Sociaal Werk en Sociale
Rechtvaardigheid - samenvatting.
, HOOFDSTUK 1 – INLEIDING TOT SOCIALE RECHTVAARDIGHEID
1.1. WAT IS SOCIALE RECHTVAARDIGHEID?
Rechtvaardigheid = redeneren, de beginselen op basis waarvan men stelt of handelingen juist en eerlijk zijn
- Waarom is iets rechtvaardig of eerlijk?
- Is wat juist is, ook altijd eerlijk?
- Is wat eerlijk is, ook altijd juist?
Verschillende interpretaties mogelijk
Casus fluit / casus mensen met een beperking / casus recht op wonen
Sociale rechtvaardigheid = visies over wat faire en rechtvaardige relaties tussen individuen en de samenleving zijn
Doel van sociale rechtvaardigheid:
- Individuen vervullen hun rol in de samenleving
- Individuen krijgen al dan niet waar ze recht op hebben
Grondlegger: Nancy Fraser
Toewijzen van rechten en plichten m.b.t. de basisinstituties van een samenleving:
- Verdeelde lasten in de samenleving: vb. school betaalt extra kosten, overheid betaalt extra subsidies, …
- Delen in de lusten: onder welke voorwaarden kan iemand genieten van een aantal basisvoorwaarden?
Sociale rechtvaardigheid wordt vaak gemeten a.d.h.v.:
- Verdeling van rijkdom
- Kansen op persoonlijke ontwikkeling
- Welke sociale voordelen er zijn, voor wie en onder welke voorwaarden
- Gelijkwaardige participatie aan de samenleving
Casus 1: mensen met een beperking
- Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap
- Artikel 1: het volledige genot door alle personen met een handicap van alle mensenrechten en fundamentele
vrijheden op voet van gelijkheid te bevorderen
Casus: Verdienen mensen die doof zijn om te studeren?
Rechtvaardig antwoord: ja
- Wat moet er gebeuren opdat dit kan gewaarborgd worden?
- School moet zorgen voor iemand die kan vertalen naar gebarentaal
nieuwe kwestie: wie gaat dit betalen?
Concreet: hoe is het recht van de studente te realiseren in de realiteit?
Realiseren van het recht is vaak complex en moeilijker dan het recht toekennen zelf
Iedereen is voor inclusie maar hoe gaat men dit concreet toepassen in de praktijk?
Casus 2: recht op wonen
Rechtvaardige uitspraak: “Iedereen heeft recht op wonen”
Maar concreet: heeft iedereen effectief toegang tot wonen?
Casus: sociale woningen → mag iedereen zich op de lijst van sociale woningen zetten?
Wat zijn de criteria om een sociale woning te mogen hebben? (vb. Belgische nationaliteit, inkomensgrens, …)
, 1.2. VERHOUDING DIT OLOD – ETHIEK / DEONTOLOGIE
SW & SR: nadruk op het vormgeven aan het samenleven via sociaal werk als basisinstitutie met als doel een meer
sociaal rechtvaardige samenleving
Relatie met sociale politiek / politisering: meso en macroniveau
Ethiek / deontologie en SW : gaat meer over onze verhouding tot de gebruikers/onze plichtenleer als sociaal werker:
micro en mesoniveau
Wel onderling sterk verbonden: gedeeld vertrekpunt is het normatieve van sociaal werk
Sociale rechtvaardigheid en de rol van de overheid:
- Wat is de rol van de overheid in de realisatie van sociale rechtvaardigheid?
- Moet de overheid zich richten op burgers met de hoogste nood of op alle burgers?
- Mag de overheid een zekere wederkerigheid verwachten en ook burgers aanspreken op zijn/haar/diens
verantwoordelijkheid?
- Wat als burgers hun verantwoordelijkheid niet nemen in de realisatie van sociale rechtvaardigheid? Mogen ze dan
gesanctioneerd worden?
