Hoofdstuk 1 – Klantbegeleiding en gastheerschap
7 categorieën sporters
1. Bodyshaper è Spiermassa
2. Sociale sporter è Gezelligheid
3. Liefhebber è Houdt van sport
4. Onderhoudswerker èSport ter compensatie van iets anders
5. Doelgerichte sporter èSport om iets te bereiken
6. Fanatiekeling è Vanuit een drang, sport vaak
7. Volger è Ooit begonnen door een ander en nooit meer gestopt
Rollen van een instructeur
Planner
Lessen, intakes. Ruim plannen en goed voorbereiden
Organisator
Evenement of les organiseren zodat het onmerkbaar van warming-up naar kern naar cooling-down overloopt.
Voorbereiding wederom belangrijk
Instructeur
Uitleg geven: Doel, voordoen, houding, instelling, uitvoering en aandachtspunten
Evaluator
Blikt terug op de les. Wat ging goed en wat minder? Maakt nieuwe doelen.
Visitekaartje
Suggestief 80% van de tijd.
Professioneel gastheerschap
Servicegericht werken
- Toestel op de juiste hoogte instellen
- Contact zoeken met alle klanten
- Gebeurtenissen onthouden en navragen
- Complimentjes geven
Pro-activiteit
Actief benaderen
- Corrigeren op uitvoering
- Praatje maken
è Wees bewust van voorbeeld rol in hygiëne, huisregels en doping
Communicatie
2 manieren:
1. Verbaal (woorden)
2. Non-verbaal (lichaam)
Communicatiestappen
1. Coderen èWat en hoe breng ik iets over?
2. Boodschap en kanaal èHet overbrengen van de boodschap en de vorm waarin
3. Decoderen èInterpretatie van de ontvanger
Lichaamstaal
- Vertelt iets over hoe iemand omgaat met emotie, niveau van ontspanning en de onderlinge relatie
- Minder controle over lichaamstaal, houding en gezichtsuitdrukking dan over woorden
- Lichaamstaal wordt beïnvloed door gevoel
- Gevoel wordt het duidelijkst weergeven in gezichtsuitdrukking
- Mond en ogen zijn het belangrijkst bij emotie lezen. Gehele gelaat belangrijk voor goede interpretatie
- Gebaren ondersteunen emoties. Gebaren kunnen door het hele lichaam gemaakt worden maar worden
hoofdzakelijk gemaakt door armen, handen of vingers.
- Mannen en vrouwen hebben andere lichaamstaal en voelen het eigen geslacht beter aan
1
,Voorbeelden en betekenis lichaamstaal
Wacht even: Iemand die naar boven kijkt en 1 vinger opsteekt wil niet gestoord worden in zijn denken
Kritisch: Terwijl iemand op zijn pen bijt denkt iemand na hoe kritische gedachten te formuleren
Afkeuring: Iemand die op zijn achterhoofd krabt en zijn andere arm voor zijn lichaam legt voelt afkeuring
Moeilijk: Een persoon die zijn kin ondersteunt met zijn hand, wijst erop dat hij het moeilijk heeft
Verslagen: Iemand met zijn hand op zijn hoofd voelt zich verslagen
Positief antwoord: Als de persoon omhoog kijkt zal er hoogstwaarschijnlijk een positief antwoord komen
Twijfelen: Een persoon die twijfelt krabt achter zijn oor en kijkt vooruit
Zwijgen: Door de handen voor de lippen te houden maakt iemand duidelijk dat hij zijn gedachten niet wil
