Samenvatting TBO
Bij de Calo heeft de naam bewegingsonderwijs de voorkeur op Lichamelijke Opvoeding en
Lichamelijke Oefening. De Calo ziet het lichaam niet los van de geest (geen dualistisch
mens- en beweegbeeld, maar hanteert een relationeel mens- en beweegbeeld). Het
bewegingsonderwijs is meer dan alleen kinderen als bewegingsapparaat zien en op een
juiste motorisch manier in beweging zetten. Wij treffen in onze lessen kinderen aan die
spelen, springen en zwaaien en dus willen we dit bewegingsgedrag gunstig, dat wil
zeggen op een juiste pedagogische wijze beïnvloeden. Het pedagogische aspect is
daarom ook een groot onderdeel in onze lessen. We willen dat ieder kind op eigen wijze
de beweeguitdagingen aan kunnen gaan en oplossen en dus leren beter te bewegen. We
geven onderwijs in bewegen: bewegingsonderwijs.
Dat we geen ‘sport’ als naam geven aan ons vak heeft te maken met het thema
‘ontsporting en versporting’. In de sportcultuur vinden natuurlijk dezelfde uitdagende
beweegactiviteiten plaats als bij ons in de lessen bewegingsonderwijs, maar wij gaan –
vanuit onze specifieke relationele visie – anders om met deze activiteiten. We ordenen ze
op beweegproblemen. Zie de volgende les over ordenen en dan na Gordijn (TRASZZ). De
activiteiten in de sport worden geordend op eindspelvormen en voorgeschreven
technieken en tactieken. Vaak is dit (5 tegen 5 basketbal in zijn eindvorm met alle regels
en technieken) voor de goede en slimme beweger wel behapbaar, maar voor het gros
van de kinderen te complex en deze haken daardoor af, omdat ze geen speel- en
beweegmogelijkheden krijgen (is dus ook onpedagogisch).
Bewegingsonderwijs = Benamingen en bedoelingen
Aanduiding en vermaatschappelijking
Ontsporting en versporting
Het bewegingsonderwijs is het behandelen van het bewegingsprobleem.
Ordenen
Ordeningen helpen ons om de wereld om ons heen, die zeer chaotisch is, begrijpelijk te maken.
Door ordeningen aan te brengen in het bewegen maken wij het bewegen begrijpelijker en
overzichtelijker. Zo kunnen we gerichter kaan kijken naar het bewegen en het
bewegingsonderwijs.
Bewegingsonderwijs volgens Gordijn
Gordijn omschreef het bewegen als het bewegend er-zijn of bewegend-in-de-wereld-
zijn. (Intentionaliteit)
Intentionaliteit: Het begrip intentionaliteit is een filosofische term die in de 19e eeuw door Franz Brentano werd
geherïntroduceerd. De term verwijst naar de mogelijkheid van de geest om representaties te vormen. Oftewel
je te richten op de wereld om je heen door die betekenisvol te maken en daar wat van te leren.
Volgens Gordijn kon je dat bewegend doen in drie modaliteiten*:
Taakvolbrenging = eindigt als de taak volbracht is.
Spelen = Eindigt als de intentie tot het onderhouden van de spelsituatie stopt. (Deze
vorm is heel verrassend).
Dansen = eindigt als het ritme stopt of gezamenlijk zich oplost in een losse individuen. Is
een vorm van gezamenlijkheid
*Modaliteit is een manier van zijn, ofwel een zijnswijze.
, Volgens Gordijn kon je niet twee van deze modaliteiten binnen in een spelvorm doen.
Gordijn vond dat de indeling T-S-
D categoriaal is dat wil zeggen
dat ze elkaar uitsluiten. Denk
aan het voorbeeld van voetbal:
of je bent een puur scorende
spits of een pure verdediger
(taakvolbrenger), of je bent die
geniale en verrassende
middenvelder of nummer 10
positie, die een echte speler is,
waarbij het zowel om passeren
en onderscheppen gaat m.b.t.
het scoren (de beweeguitdaging
van het spel ‘voetbal’, voetballen
wordt dan een
bewegingshandeling en geen
lichaamsbeweging, dat naar
eindvormen en technieken
verwijst).
