Samenvatting Cognitieve therapie: de basisvaardigheden
Hoofdstuk 1. Cognitieve therapie; een inleiding
Opkomst cognitieve therapie
• Belangrijkste therapievormen binnen de cognitieve therapie als
verzamelnaam voor verschillende vormen van psychotherapie:
Rationeel-emotieve therapie (RET):
- Musturbation: ik-moet-gedachten
- Awfulizing: verschrikkelijkingen
- I can’t stand it-itis: ik-kan-er-niet-tegens
- Self-damning: veroordelingen van de eigen persoon of anderen
Beck:
- Psychopathologie is het gevolg van systematische vertekeningen in
de informatieselectie en verwerking.
- Deze vertekeningen zijn het gevolg van eerder in het geheugen
opgeslagen kennis en beïnvloeden de informatieverwerking.
- Door deze vertekeningen worden situaties in het heden
disfunctioneel geïnterpreteerd.
- Taak van de therapeut is faciliteren van het onderzoeksproces om
de client een functionelere denkwijze aan te leren.
Kenmerken cognitieve therapie:
• Cognities staan centraal
• Probleemgericht
• Kortdurend
• Gestructureerd en doelgericht
• Actiegericht; zelfwerkzaamheid client
• Samenwerking; therapeut en client vormen een team
• Wetenschappelijk karakter
• Educatief
Schema’s
• Geheugenstructuren waarin relatief stabiele kennisrepresentaties
opgeslagen zijn.
• Zowel expliciet als impliciet.
• Schema’s sturen de informatieverwerking
• Aan geselecteerde informatie wordt een betekenis toegekend
(interpretatie) en deze wordt verwerkt tot nieuwe betekenissen
(transformatie).
• Schema’s ordenen en organiseren de waarneming, interpretatie en
herinnering en geven richting aan het gedrag.
• Inhoud schema’s: kernopvattingen en intermediaire opvattingen.
• Kernopvattingen: globale, gegeneraliseerde opvattingen
, • Intermediaire opvattingen:
- conditioneel: ‘als…, dan’
- instrumenteel: regels en strategieën om negatieve ervaringen te
vermijden en positieve te verkrijgen
- attitudes: uitspraken met een evaluatief karakter
Automatische gedachten
• Schema’s beïnvloeden de informatieverwerking en daarmee de
automatische gedachten.
• Aandacht cognitieve therapie: beïnvloeden van actuele gedachtepatronen
en gedrag door het opdoen van corrigerende ervaringen in het hier en nu.
Hoofdstuk 2. De globale structuur en principes van Becks cognitieve
therapie
Toelichting op de verschillende fases in therapie
• Fases in het cognitieve therapieproces:
1. Probleeminventarisatie, opstellen casusconceptualisatie en
behandelplan
2. Presentatie van het cognitieve model en de werkwijze, en instemming
hiermee door de client
3. Identificeren van disfunctionele automatische gedachten
4. Onderzoeken van automatische gedachten en formuleren van
evenwichtige alternatieven met behulp van verbale uitdaagtechnieken
5. Onderzoeken van automatische gedachten en formuleren van
evenwichtige alternatieven met behulp van gedragstechnieken
6. Identificeren en onderzoeken van disfunctionele opvattingen van
behulp van verbale- en gedragstechnieken
7. Terugvalpreventie
• Cognitieve model (blz. 14):
Vroege ervaringen vorming opvattingen (kernopvattingen en
intermediaire opvattingen) strategie kritieke gebeurtenissen
activering disfunctionele opvattingen automatische gedachten
lichamelijke reacties & gevoel en gedrag
Structuur van de zittingen
1. Stand van zaken
2. Score van de ernst van de klachten over de afgelopen periode
3. Opstellen agenda
4. Bespreken huiswerk vorige sessie
5. Afwerken agendpunten (gericht op focus van de behandeling)
6. Maken van nieuwe huiswerkafspraken
7. Afsluitende samenvatting door therapeut en feedback van de client
Hoofdstuk 1. Cognitieve therapie; een inleiding
Opkomst cognitieve therapie
• Belangrijkste therapievormen binnen de cognitieve therapie als
verzamelnaam voor verschillende vormen van psychotherapie:
Rationeel-emotieve therapie (RET):
- Musturbation: ik-moet-gedachten
- Awfulizing: verschrikkelijkingen
- I can’t stand it-itis: ik-kan-er-niet-tegens
- Self-damning: veroordelingen van de eigen persoon of anderen
Beck:
- Psychopathologie is het gevolg van systematische vertekeningen in
de informatieselectie en verwerking.