uitspreken
Tactieken van non-verbale communicatie sturen
1. Interesse tonen: zorgt ervoor dat iemand zich gehoord voelt. Verbaal/non-verbaal.
- Maak oogcontact
- Lach
- Neem een actieve houding aan
- Luister actief (LSD)
- Kies telefoonmoment/koffiemoment tactisch
- Wees geduldig
2. Conflicten beheersen: helder communiceren
- Sta rechtop en stevig op 2 voeten, vermijd teveel beweging
- Houd oogcontact. Sprekers houden minder lang oogcontact
- Praat duidelijk, adem rustig zonder stemverheffing
- Zend geen dubbele boodschap, liever geen glimlach dan een neppe
3. Samenwerking bevorderen
- Spiegelen: houding, gebaren, woordkeuze en spraaksnelheid
- Knik regelmatig
- Herken afwijzende signalen: gezichtsuitdrukking, armen stevig over de borst, gezucht
Technologie en 24/7 coaching
Apps en trackers
- Houden gegevens bij en delen deze
- Sporen de gebruiker aan doelen te behalen
- Zorgen voor 24/7 coaching zonder 24/7 persoonlijke aanwezigheid
Lesgeefstijlen
Lesgever werkt:
- Taakgericht: Instructierol etc. Uitleg en instructie geven
- Relatiegericht: Gastheerrol etc. Contact leggen en aandacht schenken
3 typen van training geven:
1. Directieve leiding/autoritaire vorm: geen samenspraak
- Geen samenspraak
- Strakke planning
- Eenrichtingsverkeer
2. Communicatieve leiding: samenspraak, lesgever beslist
- Samenspraak over de lesinhoud/oefenstof
- Geen strakke planning, lesgever kan op de groep inspelen
- Sprake van tweerichtingsverkeer tussen lesgever en groep
3. Participerende leiding: samenspraak, samen beslissen
- Samen besluiten van de lesinhoud/oefenstof
- Samen de planning maken
- Evenredige verhouding. Lesgever meer begeleider dan leider
è Laissez faire/laat maar gaan stijl
- Groep neemt het initiatief over lesinhoud en oefenstof
- Groep bepaalt de lesplanning
- Afhankelijke positie van lesgever naar groep (lesgever is afwachtend)
Groepsdynamiek
Groep= Wanneer er iets gemeenschappelijks is wat de leden met elkaar verbindt
Informele leider= Dominante personen die de groep sterk beïnvloeden
Formele leider= Aangewezen leider
è Begin van de les zet de toon. Breng een groep psychisch in de les
2
,Regels en normen
Regels
- Moeten duidelijk zijn voor iedereen
- Zowel geschreven als ongeschreven
- Moeten in dienst staan van de les, zinvol
- Staan vaak in dienst van veiligheid
- Uitleggen van regels voorkomt irritatie
Sociale controle= Binnen de groep aanspreken op elkaars gedrag
Conflicten en grensoverschrijdend gedrag
Conflicten kunnen een positieve of negatieve uitkomst hebben afhankelijk van de houding.
Conflicten tijdens de les door:
1. Gebrek aan voorbereiding
- Rommelige organisatie, onderbrekingen, geen materiaal etc.
- Keuze van oefenstof sluit niet aan bij de doelgroep
2. Je presentatie
- Slecht verstaanbaar, muziek onduidelijk
- Passieve houding
3. Externe omstandigheden
- Verkeerde locatie
- Microfoon stuk
- Haperende muziek
- Airconditioning stuk
Grensoverschrijdend gedrag
Grensoverschrijdend gedrag= Gedrag wat iemand als ongewenst ervaart
VSK= Veiliger sportklimaat (NOC*NSF).
Grensoverschrijdend volgens VSK= Wanneer er bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende, sociaal onveilige of
kwetsende situatie gecreëerd wordt.
Soorten grensoverschrijdend gedrag:
1. Belediging
2. Bedreiging
3. Discriminatie
4. Pesten
5. Mishandeling
6. Seksuele intimidatie
è Verantwoording ligt niet bij de instructeur maar heeft een grote rol in laten zien wat acceptabel is. Zorg voor beleid en
vertrouwenspersoon
3
, Hoofdstuk 2 – Gedrag en gedragsverandering bij training en voeding
Ongezond gedrag
Er is een toenemend aantal personen met obesitas.