- Hoe verhoudt de verantwoordelijkheid van een overheid zich tot de verantwoordelijkheid van burgers? (cf.
samenwerkingsvormen van co-creatie en co-productie; publiek-private samenwerking; principe van ‘liberté
subsidiée’) 1
1.3 Sociale rechtvaardigheid & ethiek in SW:
Global social work statement of ethical principles 2018
Negen Ethische principes in de verklaring:
1. Recognition of the inherent dignity of Humanity
2. Promoting Human Rights
3. Promoting Social Justice
4. Promoting the Right to Self-Determination
5. Promoting the Right to Participation
6. Respect for confidentiality and privacy
7. Treating People as Whole Persons
8. Ethical use of technology and social media
9. Professional Integrity
=> onderstreepte: centraal in dit olod
Klemtonen in het IFSW document mbt sociale rechtvaardigheid:
3. Promoting Social Justice
Social workers have a responsibility to engage people in achieving social justice, in relation to society
generally, and in relation to the people with whom they work. This means:
Challenging Discrimination and Institutional Oppression
Social workers promote social justice in relation to society generally and to the people with whom they work.
Social workers challenge discrimination, which includes but is not limited to age, capacity, civil status, class,
culture, ethnicity, gender, gender, identity, language, nationality (or lack thereof), opinions, other physical
characteristics, physical or mental abilities, political beliefs, poverty, race, relationship status, religion, sex,
sexual orientation, socioeconomic status, spiritual beliefs, or family structure.
Respect for Diversity
Social workers work toward strengthening inclusive communities that respect the ethnic and cultural diversity
of societies, taking account of individual, family, group, and community differences.
Access to Equitable Resources
Social workers advocate and work toward access and the equitable distribution of resources and wealth.
Challenging Unjust Policies and Practices
, Social workers work to bring to the attention of their employers, policymakers, politicians, and the public
situations in which policies and resources are inadequate or in which policies and practices are oppressive,
unfair, or harmful. In doing so, social workers must not be penalized. Social workers must be aware of
situations that might threaten their own safety and security, and they must make judicious choices in such
circumstances. Social workers are not compelled to act when it would put themselves at risk.
Building Solidarity
Social workers actively work in communities and with their colleagues, within and outside of the profession,
to build networks of solidarity to work toward transformational change and inclusive and responsible
societies.
4. Promoting the Right to Self-Determination
Social workers respect and promote people’s rights to make their own choices and decisions, provided this
does not threaten the rights and legitimate interests of others.
5. Promoting the Right to Participation
Social workers work toward building the self-esteem and capabilities of people, promoting their full
involvement and participation in all aspects of decisions and actions that affect their lives.
Belastingsystemen
sterkste schouders, zwaarste lasten of vlaktaks?
Wie betaalt belasting, waarop belasting betalen?
Sociale zekerheidssystemen
wie geniet bescherming, onder welke voorwaarden, wie betaalt, verhouding bijdragen /
ontvangsten …
Publieke dienstverlening
wie heeft toegang, onder welke condities toegang, verplicht of vrijwillig? maatschappelijke
kwetsbaarheid…
Arbeid
wie heeft toegang tot arbeidsmarkt, drempels naar de arbeidsmarkt, bescherming op de
arbeidsmarkt, recht op arbeid / plicht tot arbeid / arbeid als voorwaarde tot andere
voorzieningen…
Onderwijs
basisrecht, plicht ? ongelijke toegang / slaagkansen,
instrumenteel in verwerven sociale positie
Functioneren van de markt
gelijkwaardigheid van partijen en contractvrijheid tussen partijen …
NANCY FRASER:
Standpunt: sociale rechtvaardigheid = gelijkwaardige participatie
3 domeinen rond sociale rechtvaardigheid en sociaal werk
Hoe moet de samenleving eruit zien om sociaal rechtvaardig te zijn?
Vraag naar
Vraag naar herverdeling – Vraag naar herkenning –
vertegenwoordiging –
redistributie recognitie
representatie
Kwesties over de verdeling van Kwesties over erkenning van Kwesties over mee vorm geven
goederen, diensten, etc. in de wie men is en wil zijn in de aan de samenleving, een stem
samenleving samenleving, vragen over hebben in de samenleving
identiteit
= het economische domein = het culturele domein = het politieke domein
Rechtvaardigheid - samenvatting.
