Biomedische informatieverwerking
H1. Wetenschap en de wetenschappelijke methode
1.1. Wat is wetenschap?
Science → Scientia: kennis
= Systematisch gebeuren dat kennis opbouwt en organiseert onder
de vorm van testbare verklaringen en voorspellingen
≠ louter kennis opbouwen
• Kennis opbouwen en organiseren om kennis op te bouwen
1.1.1. Kennis organiseren
Vb: - Tabel van Mendeljev
- Classificatie en nomenclatuur van organismen
- Classificatie enzymen
- wetenschappelijke literatuur (Pubmed,..)
- Annotatie van genen in menselijk genoom
- cBioportal
- Evolutieleer
1.1.2. Darwin
• Evolutietheorie ontwikkelt
• Geen kennis genen, eiwitten en moleculen
• Theorie nog niet tegengesproken
• Onderzoeksmethoden:
• verzamelen, waarnemen, interpreteren en rapporteren
1.1.3. Zijn er meerdere wetenschappen?
• Natuurwetenschappen
➔ Fysica, scheikunde, biologie, geografie… → streven exactheid
➔ Wiskunde → exact
• Cultuurwetenschappen
➔ Sociologie, psychologie, criminologie, taalwetenschappen, …
MAAR: analoge onderwerpen 𝜖 verschillende wetenschappen
➔ Cross-over
,1.2. Biomedische wetensch. – STEM opleiding tussen 𝜷 en 𝜸
• Natuurwetenschappen: steunt fysica, biologie, chemie, wisk.
• Sociale wetenschappen: grote raakvlakken
- Psychologie
- Sociologie
- Criminologie
- Economie
• Gemengde situaties
= Kwantitatieve moleculaire techniek die in het fundamenteel onderzoek
ontwikkeld werd, wordt op gestandaardiseerde manier gebruikt om in
een patiëntpopulatie een klinische waarneming te doen in een
grootschalige vergelijking
1.3. Impact van wetenschap
• Motor industriële (r)evolutie
- stoommachine
- gloeilamp
- teflon
• Motor van geneeskunde
- pasteuriseren, wetten v. Mendel, antibiotica, vaccins, …
• Digitale revolutie
MAAR: Weinig wetenschappelijke ontwikkelingen zijn onmiddellijk
commercialiseerbaar
1.3.1. Relatie maatschappij en wetenschap
• Wetenschappen botst op morele/ethische grenzen
- GGO’s
- Clonen
- Designersbaby’s
• Commerciële factors
Vb. als veel geld vrijgemaakt dan gaat alles sneller
,1.4. Wetenschap evolueert
Weten meer dan vorig jaar Kunnen meer dan vorig jaar
Kunnen meer dan vorig jaar Weten meer dan vorig jaar
• Meer en meer vermarkting en translationeel onderzoek
• Moderne wetenschapper oog voor toepassingen
• Fundamentele wetenschap blijft nodig
Vb. structuur DNA ontdekken maar niet met oog op gentherapie
• Wetenschap blijft waarneming gedreven
• Niet alles toepasbaar
Vb. waarneming en documentering 1e geval homoseksuele
necrofilie onder eenden → nobelprijs
1.5. Wat beïnvloedt wetenschap?
Externe factoren
1. Oorlog V2-raket, eerste man maan, atoombom, energie
2. Economie ↑ productie-efficiëntie, vraag en aanbod
3. Gezondheid veel vraag
4. Politiek financiering universiteiten en onderzoekscentra
5. Religies remmende invloed
6. Ethiek we klonen geen mensen
Interne factoren
1. Kennistheorieën
2. Wetenschappelijke methode
3. Andere globale visies
4. Generatie tot generatie doorgegeven
1.5.1. Nood aan goeie communicatie
• Gestart 1500-1600
• Rapporteren in boeken
• Eerste wetenschappelijk tijdschrift
→ Journal des sçavans 5/01/1656
→ Philosophical Transactions of the royal society 6/03/1665
, 1.5.2. (Biomedische) wetenschappen en communicatie
• Taal is belangrijker als communicatiemiddel
Twee niveaus:
Communicatie met peers
rapporteren in zakelijke stijl
eenduidig
BMW-jargon uit geneeskunde, biologie en scheikunde
voertaal Engels
Communicatie met anderen
eenvoudiger taal
eenduidig
vermijd jargon, gebruik metaforen
voertaal ~ waar je bent
• Gekko kan vliegen en spinnen eten niet eenduidig
Gekko kan spinnen en vliegen eten eenduidig
1.6. Kennisverwerving en de wetenschappelijke methode
Empirisme: kennis van buitenaf
→ verstand = bron
Historisch: twee benaderingen
Rationalisme: kennis v. binnenuit
→ waarneming/ervaring = bron
H1. Wetenschap en de wetenschappelijke methode
1.1. Wat is wetenschap?
Science → Scientia: kennis
= Systematisch gebeuren dat kennis opbouwt en organiseert onder
de vorm van testbare verklaringen en voorspellingen
≠ louter kennis opbouwen
• Kennis opbouwen en organiseren om kennis op te bouwen
1.1.1. Kennis organiseren
Vb: - Tabel van Mendeljev
- Classificatie en nomenclatuur van organismen
- Classificatie enzymen
- wetenschappelijke literatuur (Pubmed,..)
