Samenvatting AFP 4

Samenvatti ng Tentamen AFP 4
Zenuwstelsel:
 Coördineert de activiteiten van alle orgaanstelsels om homeostase te handhaven in reactie
op verandering in de buitenwereld. Doet dit samen met hormoonstelsel
 Reageert snel op prikkels
 Brengt wijzigingen in lichaamshouding aan
 Regelt beweging van de ogen bij lezen van tekst

1. Meet het interne en externe milieu
2. Integreert informatie van de zintuigen
3. Coördineert gewilde en ongewilde reacties van vele andere orgaanstelsels

Centrale zenuwstelsel (CZS)
 Hersenen
 Ruggenmerg
Integreert en coördineert de verwerking van sensorische informatie en het doorgeven van impulsen
naar de spieren. In het CZS bevinden zich ook hogere functies zoals: intelligentie, geheugen en
emoties.

Perifere zenuwstelsel
 Al het zenuwweefsel buiten het CZS
Bestaat uit motorische en sensibele zenuwen. Vormt de verbinding tussen centrale zenuwstelsel en
het lichaam zorgt ervoor dat informatie van organen, zintuigen en spieren bij CZS terecht komt

Afferente gedeelte zenuwstelsel
 Van het PZS naar het CZS
 Sensorische informatie die buiten het zenuwstelsel uit zintuigen of receptoren wordt
doorgestuurd naar het CZS

Efferente gedeelte zenuwstelsel
 Van het CZS naar het PZS
 Motorische impulsen worden vanuit het CZS naar het PZS naar spieren en klieren (effectoren)
gestuurd




1

,Neuronen
 Basiseenheden van het zenuwstelsel.
 Bij alle neurale functies communiceren neuronen met elkaar en andere celtypen
 Meeste neuronen in het CZS kunnen niet delen, kunnen niet worden vervangen (behalve in
de neus (reukvermogen) en de hippocampus (opslaan herinneringen)
 Bestaat uit:
o Cellichaam (gevoellig voor chemische, mechanische en elektrische prikkeling)
o Dendrieten (opvangen signalen)
o Axon (geleiden uitgaande signalen in de richting van synapsknoppen)
o Synapsknoppen (communiceren neuron met andere cel)




Indeling neuronen naar bouw
Multipolair neuron
 Twee of meer dendrieten
 Één enkel axon
 Meest voorkomend in het CZS
 Alle motorische zenuwcellen die skeletspieren
aansturen  multipolair

Unipolair neuron
 Dendrieten en axon lopen in elkaar over
 Cellichaam ligt aan één zijde
 Actiepotentiaal bij uiteinde van dendriet
 Rest van de uitloper is axon
 Meeste sensibele neuronen van perifeer
zenuwstelsel

Biopolair neuron
 Twee uitlopers (één dendriet en één axon)
 Cellichaam er tussenin
 Zeldzaam, komen voor in speciale zintuigen
 Informatie doorgeven (zien, ruiken of horen vanaf
zintuigcellen)

,Indeling neuronen naar functie
Sensorische neuronen
 Afferente gedeelte van PZS
 Ontvangen informatie van zintuigcellen die uitwendig (zien, horen, ruiken...) en inwendig
milieu (bloeddruk, temp…) waarnemen
 Informatie naar andere neuronen in het CZS doorgeven

Motorische neuronen
 Efferente gedeelte van PZS
 Geleiden impulsen vanuit CZS naar andere weefsels, organen en orgaanstelsels
 Willekeurig (alles wat bewust gebeurd)
 Onwillekeurig (alles wat niet bewust gebeurd)
o Sympatisch zenuwstelsel (fight or flight)
o Parasympatisch zenuwstelsel (rest and digest)

Schakelcellen
 Bevinden zich volledig in hersenen en ruggenmerg
 Verbinden van neuronen
 Doorschakelen van sensorische informatie
 Coördinatie van motorische activiteit
 Complexe prikkel  veel schakelcellen
 Rol bij hogere functies (bijv. geheugen, plannen en leren)

Gliacellen
Voeding, bescherming en steun van neuronen
 Het verstevigen van de hersenen
 Het aanmaken van myeline
 Het opruimen van kapotte of dode cellen
 Het opruimen van neurotransmitters die gebruikt zijn bij signaaloverdracht
 Het in stand houden van de bloed-brein barrière
 Het geven van voedingsstoffen aan de neuronen

Soorten gliacellen
Astrocyten
 Verantwoordelijk voor de chemische omgeving van neuron
 Bouwstenen van bloed-brein barrière
 Vormen een structureel raamwerk voor neuronen
 Verrichten reparaties aan beschadigde zenuwweefsels
Oligodendrocyten
 Verantwoordelijk voor het aanmaken van myeline om de axon in het CZS
 Myeline  verhoogt prikkelgeleiding, goed functioneren van de hersenen
Microgliacellen
 Kleinste en minst talrijke neurogliacellen
 Ontstaan uit witte bloedcellen
 Verplaatst naar CZS toen zenuwstelsel in ontwikkeling was
 Beschermende functie (insluiten cel fragmenten en ziekteverwekkers)
Ependymocyten
 Vormen membraan rondom het centrale kanaal van het ruggenmerg en ventrikels
 In ventrikels bevindt zich hersenvocht dat wordt aangemaakt door ependymocyten

, Actiepotentiaal
Potentiaal: scheiding tussen positieve en negatieve ladingen wat kan leiden tot een potentieel
elektrische stroom
Alleen spiercellen en rustcellen
2 compartimenten die zijn gescheiden door het celmembraan (extra- en intracellulair)
 In beide compartimenten zit een verschillende concentratie ionen (Na + en K+) dit zorgt voor
defussie
Bij een actiepotentiaal lekt natrium ze cel binnen totdat de drempelwaarde is behaalt, dan gaan de
poortjes open en kan de natrium massaal de cel in stromen. Kalium komt traag op gang en gaat de
cel uit als natrium al een stukje voor loopt. De actiepotentiaal kan maar 1 kant op, richting de
hersenen. Door het myeline en schwanncellen om de axonen wordt ervoor gezorgd dat de positieve
ionen sneller vooruit geduwd worden doordat er daar geen nieuwe natriumionen meer bij kunnen
komen. Dit gebeurd doordat 2 positieve ionen elkaar af stoten. Hoe meer myeline en schwanncellen
hoe sneller het actiepotentiaal gaat.