Er zijn ook bewegingsvormen buiten T-S-D. Zodra het bewegen wordt losgemaakt van
een intentionele gerichtheid » op zichzelf staande (lichamelijke)bewegingen.
Maatschappijkritiek
Gordijn voorzag een (ongewenste) maatschappelijke ontwikkeling;
Namelijk dat het spelende en het dansante steeds vaker plaats moet maken voor het
taakvolbrengende karakter van bewegen. Dit zag hij vooral naar voren komen in de
wedstrijdsport, waarbij het prestatieve en competitieve de boventoon vieren t.o.v. het op
eigen niveau aangaan en oplossen van een beweegprobleem, die je competenter,
relationeler en autonomer maakt.
Kernpunten/visie van Gordijn:
• Bewegen is een verworven persoonlijk-situatieve gevormdheid van motorische
betekenissen
• Tegen beïnvloedingsconcepten waarbij deelnemers een uitvoeringswijze krijgen
opgedrongen
• Het is hem te doen om het realiseren van een bedoeling i.p.v. het imiteren van de
vorm
• Werkelijk leren berust op een toe-eigening van de lerende en vloeit daarom voort
uit de wil van de leerling ‘iets’ te leren
• Leerkrachten moeten in de lessen opsporen wat dit ‘iets’ is en hoe het kind leert
(observeren)
• Als de leerkracht hierop weet aan te sluiten krijgen de lessen betekenis voor het
kind >>>
‘betekenisvol’ bewegingsonderwijs!
Kritiekpunten leerlingen van Gordijn:
• De T-S-D wordt teveelmoet begrepen worden vanuit de individuele ervaring.
Daardoor worden het subjectieve belevingsvormen, die voor een docent niet goed
kunnen worden beïnvloed, want elke verandering die je met didactisch-methodische
Bij de Calo heeft de naam bewegingsonderwijs de voorkeur op Lichamelijke Opvoeding en
Lichamelijke Oefening. De Calo ziet het lichaam niet los van de geest (geen dualistisch
mens- en beweegbeeld, maar hanteert een relationeel mens- en beweegbeeld). Het
bewegingsonderwijs is meer dan alleen kinderen als bewegingsapparaat zien en op een
juiste motorisch manier in beweging zetten. Wij treffen in onze lessen kinderen aan die
spelen, springen en zwaaien en dus willen we dit bewegingsgedrag gunstig, dat wil
zeggen op een juiste pedagogische wijze beïnvloeden. Het pedagogische aspect is
daarom ook een groot onderdeel in onze lessen. We willen dat ieder kind op eigen wijze
de beweeguitdagingen aan kunnen gaan en oplossen en dus leren beter te bewegen. We
geven onderwijs in bewegen: bewegingsonderwijs.
Dat we geen ‘sport’ als naam geven aan ons vak heeft te maken met het thema
‘ontsporting en versporting’. In de sportcultuur vinden natuurlijk dezelfde uitdagende
beweegactiviteiten plaats als bij ons in de lessen bewegingsonderwijs, maar wij gaan –
vanuit onze specifieke relationele visie – anders om met deze activiteiten. We ordenen ze
op beweegproblemen. Zie de volgende les over ordenen en dan na Gordijn (TRASZZ). De
activiteiten in de sport worden geordend op eindspelvormen en voorgeschreven
technieken en tactieken. Vaak is dit (5 tegen 5 basketbal in zijn eindvorm met alle regels
en technieken) voor de goede en slimme beweger wel behapbaar, maar voor het gros
van de kinderen te complex en deze haken daardoor af, omdat ze geen speel- en
beweegmogelijkheden krijgen (is dus ook onpedagogisch).
Bewegingsonderwijs = Benamingen en bedoelingen
Aanduiding en vermaatschappelijking
Ontsporting en versporting
Het bewegingsonderwijs is het behandelen van het bewegingsprobleem.
