Leerdoelen verdelingsvraagstukken
HC1 – Verdelingsvraagstukken en Gezondheidszorgbeleid
De student kan verdelingsvraagstukken benoemen en duiden.
Het gaat om de uiteindelijke vraag; wie
krijgt wat, wanneer en hoe. Hoe wordt er
eerlijk verdeeld en wat valt er onder
eerlijke verdeling.
Gezondheidszorgbeleid valt uiteen in de
verdeling van determinanten, gezondheid
en gezondheidszorg.
Verdeling van determinanten = welke
groepen hebben meer blootstelling?
De student kan de kernboodschap van de VTV benoemen en uitleggen.
VTV= Volksgezondheid toekomstmodel. Een keer in de vier jaar een rapport vanuit de RIVM
wat de gezondheid van Nederland in kaart brengt, een overzichtsrapport.
VTV 2018 – Meer gezondheid maar ook meer ziekte, de keerzijde van het succes.
Vergrijzing heeft een grote impact, hoe krijgen we dit onder controle en hoe krijgen we
de kosten onder controle. Toename informele zorg, is dat nog te doen en te onderhouden?
Is er nog genoeg personeel in de krimpregio om de vergrijzing op te vangen?
Er is meer (prestatie)druk in het dagelijks leven, vooral onder de studenten.
Leefstijl en leefomgeving hebben veel invloed op gezondheid. Ongezond gedrag, sociale
en fysieke omgeving, milieufactoren en arbeidsomstandigheden hebben allemaal een impact
op de gezondheid van iemand. De inrichting van de leefomgeving kan een belangrijke
bijdrage levens aan gezond gedrag en gezondheid.
Opeenstapeling van problematiek bij de kwetsbare groepen. Mensen met een lagere SES
roken vaker en leven ongezonder, wonen in een minder gezonde leefomgeving en hebben
daarom vaker medische problemen.
Zorguitgaven blijven stijgen, 2,9% stijging per jaar.
Complexere opgaven vragen om een integrale aanpak. Alle verschillende domeinen in de
gezondheidszorg moeten samenwerken om de gezondheid te bevorderen.
Ziektelast is 2040, psychische stoornissen nemen toe en de piek verschuift zichtbaar.
,De student kan verschillende noties van verdelende rechtvaardigheid (zie Stone)
benoemen, uitleggen en toepassen in de gezondheidszorg.
Policy paradox = Gelijkheid kan in feite ook ongelijkheid betekenen en gelijke behandeling
kan ook als ongelijk behandeling gezien worden. Rechtvaardigheid is afhankelijk van hoe je
naar een situatie kijkt.
Stone Er zijn bij gelijkheid 3 dimensies die als belangrijk gezien kunnen worden, de
ontvanger, items en proces. Bij elke dimensie zijn er verschillende manieren van verdelen
(problemen) die tot een andere manier van verdelen lijden. Er is geen goede manier van
verdelen, elke soort gelijkheid heeft een valide punt.
Dimensie Probleem Dilemma
Ontvanger Lidmaatschap Gelijke plakjes maar ongelijke uitnodigingen
Rangorde Ongelijke plakjes voor ongelijke rangen, maar
gelijke schijven voor gelijke rangen
Groep Ongelijke plakjes maar gelijke blokken, de groep
wordt verdeeld op basis van kenmerken en
daaronder wordt er verdeeld
Items Grenzen Ongelijke plakjes maar gelijke maatlijden, de
plakjes worden verdeeld op basis van eerder
ontvangen soortgelijke verdelingen waardoor het
uiteindelijk “eerlijk” is
Waarde Ongelijke plakjes maar gelijke waarde voor de
ontvanger
Proces Competitie Ongelijke plakjes maar gelijke begin middelen om
mee te kunnen doen
Loterij Ongelijke plakjes maar gelijke statistische kansen
Stemmen Ongelijke plakjes maar gelijke stemmen
De student kan de noodzaak van uitgavenbeheer benoemen en uitleggen.
De kosten in de gezondheidzorg blijven ongeremd stijgen, deze stijgen harder dan andere
uitgaven en ook harder dan de stijging van het BBP.
Een groot deel van de groei van het collectieve inkomen moet naar de zorg, als de groei blijft
doorzetten verwacht men in 2030 een situatie waarbij 100% van elke euro groei van
collectieve inkomen naar de zorg gaat. Dat zou betekenen dat andere domeinen geen extra
geld meer krijgen.
Een ander gevaar is met de groei van de zorguitgaven is dat er op andere collectieve
uitgaven bezuinigd moet worden.
, De student kan de theorie van framing uitleggen.
Policy framing = iemand overtuigen dat jou manier van de wereld zien de juiste is.
Tijdens debatten gaat het niet alleen om beleidskwesties, het is een symbolische strijd over
hoe het probleem er nou eigenlijk uit ziet. Het heikelpunt is niet altijd effectiviteit van beleid
maar een fundamentele ongelijkheid in denkkaders/ het begrijpen van problemen.