Gedrag coaching= zinvol als er een reeks gezondheidsgedragingen aangepast moet worden en je langdurig resultaat wil
Gedrag en gewoontes
Bewust vs. Onbewust
Bewust: bewuste overwegingen voor het gedrag
- Gestelde doelen
Onbewust: komen onbewust tot stand door een externe impuls
- Gewoontes/habits
Bewust en onbewust worden verdeeld in 2 systemen:
Systemen Kahneman Systeem 1 Systeem 2
Kenmerken - Onbewust - Bewust
- Snel - Langzaam
- Zoekt patronen - Werkt logisch
- Creëert verhalen - Overweegt
- Roept emoties op - Snapt abstracte concepten
Voordelen - Snel reageren bij crisis - Biedt ruimte voor nadenken
- Simpel uitvoeren eenvoudige - Overwegen van voor en nadelen
taken - Beperkt fouten
- Creatief
Nadelen - Kans op te snel oordelen - Kost meer/veel tijd
- Foutgevoelig - Vergt meer inspanning
- Onnodig emotionele reacties
Preventief vs. Curatief
Preventief: gedrag dat nu wordt vertoont omwille van gezondheidswinst op lange termijn
- Zoals trainen om gezond te blijven, poetsen van tanden, gezond eten
Curatief: beter worden van een ongewenst effect
- Trainen om te herstellen van aandoeningen
Groot vs. klein
Big habit
- Vergt veel discipline
- Zoals personal trainer inschakelen
Medium habit
- Redelijk eenvoudig vol te houden en vergt minder discipline
- Zoals walking lunges doen of mediteren voor bed
Tiny habit
- Zeer kleine veranderingen die amper moeite kosten
- Zoals de auto op de verste parkeerplaats zetten, 2 traptreden tegelijk nemen, zittend werk afwisselen met staan
è Medium/tiny habits vergroten effect op gezondheid naast trainen voor gezondheidswinst
Activiteit bij werk
- Bij 20% van de banen is matig fysieke activiteit nodig (60 jaar geleden 50%)
- Spieren van kantoormedewerkers zijn 67%-90% passief
Activiteit Energieverbruik in kcal/dag
Stil zitten of in bed liggen 300
Zittend werk zonder activiteit 700
Zittend werk met enige activiteit 1000
Staand werk 1400
Fysieke activiteit bij werk of actief in vrije tjid 2300
4
7 categorieën sporters
1. Bodyshaper è Spiermassa
2. Sociale sporter è Gezelligheid
3. Liefhebber è Houdt van sport
4. Onderhoudswerker èSport ter compensatie van iets anders
5. Doelgerichte sporter èSport om iets te bereiken
6. Fanatiekeling è Vanuit een drang, sport vaak
7. Volger è Ooit begonnen door een ander en nooit meer gestopt
Rollen van een instructeur
Planner
Lessen, intakes. Ruim plannen en goed voorbereiden
Organisator
Evenement of les organiseren zodat het onmerkbaar van warming-up naar kern naar cooling-down overloopt.
Voorbereiding wederom belangrijk
Instructeur
Uitleg geven: Doel, voordoen, houding, instelling, uitvoering en aandachtspunten
Evaluator
Blikt terug op de les. Wat ging goed en wat minder? Maakt nieuwe doelen.
Visitekaartje
Suggestief 80% van de tijd.
Professioneel gastheerschap
Servicegericht werken
- Toestel op de juiste hoogte instellen
- Contact zoeken met alle klanten
- Gebeurtenissen onthouden en navragen
- Complimentjes geven
Pro-activiteit
Actief benaderen
- Corrigeren op uitvoering
- Praatje maken
è Wees bewust van voorbeeld rol in hygiëne, huisregels en doping
Communicatie
2 manieren:
1. Verbaal (woorden)
2. Non-verbaal (lichaam)
Communicatiestappen
1. Coderen èWat en hoe breng ik iets over?
2. Boodschap en kanaal èHet overbrengen van de boodschap en de vorm waarin
3. Decoderen èInterpretatie van de ontvanger
Lichaamstaal
- Vertelt iets over hoe iemand omgaat met emotie, niveau van ontspanning en de onderlinge relatie
- Minder controle over lichaamstaal, houding en gezichtsuitdrukking dan over woorden
- Lichaamstaal wordt beïnvloed door gevoel
- Gevoel wordt het duidelijkst weergeven in gezichtsuitdrukking
- Mond en ogen zijn het belangrijkst bij emotie lezen. Gehele gelaat belangrijk voor goede interpretatie
- Gebaren ondersteunen emoties. Gebaren kunnen door het hele lichaam gemaakt worden maar worden
hoofdzakelijk gemaakt door armen, handen of vingers.