- Deze vertekeningen zijn het gevolg van eerder in het geheugen
opgeslagen kennis en beïnvloeden de informatieverwerking.
- Door deze vertekeningen worden situaties in het heden
disfunctioneel geïnterpreteerd.
- Taak van de therapeut is faciliteren van het onderzoeksproces om
de client een functionelere denkwijze aan te leren.
Kenmerken cognitieve therapie:
• Cognities staan centraal
• Probleemgericht
• Kortdurend
• Gestructureerd en doelgericht
• Actiegericht; zelfwerkzaamheid client
• Samenwerking; therapeut en client vormen een team
• Wetenschappelijk karakter
• Educatief
Schema’s
• Geheugenstructuren waarin relatief stabiele kennisrepresentaties
opgeslagen zijn.
• Zowel expliciet als impliciet.
• Schema’s sturen de informatieverwerking
• Aan geselecteerde informatie wordt een betekenis toegekend
(interpretatie) en deze wordt verwerkt tot nieuwe betekenissen
(transformatie).
• Schema’s ordenen en organiseren de waarneming, interpretatie en
herinnering en geven richting aan het gedrag.
• Inhoud schema’s: kernopvattingen en intermediaire opvattingen.
• Kernopvattingen: globale, gegeneraliseerde opvattingen
, • Intermediaire opvattingen:
- conditioneel: ‘als…, dan’
- instrumenteel: regels en strategieën om negatieve ervaringen te
vermijden en positieve te verkrijgen
- attitudes: uitspraken met een evaluatief karakter
Automatische gedachten
• Schema’s beïnvloeden de informatieverwerking en daarmee de
automatische gedachten.
• Aandacht cognitieve therapie: beïnvloeden van actuele gedachtepatronen
en gedrag door het opdoen van corrigerende ervaringen in het hier en nu.
Hoofdstuk 2. De globale structuur en principes van Becks cognitieve
therapie
Toelichting op de verschillende fases in therapie
• Fases in het cognitieve therapieproces:
1. Probleeminventarisatie, opstellen casusconceptualisatie en
behandelplan
2. Presentatie van het cognitieve model en de werkwijze, en instemming
hiermee door de client
3. Identificeren van disfunctionele automatische gedachten
4. Onderzoeken van automatische gedachten en formuleren van
evenwichtige alternatieven met behulp van verbale uitdaagtechnieken
5. Onderzoeken van automatische gedachten en formuleren van
evenwichtige alternatieven met behulp van gedragstechnieken
6. Identificeren en onderzoeken van disfunctionele opvattingen van
behulp van verbale- en gedragstechnieken
7. Terugvalpreventie
• Cognitieve model (blz. 14):
Vroege ervaringen vorming opvattingen (kernopvattingen en
intermediaire opvattingen) strategie kritieke gebeurtenissen
activering disfunctionele opvattingen automatische gedachten
lichamelijke reacties & gevoel en gedrag
Structuur van de zittingen
1. Stand van zaken
2. Score van de ernst van de klachten over de afgelopen periode
3. Opstellen agenda
4. Bespreken huiswerk vorige sessie
5. Afwerken agendpunten (gericht op focus van de behandeling)
6. Maken van nieuwe huiswerkafspraken
7. Afsluitende samenvatting door therapeut en feedback van de client