, HOOFDSTUK 1 – INLEIDING TOT SOCIALE RECHTVAARDIGHEID
1.1. WAT IS SOCIALE RECHTVAARDIGHEID?
Rechtvaardigheid = redeneren, de beginselen op basis waarvan men stelt of handelingen juist en eerlijk zijn
- Waarom is iets rechtvaardig of eerlijk?
- Is wat juist is, ook altijd eerlijk?
- Is wat eerlijk is, ook altijd juist?
Verschillende interpretaties mogelijk
Casus fluit / casus mensen met een beperking / casus recht op wonen
Sociale rechtvaardigheid = visies over wat faire en rechtvaardige relaties tussen individuen en de samenleving zijn
Doel van sociale rechtvaardigheid:
- Individuen vervullen hun rol in de samenleving
- Individuen krijgen al dan niet waar ze recht op hebben
Grondlegger: Nancy Fraser
Toewijzen van rechten en plichten m.b.t. de basisinstituties van een samenleving:
- Verdeelde lasten in de samenleving: vb. school betaalt extra kosten, overheid betaalt extra subsidies, …
- Delen in de lusten: onder welke voorwaarden kan iemand genieten van een aantal basisvoorwaarden?
Sociale rechtvaardigheid wordt vaak gemeten a.d.h.v.:
- Verdeling van rijkdom
- Kansen op persoonlijke ontwikkeling
- Welke sociale voordelen er zijn, voor wie en onder welke voorwaarden
- Gelijkwaardige participatie aan de samenleving
Casus 1: mensen met een beperking
- Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap
- Artikel 1: het volledige genot door alle personen met een handicap van alle mensenrechten en fundamentele
vrijheden op voet van gelijkheid te bevorderen
Casus: Verdienen mensen die doof zijn om te studeren?
Rechtvaardig antwoord: ja
- Wat moet er gebeuren opdat dit kan gewaarborgd worden?
- School moet zorgen voor iemand die kan vertalen naar gebarentaal
nieuwe kwestie: wie gaat dit betalen?
Concreet: hoe is het recht van de studente te realiseren in de realiteit?
Realiseren van het recht is vaak complex en moeilijker dan het recht toekennen zelf
Iedereen is voor inclusie maar hoe gaat men dit concreet toepassen in de praktijk?
Casus 2: recht op wonen
Rechtvaardige uitspraak: “Iedereen heeft recht op wonen”
Maar concreet: heeft iedereen effectief toegang tot wonen?
Casus: sociale woningen → mag iedereen zich op de lijst van sociale woningen zetten?
Wat zijn de criteria om een sociale woning te mogen hebben? (vb. Belgische nationaliteit, inkomensgrens, …)
, 1.2. VERHOUDING DIT OLOD – ETHIEK / DEONTOLOGIE
SW & SR: nadruk op het vormgeven aan het samenleven via sociaal werk als basisinstitutie met als doel een meer
sociaal rechtvaardige samenleving
Relatie met sociale politiek / politisering: meso en macroniveau
Ethiek / deontologie en SW : gaat meer over onze verhouding tot de gebruikers/onze plichtenleer als sociaal werker:
micro en mesoniveau
Wel onderling sterk verbonden: gedeeld vertrekpunt is het normatieve van sociaal werk
Sociale rechtvaardigheid en de rol van de overheid:
- Wat is de rol van de overheid in de realisatie van sociale rechtvaardigheid?
- Moet de overheid zich richten op burgers met de hoogste nood of op alle burgers?
- Mag de overheid een zekere wederkerigheid verwachten en ook burgers aanspreken op zijn/haar/diens
verantwoordelijkheid?
- Wat als burgers hun verantwoordelijkheid niet nemen in de realisatie van sociale rechtvaardigheid? Mogen ze dan
gesanctioneerd worden?