- Mannen en vrouwen hebben andere lichaamstaal en voelen het eigen geslacht beter aan
1
,Voorbeelden en betekenis lichaamstaal
Wacht even: Iemand die naar boven kijkt en 1 vinger opsteekt wil niet gestoord worden in zijn denken
Kritisch: Terwijl iemand op zijn pen bijt denkt iemand na hoe kritische gedachten te formuleren
Afkeuring: Iemand die op zijn achterhoofd krabt en zijn andere arm voor zijn lichaam legt voelt afkeuring
Moeilijk: Een persoon die zijn kin ondersteunt met zijn hand, wijst erop dat hij het moeilijk heeft
Verslagen: Iemand met zijn hand op zijn hoofd voelt zich verslagen
Positief antwoord: Als de persoon omhoog kijkt zal er hoogstwaarschijnlijk een positief antwoord komen
Twijfelen: Een persoon die twijfelt krabt achter zijn oor en kijkt vooruit
Zwijgen: Door de handen voor de lippen te houden maakt iemand duidelijk dat hij zijn gedachten niet wil
uitspreken
Tactieken van non-verbale communicatie sturen
1. Interesse tonen: zorgt ervoor dat iemand zich gehoord voelt. Verbaal/non-verbaal.
- Maak oogcontact
- Lach
- Neem een actieve houding aan
- Luister actief (LSD)
- Kies telefoonmoment/koffiemoment tactisch
- Wees geduldig
2. Conflicten beheersen: helder communiceren
- Sta rechtop en stevig op 2 voeten, vermijd teveel beweging
- Houd oogcontact. Sprekers houden minder lang oogcontact
- Praat duidelijk, adem rustig zonder stemverheffing
- Zend geen dubbele boodschap, liever geen glimlach dan een neppe
3. Samenwerking bevorderen
- Spiegelen: houding, gebaren, woordkeuze en spraaksnelheid
- Knik regelmatig
- Herken afwijzende signalen: gezichtsuitdrukking, armen stevig over de borst, gezucht
Technologie en 24/7 coaching
Apps en trackers
- Houden gegevens bij en delen deze
- Sporen de gebruiker aan doelen te behalen
- Zorgen voor 24/7 coaching zonder 24/7 persoonlijke aanwezigheid
Lesgeefstijlen
Lesgever werkt:
- Taakgericht: Instructierol etc. Uitleg en instructie geven
- Relatiegericht: Gastheerrol etc. Contact leggen en aandacht schenken
3 typen van training geven:
1. Directieve leiding/autoritaire vorm: geen samenspraak
- Geen samenspraak
- Strakke planning
- Eenrichtingsverkeer
2. Communicatieve leiding: samenspraak, lesgever beslist
- Samenspraak over de lesinhoud/oefenstof
- Geen strakke planning, lesgever kan op de groep inspelen
- Sprake van tweerichtingsverkeer tussen lesgever en groep
3. Participerende leiding: samenspraak, samen beslissen
- Samen besluiten van de lesinhoud/oefenstof
- Samen de planning maken
- Evenredige verhouding. Lesgever meer begeleider dan leider
è Laissez faire/laat maar gaan stijl
- Groep neemt het initiatief over lesinhoud en oefenstof
- Groep bepaalt de lesplanning
- Afhankelijke positie van lesgever naar groep (lesgever is afwachtend)
Groepsdynamiek
Groep= Wanneer er iets gemeenschappelijks is wat de leden met elkaar verbindt
Informele leider= Dominante personen die de groep sterk beïnvloeden
Formele leider= Aangewezen leider
è Begin van de les zet de toon. Breng een groep psychisch in de les
2
,Regels en normen
Regels
- Moeten duidelijk zijn voor iedereen
- Zowel geschreven als ongeschreven
- Moeten in dienst staan van de les, zinvol
- Staan vaak in dienst van veiligheid
- Uitleggen van regels voorkomt irritatie
Sociale controle= Binnen de groep aanspreken op elkaars gedrag
Conflicten en grensoverschrijdend gedrag
Conflicten kunnen een positieve of negatieve uitkomst hebben afhankelijk van de houding.
