren met, door en over kunsten
We willen weten wat we willen en voelen, bewust in het leven staan, in
verschillende domeinen kunnen uitdrukken.
Doel MUVO: leerlingen wegwijs maken in boeiende wereld van de kunsten
→ zodat leerlingen breed georiënteerd worden op de wereld van kunst en
cultuur
Misverstanden: wat is muzische vorming niet?
• Wordt verward met muzikale opvoeding
• ≠ spelletjes spelen
• Er moet kunstvorm of taal van de kunsten aan te pas komen
• ≠ technische training (zoals blokfluit spelen)
• Vraagt veel tijd, kan niet zomaar tussendoor
,Zes muzische domeinen
6 domeinen: beeld, muziek, drama, beweging (dans), woord, media
Domein Spontaan spel In de klas Voorbeelden
Beeld Lln ontdekken dat Lln schilderen, Architectuur,
je sporen kan boetseren, beeldhouwkunst,
maken tekenen, bouwen... schilderkunst …
Muziek Lln ontdekken Lln zingen, maken De wereld van
geluiden geluidsdecor, muziek (jazz,
instrumenten, klassiek, pop …)
luisteren …
Drama Lln verkleden zich Lln doen Wereld van
en spelen iemand schimmenspel, theater,
anders mime, straattheater,
improvisatie, figurentheater
rollen …
Beweging (dans) Lln ontdekken dat Lln dansen Wereld van dans
je je kunt creatief, doen aan en beweging
uitdrukken met kinderdans, (ballet, straatdans
bewegen maken dans …)
Woord Lln ontdekken Lln verzinnen Literatuur, poëzie,
spelen met rijm sprookjes, gedicht, verhalen …
spelen
rijmspelletjes
Media Lln ontdekken dat Lln maken Audiovisuele
je iets kan animatiefilm, kunsten,
vastzetten acteren in film, fotografie, video-
luisterfilm audio …
Beeld
Beelden en vormen:
- beelden: vormgevingen die door de mensen zijn gemaakt en ergens naar
verwijzen (innerlijk voorstelling, innerlijk beeld, mentaal beeld)
- vormen: vormgeving zonder verwijsfunctie noemen we een vorm
- beeldend werken > knutselen
Muziek
Vormgeven via klanken en geluiden
- Muziek is in vorm gezette klank die betekenis heeft voor mensen
→ accent op verkennen van de expressieve waarde van klank en muziek via
de eigen muzikale mogelijkheden
- Maken van muziek, beluisteren van muziek, reageren op muziek,
samenstellen van klanken en geluiden → meer inzicht in eigenheid van
muziek
, Drama of theater
Drama = geen publiek of verhaallijn
Theater = wel publiek en verhaallijn
Drama = vormgeven van de verbeelding met het lichaam en de stem
→ 3 belangrijke componenten: verbeelding – vormgeven – lichaam als
dramatisch instrument
Verbeelding en fantasie:
• Voorstellingsvermogen van spelers
• Dramatische werkelijkheid ≠ echt
• Eerdere ervaringen of herinneringen oproepen of nieuwe werkelijkheid
verzinnen
Vormgeving:
• Fantasie alleen is niet genoeg om tot drama te komen
• Spelers zetten gevoelens, ideeën, gebeurtenissen en personages om in
iets waarneembaars
• Geven vorm aan hun verbeelding
Dramatisch instrument:
• Belangrijkste element om vorm te geven = lichaam
• Onderzoeken van expressieve mogelijkheid met stem, taal, houding,
beweging en mimiek → in diverse omstandigheden gebruiken
• Dramatiseren = omzetten en bewerken van een dramatisch gegeven
Beweging (dans)
Elke dansvorm heeft eigen bewegingsvormen en een eigen stijl.
Dans =
• beweging van het menselijk lichaam
• bepaalde inhoud en betekenis
• resultaat van vormgeving
Het lichaam in beweging:
• beweging ontstaat doordat het lichaam of een deel ervan in een andere
positie wordt gebracht
• lichaam = instrument van danser
• ter plaatse bewegen in de ruimte bewegen
Vormgeven:
• spontaan dansen (laten leiden door muziek of ritme)
• verschillende bewegingen tot geheel samenvoegen
• verschillende bewegingsvormen combineren → choreografie
• choreografie = structureren van dansbewegingen
Woord
Muzisch of creatief taalgebruik → leerlingen genieten van ‘woord’
Bv: voordracht, poëzie, literatuur …