- Hoe verhoudt de verantwoordelijkheid van een overheid zich tot de verantwoordelijkheid van burgers? (cf.
samenwerkingsvormen van co-creatie en co-productie; publiek-private samenwerking; principe van ‘liberté
subsidiée’) 1
1.3 Sociale rechtvaardigheid & ethiek in SW:
Global social work statement of ethical principles 2018
Negen Ethische principes in de verklaring:
1. Recognition of the inherent dignity of Humanity
2. Promoting Human Rights
3. Promoting Social Justice
4. Promoting the Right to Self-Determination
5. Promoting the Right to Participation
6. Respect for confidentiality and privacy
7. Treating People as Whole Persons
8. Ethical use of technology and social media
9. Professional Integrity
=> onderstreepte: centraal in dit olod
Klemtonen in het IFSW document mbt sociale rechtvaardigheid:
3. Promoting Social Justice
Social workers have a responsibility to engage people in achieving social justice, in relation to society
generally, and in relation to the people with whom they work. This means:
Challenging Discrimination and Institutional Oppression
Social workers promote social justice in relation to society generally and to the people with whom they work.
Social workers challenge discrimination, which includes but is not limited to age, capacity, civil status, class,
culture, ethnicity, gender, gender, identity, language, nationality (or lack thereof), opinions, other physical
characteristics, physical or mental abilities, political beliefs, poverty, race, relationship status, religion, sex,
sexual orientation, socioeconomic status, spiritual beliefs, or family structure.
Respect for Diversity
Social workers work toward strengthening inclusive communities that respect the ethnic and cultural diversity
of societies, taking account of individual, family, group, and community differences.
Access to Equitable Resources
Social workers advocate and work toward access and the equitable distribution of resources and wealth.
Challenging Unjust Policies and Practices
, Social workers work to bring to the attention of their employers, policymakers, politicians, and the public
situations in which policies and resources are inadequate or in which policies and practices are oppressive,
unfair, or harmful. In doing so, social workers must not be penalized. Social workers must be aware of
situations that might threaten their own safety and security, and they must make judicious choices in such
circumstances. Social workers are not compelled to act when it would put themselves at risk.
Building Solidarity
Social workers actively work in communities and with their colleagues, within and outside of the profession,
to build networks of solidarity to work toward transformational change and inclusive and responsible
societies.
4. Promoting the Right to Self-Determination
Social workers respect and promote people’s rights to make their own choices and decisions, provided this
does not threaten the rights and legitimate interests of others.
5. Promoting the Right to Participation
Social workers work toward building the self-esteem and capabilities of people, promoting their full
involvement and participation in all aspects of decisions and actions that affect their lives.
Belastingsystemen
sterkste schouders, zwaarste lasten of vlaktaks?
Wie betaalt belasting, waarop belasting betalen?
Sociale zekerheidssystemen
wie geniet bescherming, onder welke voorwaarden, wie betaalt, verhouding bijdragen /
ontvangsten …
Publieke dienstverlening
wie heeft toegang, onder welke condities toegang, verplicht of vrijwillig? maatschappelijke
kwetsbaarheid…
Arbeid
wie heeft toegang tot arbeidsmarkt, drempels naar de arbeidsmarkt, bescherming op de
arbeidsmarkt, recht op arbeid / plicht tot arbeid / arbeid als voorwaarde tot andere
voorzieningen…
Onderwijs
basisrecht, plicht ? ongelijke toegang / slaagkansen,
instrumenteel in verwerven sociale positie
Functioneren van de markt
gelijkwaardigheid van partijen en contractvrijheid tussen partijen …
NANCY FRASER:
Standpunt: sociale rechtvaardigheid = gelijkwaardige participatie
3 domeinen rond sociale rechtvaardigheid en sociaal werk
Hoe moet de samenleving eruit zien om sociaal rechtvaardig te zijn?
Vraag naar
Vraag naar herverdeling – Vraag naar herkenning –
vertegenwoordiging –
redistributie recognitie
representatie
Kwesties over de verdeling van Kwesties over erkenning van Kwesties over mee vorm geven
goederen, diensten, etc. in de wie men is en wil zijn in de aan de samenleving, een stem
samenleving samenleving, vragen over hebben in de samenleving
identiteit
= het economische domein = het culturele domein = het politieke domein