Meta-culturele frames = onderliggende structuren van overtuiging, perceptie en waardering.
Vergelijkbaar met paradigma’s, hoe moet men de wereld begrijpen. Onderliggende
denkstructuren in de samenleving die al voorsorteren hoe men over een probleem gaat
nadenken voor het probleem er daadwerkelijk is.
Voorbeelden positief v negatief; gezond v ziekte; natuurlijk v kunstmatig etc.
Diagnostisch-prescriptief = het is niet alleen de analyse van het probleem maar ook al
bepalend voor welke beleidsoplossingen gebruikt gaan worden.
HC2 – Het recht op gezondheidszorg
De student kent de belangrijkste vindplaatsen van het (mensen)recht op gezondheidszorg.
Veel mensenrechten zijn internationaal vastgelegd in verdragen, ook staan er een paar in de
grondwet. De mensenrechten werden in verdragen opgenomen, want dat werkte beter door
de spanningen in de jaren 50 en 60. De AVVN nam het internationale verdrag inzake
burgerrechter en politieke rechten (IVBPR) en het internationale verdrag inzake
economische, sociale en culturele rechten (iVESCR) aan. Voor NL zijn deze verdragen van
kracht sinds 11 maart 1979.
Grondwet = De Grondwet legt de grondrechten van burgers vast. Ook staan in de wet regels
voor de inrichting van de Nederlandse staat.
Artikel 7 Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten
of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.
Artikel 10 Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen,
recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer.
Artikel 19 Bevordering van voldoende werkgelegenheid is voorwerp van zorg der
overheid.
Artikel 22 De overheid treft maatregelen ter bevordering van de volksgezondheid
Artikel 23 Het onderwijs is een voorwerp van de aanhoudende zorg der regering.
Artikel 94 Binnen het Koninkrijk geldende wettelijke voorschriften vinden geen
toepassing, indien deze toepassing niet verenigbaar is met eenieder verbindende
bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties. In
termen van normativiteit (m.b.t. menselijke waardigheid) bestaat geen verschil
tussen 1e generatie mensenrechten en 2e generatie mensenrechten. Er is wel een
verschil in mogelijkheid tot rechterlijke afdwingbaarheid (‘justiciability’). Er bestaat
(ten onrechte) een neiging om 2e generatie mensenrechten daarom te beschouwen
als tweederangs mensenrechten.
HC1 – Verdelingsvraagstukken en Gezondheidszorgbeleid
De student kan verdelingsvraagstukken benoemen en duiden.
Het gaat om de uiteindelijke vraag; wie
krijgt wat, wanneer en hoe. Hoe wordt er
eerlijk verdeeld en wat valt er onder
eerlijke verdeling.
Gezondheidszorgbeleid valt uiteen in de
verdeling van determinanten, gezondheid
en gezondheidszorg.
Verdeling van determinanten = welke
groepen hebben meer blootstelling?
De student kan de kernboodschap van de VTV benoemen en uitleggen.
VTV= Volksgezondheid toekomstmodel. Een keer in de vier jaar een rapport vanuit de RIVM
wat de gezondheid van Nederland in kaart brengt, een overzichtsrapport.
VTV 2018 – Meer gezondheid maar ook meer ziekte, de keerzijde van het succes.
Vergrijzing heeft een grote impact, hoe krijgen we dit onder controle en hoe krijgen we
de kosten onder controle. Toename informele zorg, is dat nog te doen en te onderhouden?
Is er nog genoeg personeel in de krimpregio om de vergrijzing op te vangen?
Er is meer (prestatie)druk in het dagelijks leven, vooral onder de studenten.
Leefstijl en leefomgeving hebben veel invloed op gezondheid. Ongezond gedrag, sociale
en fysieke omgeving, milieufactoren en arbeidsomstandigheden hebben allemaal een impact
op de gezondheid van iemand. De inrichting van de leefomgeving kan een belangrijke
bijdrage levens aan gezond gedrag en gezondheid.
Opeenstapeling van problematiek bij de kwetsbare groepen. Mensen met een lagere SES
roken vaker en leven ongezonder, wonen in een minder gezonde leefomgeving en hebben
daarom vaker medische problemen.
Zorguitgaven blijven stijgen, 2,9% stijging per jaar.
Complexere opgaven vragen om een integrale aanpak. Alle verschillende domeinen in de
gezondheidszorg moeten samenwerken om de gezondheid te bevorderen.
Ziektelast is 2040, psychische stoornissen nemen toe en de piek verschuift zichtbaar.
,De student kan verschillende noties van verdelende rechtvaardigheid (zie Stone)
benoemen, uitleggen en toepassen in de gezondheidszorg.