- Annotatie van genen in menselijk genoom
- cBioportal
- Evolutieleer
1.1.2. Darwin
• Evolutietheorie ontwikkelt
• Geen kennis genen, eiwitten en moleculen
• Theorie nog niet tegengesproken
• Onderzoeksmethoden:
• verzamelen, waarnemen, interpreteren en rapporteren
1.1.3. Zijn er meerdere wetenschappen?
• Natuurwetenschappen
➔ Fysica, scheikunde, biologie, geografie… → streven exactheid
➔ Wiskunde → exact
• Cultuurwetenschappen
➔ Sociologie, psychologie, criminologie, taalwetenschappen, …
MAAR: analoge onderwerpen 𝜖 verschillende wetenschappen
➔ Cross-over
,1.2. Biomedische wetensch. – STEM opleiding tussen 𝜷 en 𝜸
• Natuurwetenschappen: steunt fysica, biologie, chemie, wisk.
• Sociale wetenschappen: grote raakvlakken
- Psychologie
- Sociologie
- Criminologie
- Economie
• Gemengde situaties
= Kwantitatieve moleculaire techniek die in het fundamenteel onderzoek
ontwikkeld werd, wordt op gestandaardiseerde manier gebruikt om in
een patiëntpopulatie een klinische waarneming te doen in een
grootschalige vergelijking
1.3. Impact van wetenschap
• Motor industriële (r)evolutie
- stoommachine
- gloeilamp
- teflon
• Motor van geneeskunde
- pasteuriseren, wetten v. Mendel, antibiotica, vaccins, …
• Digitale revolutie
MAAR: Weinig wetenschappelijke ontwikkelingen zijn onmiddellijk
commercialiseerbaar
1.3.1. Relatie maatschappij en wetenschap
• Wetenschappen botst op morele/ethische grenzen
- GGO’s
- Clonen
- Designersbaby’s
• Commerciële factors
Vb. als veel geld vrijgemaakt dan gaat alles sneller
,1.4. Wetenschap evolueert
Weten meer dan vorig jaar Kunnen meer dan vorig jaar
Kunnen meer dan vorig jaar Weten meer dan vorig jaar
• Meer en meer vermarkting en translationeel onderzoek
• Moderne wetenschapper oog voor toepassingen
• Fundamentele wetenschap blijft nodig
Vb. structuur DNA ontdekken maar niet met oog op gentherapie
• Wetenschap blijft waarneming gedreven
• Niet alles toepasbaar
Vb. waarneming en documentering 1e geval homoseksuele
necrofilie onder eenden → nobelprijs
1.5. Wat beïnvloedt wetenschap?
Externe factoren
1. Oorlog V2-raket, eerste man maan, atoombom, energie
2. Economie ↑ productie-efficiëntie, vraag en aanbod
3. Gezondheid veel vraag
4. Politiek financiering universiteiten en onderzoekscentra
5. Religies remmende invloed
6. Ethiek we klonen geen mensen
Interne factoren
1. Kennistheorieën
2. Wetenschappelijke methode
3. Andere globale visies
4. Generatie tot generatie doorgegeven
1.5.1. Nood aan goeie communicatie
• Gestart 1500-1600
• Rapporteren in boeken
• Eerste wetenschappelijk tijdschrift
→ Journal des sçavans 5/01/1656
→ Philosophical Transactions of the royal society 6/03/1665
, 1.5.2. (Biomedische) wetenschappen en communicatie
• Taal is belangrijker als communicatiemiddel
Twee niveaus:
Communicatie met peers
rapporteren in zakelijke stijl
eenduidig
BMW-jargon uit geneeskunde, biologie en scheikunde
voertaal Engels
Communicatie met anderen
eenvoudiger taal
eenduidig
vermijd jargon, gebruik metaforen
voertaal ~ waar je bent
• Gekko kan vliegen en spinnen eten niet eenduidig
Gekko kan spinnen en vliegen eten eenduidig
1.6. Kennisverwerving en de wetenschappelijke methode
Empirisme: kennis van buitenaf
→ verstand = bron
Historisch: twee benaderingen
Rationalisme: kennis v. binnenuit
→ waarneming/ervaring = bron
