Tijdvak 3: 500-1000, Tijd van de monniken en rid-
ders, middeleeuwen
Kenmerkend aspect 9: De verspreiding van het Christendom in
geheel Europa.
In de late oudheid was het Christendom over het hele Romeinse Rijk verspreid,
vooral in de steden. Maar buiten de steden hielden veel mensen zich nog vast
aan hun oude geloof inplaats van het Christendom, al helemaal na het West-
Romeinse Rijk uiteenviel.
de Germaanse stammen die het vroegst het Romeinse Rijk waren binnenge-
drongen, waren wel christenen. Maar zij werden wel gezien als aanhangers van
het arianisme, een stroming binnen het Christendom die op kerkvergaderingen
als ‘ketters’ was veroordeeld.
Doordat de Frankische koning Clovis zich in 496 liet dopen en zich bekeerden
tot de overheersende, katholike versie van het christendom kreeg hij veel
steun van de bisschoppen die weer veel macht hadden in het gewone volk,
door deze steun kon koning Clovis heel Gallië veroveren.
Als de koning zich bekeerde, was het normaal dat zijn onderdanen dit ook de-
den, hier konden ze zelfs toe worden gedwongen.
Koningen beschermden de geestelijken en schonken ze grond en andere goed-
eren, geestelijken stelde voor vorsten documenten op en vervulden ze diplo-
matieke missies, ook benadrukte de kerk dat God degene was die machtheb-
bers aanstelde, en dus het volk hem moest gehoorzamen.
Vanaf de late zevende eeuw kwamen missionarissen vanuit Engeland naar het
Europese vaste land om het Christendom te verspreiden.
Engeland was rond 600 overgegaan naar het Christendom nadat paus Grego-
rius de Grote missionarissen naar dat land hadden gestuurd om de Angelen en
de Saksen die daar leefden, te bekeren.
De Missionarissen kregen hulp van de Frankische machthebbers, want de
Friezen werden pas Christen nadat hofmeier Karel Martel hen in de strijd had
verslagen.
Aan het eind van de tiende eeuw gingen ook de koningen in Noord- en Oost-Eu-
ropa over tot het Christendom.
Kloosters waren gesticht
door amnnen en
vrouwen die zich
volledig aan God wilden wijden en
zich daarom afzonderden van de wereld,
missionarissen deden hun werk vanuit
kloosters.
Op deze afbeelding zie je dat koning Clovis
wordt gedoopt.
, TIjdvak 3: 500-1000, Tijd van de monniken en staten,
middeleeuwen
Kenmerkend aspect 10: Het ontstaan en de verspreiding van de Is-
lam
De Islam was gesticht door Mohammed, een koopman uit Mekka. Mohammed
raakte er steeds meer van overtuigd dat er slechts één god bestond, het Ara-
bische Allah.
Mohammed kwam terecht in het verzet van de elite in Mekka. Deze oude fami-
lies van rijke kooplieden vreesden dat er een eind zou komen aan de winst-
gevende pergrimstochten naar de stad. Toen in 622 de situatie zo gespannen
werd vluchtte Mohammed en zijn volgelingen naar een nieuwe stad, Medina.
Acht jaar later keerde Mohammed terug met zijn leger en veroverde Mekka.
Toen hij in 632 overleed, was Mohammed ering geslaagd de eerder verdeelde
Arabische stammen te verenigen onder zijn nieuwe geloof (= voor de Islam
was er weinig einheid onder de verschillende volkeren, doordat er verschil-
lende godsdiensten waren, dit veranderde door de komst van de Islam).
Na Mohammeds dood verspreidde de Islam zich snel. Hoewel buit voor de Ara-
bieren nog altijd een belangrijk motief was, leverde het ideaal van de jihad een
nieuwe rechtvaardiging voor oorlog, hierdoor kwam er een lange reeks
veroveringen. Een gelukkige omstandigheid was dat beide grootmachten in de
regio, het Perzische rijk en het Bysantijnse Rijk, elkaar al hadden verzwakt in
een aantal uitputtende oorlogen.
Er kwamen nog een aantal veroveringen zoals de Noord-Afrikaanse kust in 705
en Marokko in 711, maar de Arabieren werden tegengehouden in West-Europa
toen Karel Martel ze tegenhield bij Poitiers.
In de gebieden die de Arabieren veroverden, gingen de meeste mensen niet
meteen over tot de Islam. Joden en Christenen werden getolereerd doordat de
moslims hun ook zagen als ‘volkeren van het boek’. Joden en Christenen
mochten dus gewoon hun eigen geloof behouden, zolang ze het gezag van hun
nieuwe machthebbers erkenden. Wel moesten ze een
speciale belasting betalen en werden ze tweed-
erangsburgers.
De islam verspreidde zich niet allen via
verovering maar ook doormiddel van han-
delscontacten.
Het einde van de opmars van de Islam in Eu-
ropa kwam door 2 dingen tot einde:
1. De militaire macht en vindingrijkheid van de
Byzantijnen en de Franken
2. De groeiende verdeeldheid van de moslims
onderling —> na Mohammeds dood moest
iemand hem opvolgen, één partij vond dat
zijn neef Ali hem moest opvolgen als Kalief. Anderen steunde de Omajjaden.