Policy paradox = Gelijkheid kan in feite ook ongelijkheid betekenen en gelijke behandeling
kan ook als ongelijk behandeling gezien worden. Rechtvaardigheid is afhankelijk van hoe je
naar een situatie kijkt.
Stone Er zijn bij gelijkheid 3 dimensies die als belangrijk gezien kunnen worden, de
ontvanger, items en proces. Bij elke dimensie zijn er verschillende manieren van verdelen
(problemen) die tot een andere manier van verdelen lijden. Er is geen goede manier van
verdelen, elke soort gelijkheid heeft een valide punt.
Dimensie Probleem Dilemma
Ontvanger Lidmaatschap Gelijke plakjes maar ongelijke uitnodigingen
Rangorde Ongelijke plakjes voor ongelijke rangen, maar
gelijke schijven voor gelijke rangen
Groep Ongelijke plakjes maar gelijke blokken, de groep
wordt verdeeld op basis van kenmerken en
daaronder wordt er verdeeld
Items Grenzen Ongelijke plakjes maar gelijke maatlijden, de
plakjes worden verdeeld op basis van eerder
ontvangen soortgelijke verdelingen waardoor het
uiteindelijk “eerlijk” is
Waarde Ongelijke plakjes maar gelijke waarde voor de
ontvanger
Proces Competitie Ongelijke plakjes maar gelijke begin middelen om
mee te kunnen doen
Loterij Ongelijke plakjes maar gelijke statistische kansen
Stemmen Ongelijke plakjes maar gelijke stemmen
De student kan de noodzaak van uitgavenbeheer benoemen en uitleggen.
De kosten in de gezondheidzorg blijven ongeremd stijgen, deze stijgen harder dan andere
uitgaven en ook harder dan de stijging van het BBP.
Een groot deel van de groei van het collectieve inkomen moet naar de zorg, als de groei blijft
doorzetten verwacht men in 2030 een situatie waarbij 100% van elke euro groei van
collectieve inkomen naar de zorg gaat. Dat zou betekenen dat andere domeinen geen extra
geld meer krijgen.
Een ander gevaar is met de groei van de zorguitgaven is dat er op andere collectieve
uitgaven bezuinigd moet worden.
, De student kan de theorie van framing uitleggen.
Policy framing = iemand overtuigen dat jou manier van de wereld zien de juiste is.
Tijdens debatten gaat het niet alleen om beleidskwesties, het is een symbolische strijd over
hoe het probleem er nou eigenlijk uit ziet. Het heikelpunt is niet altijd effectiviteit van beleid
maar een fundamentele ongelijkheid in denkkaders/ het begrijpen van problemen.
Meta-culturele frames = onderliggende structuren van overtuiging, perceptie en waardering.
Vergelijkbaar met paradigma’s, hoe moet men de wereld begrijpen. Onderliggende
denkstructuren in de samenleving die al voorsorteren hoe men over een probleem gaat
nadenken voor het probleem er daadwerkelijk is.
Voorbeelden positief v negatief; gezond v ziekte; natuurlijk v kunstmatig etc.
Diagnostisch-prescriptief = het is niet alleen de analyse van het probleem maar ook al
bepalend voor welke beleidsoplossingen gebruikt gaan worden.
HC2 – Het recht op gezondheidszorg
De student kent de belangrijkste vindplaatsen van het (mensen)recht op gezondheidszorg.
Veel mensenrechten zijn internationaal vastgelegd in verdragen, ook staan er een paar in de
grondwet. De mensenrechten werden in verdragen opgenomen, want dat werkte beter door
de spanningen in de jaren 50 en 60. De AVVN nam het internationale verdrag inzake
burgerrechter en politieke rechten (IVBPR) en het internationale verdrag inzake
economische, sociale en culturele rechten (iVESCR) aan. Voor NL zijn deze verdragen van
kracht sinds 11 maart 1979.
Grondwet = De Grondwet legt de grondrechten van burgers vast. Ook staan in de wet regels
voor de inrichting van de Nederlandse staat.
Artikel 7 Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten
of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.
Artikel 10 Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen,
recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer.
Artikel 19 Bevordering van voldoende werkgelegenheid is voorwerp van zorg der
overheid.
Artikel 22 De overheid treft maatregelen ter bevordering van de volksgezondheid
Artikel 23 Het onderwijs is een voorwerp van de aanhoudende zorg der regering.
Artikel 94 Binnen het Koninkrijk geldende wettelijke voorschriften vinden geen
toepassing, indien deze toepassing niet verenigbaar is met eenieder verbindende
bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties. In
termen van normativiteit (m.b.t. menselijke waardigheid) bestaat geen verschil
tussen 1e generatie mensenrechten en 2e generatie mensenrechten. Er is wel een
verschil in mogelijkheid tot rechterlijke afdwingbaarheid (‘justiciability’). Er bestaat
(ten onrechte) een neiging om 2e generatie mensenrechten daarom te beschouwen
als tweederangs mensenrechten.