Conflicten tijdens de les door:
1. Gebrek aan voorbereiding
- Rommelige organisatie, onderbrekingen, geen materiaal etc.
- Keuze van oefenstof sluit niet aan bij de doelgroep
2. Je presentatie
- Slecht verstaanbaar, muziek onduidelijk
- Passieve houding
3. Externe omstandigheden
- Verkeerde locatie
- Microfoon stuk
- Haperende muziek
- Airconditioning stuk
Grensoverschrijdend gedrag
Grensoverschrijdend gedrag= Gedrag wat iemand als ongewenst ervaart
VSK= Veiliger sportklimaat (NOC*NSF).
Grensoverschrijdend volgens VSK= Wanneer er bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende, sociaal onveilige of
kwetsende situatie gecreëerd wordt.
Soorten grensoverschrijdend gedrag:
1. Belediging
2. Bedreiging
3. Discriminatie
4. Pesten
5. Mishandeling
6. Seksuele intimidatie
è Verantwoording ligt niet bij de instructeur maar heeft een grote rol in laten zien wat acceptabel is. Zorg voor beleid en
vertrouwenspersoon
3
, Hoofdstuk 2 – Gedrag en gedragsverandering bij training en voeding
Ongezond gedrag
Er is een toenemend aantal personen met obesitas.
Gedrag coaching= zinvol als er een reeks gezondheidsgedragingen aangepast moet worden en je langdurig resultaat wil
Gedrag en gewoontes
Bewust vs. Onbewust
Bewust: bewuste overwegingen voor het gedrag
- Gestelde doelen
Onbewust: komen onbewust tot stand door een externe impuls
- Gewoontes/habits
Bewust en onbewust worden verdeeld in 2 systemen:
Systemen Kahneman Systeem 1 Systeem 2
Kenmerken - Onbewust - Bewust
- Snel - Langzaam
- Zoekt patronen - Werkt logisch
- Creëert verhalen - Overweegt
- Roept emoties op - Snapt abstracte concepten
Voordelen - Snel reageren bij crisis - Biedt ruimte voor nadenken
- Simpel uitvoeren eenvoudige - Overwegen van voor en nadelen
taken - Beperkt fouten
- Creatief
Nadelen - Kans op te snel oordelen - Kost meer/veel tijd
- Foutgevoelig - Vergt meer inspanning
- Onnodig emotionele reacties
Preventief vs. Curatief
Preventief: gedrag dat nu wordt vertoont omwille van gezondheidswinst op lange termijn
- Zoals trainen om gezond te blijven, poetsen van tanden, gezond eten
Curatief: beter worden van een ongewenst effect
- Trainen om te herstellen van aandoeningen
Groot vs. klein
Big habit
- Vergt veel discipline
- Zoals personal trainer inschakelen
Medium habit
- Redelijk eenvoudig vol te houden en vergt minder discipline
- Zoals walking lunges doen of mediteren voor bed
Tiny habit
- Zeer kleine veranderingen die amper moeite kosten
- Zoals de auto op de verste parkeerplaats zetten, 2 traptreden tegelijk nemen, zittend werk afwisselen met staan
è Medium/tiny habits vergroten effect op gezondheid naast trainen voor gezondheidswinst
Activiteit bij werk
- Bij 20% van de banen is matig fysieke activiteit nodig (60 jaar geleden 50%)
- Spieren van kantoormedewerkers zijn 67%-90% passief
Activiteit Energieverbruik in kcal/dag
Stil zitten of in bed liggen 300
Zittend werk zonder activiteit 700
Zittend werk met enige activiteit 1000
Staand werk 1400
Fysieke activiteit bij werk of actief in vrije tjid 2300
4