Ordenen
Ordeningen helpen ons om de wereld om ons heen, die zeer chaotisch is, begrijpelijk te maken.
Door ordeningen aan te brengen in het bewegen maken wij het bewegen begrijpelijker en
overzichtelijker. Zo kunnen we gerichter kaan kijken naar het bewegen en het
bewegingsonderwijs.
Bewegingsonderwijs volgens Gordijn
Gordijn omschreef het bewegen als het bewegend er-zijn of bewegend-in-de-wereld-
zijn. (Intentionaliteit)
Intentionaliteit: Het begrip intentionaliteit is een filosofische term die in de 19e eeuw door Franz Brentano werd
geherïntroduceerd. De term verwijst naar de mogelijkheid van de geest om representaties te vormen. Oftewel
je te richten op de wereld om je heen door die betekenisvol te maken en daar wat van te leren.
Volgens Gordijn kon je dat bewegend doen in drie modaliteiten*:
Taakvolbrenging = eindigt als de taak volbracht is.
Spelen = Eindigt als de intentie tot het onderhouden van de spelsituatie stopt. (Deze
vorm is heel verrassend).
Dansen = eindigt als het ritme stopt of gezamenlijk zich oplost in een losse individuen. Is
een vorm van gezamenlijkheid
*Modaliteit is een manier van zijn, ofwel een zijnswijze.
, Volgens Gordijn kon je niet twee van deze modaliteiten binnen in een spelvorm doen.
Gordijn vond dat de indeling T-S-
D categoriaal is dat wil zeggen
dat ze elkaar uitsluiten. Denk
aan het voorbeeld van voetbal:
of je bent een puur scorende
spits of een pure verdediger
(taakvolbrenger), of je bent die
geniale en verrassende
middenvelder of nummer 10
positie, die een echte speler is,
waarbij het zowel om passeren
en onderscheppen gaat m.b.t.
het scoren (de beweeguitdaging
van het spel ‘voetbal’, voetballen
wordt dan een
bewegingshandeling en geen
lichaamsbeweging, dat naar
eindvormen en technieken
verwijst).
Er zijn ook bewegingsvormen buiten T-S-D. Zodra het bewegen wordt losgemaakt van
een intentionele gerichtheid » op zichzelf staande (lichamelijke)bewegingen.
Maatschappijkritiek
Gordijn voorzag een (ongewenste) maatschappelijke ontwikkeling;
Namelijk dat het spelende en het dansante steeds vaker plaats moet maken voor het
taakvolbrengende karakter van bewegen. Dit zag hij vooral naar voren komen in de
wedstrijdsport, waarbij het prestatieve en competitieve de boventoon vieren t.o.v. het op
eigen niveau aangaan en oplossen van een beweegprobleem, die je competenter,
relationeler en autonomer maakt.
Kernpunten/visie van Gordijn:
• Bewegen is een verworven persoonlijk-situatieve gevormdheid van motorische
betekenissen
• Tegen beïnvloedingsconcepten waarbij deelnemers een uitvoeringswijze krijgen
opgedrongen
• Het is hem te doen om het realiseren van een bedoeling i.p.v. het imiteren van de
vorm
• Werkelijk leren berust op een toe-eigening van de lerende en vloeit daarom voort
uit de wil van de leerling ‘iets’ te leren
• Leerkrachten moeten in de lessen opsporen wat dit ‘iets’ is en hoe het kind leert
(observeren)
• Als de leerkracht hierop weet aan te sluiten krijgen de lessen betekenis voor het
kind >>>
‘betekenisvol’ bewegingsonderwijs!
Kritiekpunten leerlingen van Gordijn:
• De T-S-D wordt teveelmoet begrepen worden vanuit de individuele ervaring.
Daardoor worden het subjectieve belevingsvormen, die voor een docent niet goed
kunnen worden beïnvloed, want elke verandering die je met didactisch-methodische