In 661 behaalden de Omajjaden de overwinning.
ders, middeleeuwen
Kenmerkend aspect 9: De verspreiding van het Christendom in
geheel Europa.
In de late oudheid was het Christendom over het hele Romeinse Rijk verspreid,
vooral in de steden. Maar buiten de steden hielden veel mensen zich nog vast
aan hun oude geloof inplaats van het Christendom, al helemaal na het West-
Romeinse Rijk uiteenviel.
de Germaanse stammen die het vroegst het Romeinse Rijk waren binnenge-
drongen, waren wel christenen. Maar zij werden wel gezien als aanhangers van
het arianisme, een stroming binnen het Christendom die op kerkvergaderingen
als ‘ketters’ was veroordeeld.
Doordat de Frankische koning Clovis zich in 496 liet dopen en zich bekeerden
tot de overheersende, katholike versie van het christendom kreeg hij veel
steun van de bisschoppen die weer veel macht hadden in het gewone volk,
door deze steun kon koning Clovis heel Gallië veroveren.
Als de koning zich bekeerde, was het normaal dat zijn onderdanen dit ook de-
den, hier konden ze zelfs toe worden gedwongen.
Koningen beschermden de geestelijken en schonken ze grond en andere goed-
eren, geestelijken stelde voor vorsten documenten op en vervulden ze diplo-
matieke missies, ook benadrukte de kerk dat God degene was die machtheb-
bers aanstelde, en dus het volk hem moest gehoorzamen.
Vanaf de late zevende eeuw kwamen missionarissen vanuit Engeland naar het
Europese vaste land om het Christendom te verspreiden.
Engeland was rond 600 overgegaan naar het Christendom nadat paus Grego-
rius de Grote missionarissen naar dat land hadden gestuurd om de Angelen en
de Saksen die daar leefden, te bekeren.
De Missionarissen kregen hulp van de Frankische machthebbers, want de
Friezen werden pas Christen nadat hofmeier Karel Martel hen in de strijd had
verslagen.
Aan het eind van de tiende eeuw gingen ook de koningen in Noord- en Oost-Eu-
ropa over tot het Christendom.
Kloosters waren gesticht
door amnnen en
vrouwen die zich
volledig aan God wilden wijden en
zich daarom afzonderden van de wereld,
missionarissen deden hun werk vanuit
kloosters.
Op deze afbeelding zie je dat koning Clovis
wordt gedoopt.
, TIjdvak 3: 500-1000, Tijd van de monniken en staten,
middeleeuwen
Kenmerkend aspect 10: Het ontstaan en de verspreiding van de Is-
lam
De Islam was gesticht door Mohammed, een koopman uit Mekka. Mohammed
raakte er steeds meer van overtuigd dat er slechts één god bestond, het Ara-
bische Allah.
Mohammed kwam terecht in het verzet van de elite in Mekka. Deze oude fami-
lies van rijke kooplieden vreesden dat er een eind zou komen aan de winst-
gevende pergrimstochten naar de stad. Toen in 622 de situatie zo gespannen
werd vluchtte Mohammed en zijn volgelingen naar een nieuwe stad, Medina.
Acht jaar later keerde Mohammed terug met zijn leger en veroverde Mekka.
Toen hij in 632 overleed, was Mohammed ering geslaagd de eerder verdeelde
Arabische stammen te verenigen onder zijn nieuwe geloof (= voor de Islam
was er weinig einheid onder de verschillende volkeren, doordat er verschil-
lende godsdiensten waren, dit veranderde door de komst van de Islam).
Na Mohammeds dood verspreidde de Islam zich snel. Hoewel buit voor de Ara-
bieren nog altijd een belangrijk motief was, leverde het ideaal van de jihad een
nieuwe rechtvaardiging voor oorlog, hierdoor kwam er een lange reeks
veroveringen. Een gelukkige omstandigheid was dat beide grootmachten in de
regio, het Perzische rijk en het Bysantijnse Rijk, elkaar al hadden verzwakt in
een aantal uitputtende oorlogen.
Er kwamen nog een aantal veroveringen zoals de Noord-Afrikaanse kust in 705
en Marokko in 711, maar de Arabieren werden tegengehouden in West-Europa
toen Karel Martel ze tegenhield bij Poitiers.
In de gebieden die de Arabieren veroverden, gingen de meeste mensen niet
meteen over tot de Islam. Joden en Christenen werden getolereerd doordat de
moslims hun ook zagen als ‘volkeren van het boek’. Joden en Christenen
mochten dus gewoon hun eigen geloof behouden, zolang ze het gezag van hun
nieuwe machthebbers erkenden. Wel moesten ze een
speciale belasting betalen en werden ze tweed-
erangsburgers.
De islam verspreidde zich niet allen via
verovering maar ook doormiddel van han-
delscontacten.
Het einde van de opmars van de Islam in Eu-
ropa kwam door 2 dingen tot einde:
1. De militaire macht en vindingrijkheid van de
Byzantijnen en de Franken
2. De groeiende verdeeldheid van de moslims
onderling —> na Mohammeds dood moest
iemand hem opvolgen, één partij vond dat
zijn neef Ali hem moest opvolgen als Kalief. Anderen steunde de Omajjaden.
In 661 behaalden de Omajjaden de overwinning.
