Volledige samenvatting van ALLE werkgroepen en ALLE hoorcolleges voor straf(proces)recht I

Samenvatting werkgroepen
Werkgroep 1

Controle = controleren of de wet is nageleefd

- Bestuursrechtelijke bevoegdheid –> ongericht, kan tegen iedereen worden ingezet
- Niet-naleven niet per definitie een te vervolgens strafbaar feit op

Opsporing = gericht op strafbare feiten

- Art. 132a Sv.
 Voorwaarden:
1. Onderzoek naar strafbaar feit
2. Onder gezag van OvJ
3. Doel = strafvorderlijke beslissing nemen
 Consequenties kwalificatie
 Markeer begin van strafvordering (art. 1 Sv.)
 Verdachte krijgt rechten toegekend
 Mogelijkheden om dwangmiddelen in te zetten
 Varianten
 Klassieke opsporing = onderzoek naar aanleiding van een redelijk vermoeden dat
een strafbaar feit is gepleegd
 Vroegsporing = onderzoek naar aanleiding van een redelijk vermoeden dat in
georganiseerd verband misdrijven uit art. 67 lid 1 worden beraamd of gepleegd die
een ernstige inbreuk op de rechtsorde opleveren
 Aanwijzingen van terrorisme
 Verkennend onderzoek = aanwijzingen dat binnen verzamelingen van personen
ernstige misdrijven worden beraamd of gepleegd
 Repressieve controle = voorafgaand ontdekken van mogelijke strafbare feiten

Sfeerovergang = je bent bezig met controleren, en dan stuit je (toevallig) op een strafbaar feit

 Varianten
 Zuivere sfeerovergang = sfeerovergang binnen dezelfde wet
 Voortgezette toepassing = sfeerovergang met wisseling van wet
 Onderscheid is voor tentamen niet heel erg van belang –> sfeerovergang en
voortgezette toepassing worden samengenomen en vergeleken met sfeercumulatie
 Voorwaarden
 Voldaan aan voorwaarden voor bevoegdheden (zowel controle- als
opsporingsbevoegdheid aanwezig)
 Geen détournement de pouvoir
 Sprake van misbruik als controlebevoegdheid uitsluitend wordt ingezet om op
te sporen, en niet om ook te controleren (HR Geweer)
 Soepel criterium: is snel aan voldaan

Sfeercumulatie = sferen/bevoegdheden zijn naast elkaar/min of meer gelijktijdig van toepassing

- Controlebevoegdheden kunnen worden ingezet om tot opsporing over te gaan –> die kunnen
tegen iedereen worden ingezet


1

, - Meestal is er informatie waardoor politie geïnteresseerd is in een specifieke persoon –> vaak
ingezet als er al iets van opsporing gaande is, maar nog te weinig bewijs –> controle wordt
ingezet om dat bewijs te krijgen
 Voorwaarden (HR Controle vs. opsporing)
 Voldaan aan voorwaarden voor bevoegdheden (zowel controle- als
opsporingsbevoegdheid aanwezig)
 Controle niet uitsluitend voor opsporing ingezet
 Waarborgen van verdachte in acht genomen

Toepassing casus: stuit men toevallig op het strafbare feit (sfeerovergang) of niet (sfeercumulatie)?

Discriminatie = onderscheid maken op basis van kenmerken waar geen grond voor bestaat

 Uitsluitend of in overwegende mate onderscheid maken op basis van etniciteit of religieuze
kenmerken (HR Dynamische verkeerscontrole)
 Niet toegestaan
 Veel kritiek op gekomen: is een beetje dan wel toegestaan? Hoe controleer je of dat
gebeurd is?
 EHRM: op enige manier gebruikmaken van etniciteit, religieuze kenmerken, etc. als
reden van controle is verboden –> bijna nooit te rechtvaardigen, hele strenge
proportionaliteitstoets
 Stappenplan casusvraag
1. Is sprake van een onderscheid?
2. Is er sprake van een objectieve en redelijke rechtvaardiging?

Relevante arresten

 HR Geweer
 HR Controle vs. opsporing
 HR Dynamische verkeerscontrole




2

,Werkgroep 2
Verdachtebegrip: art. 27 Sv.

 Materieel verdachtebegrip: art. 27 lid 1 Sv.
1. Redelijk vermoeden
2. Aan een strafbaar feit
3. Van schuld aan dat strafbare feit (niet puur intuïtief)
 Formeel verdachtebegrip: art. 27 lid 2 Sv.
 Vanaf het moment van vervolging
 Vanaf het moment dat er een rechter is ingeschakeld
 Gaat om materieel begrip, tenzij duidelijk uit de casus blijkt dat er al een rechter in het spel is

Verhoorsituatie

 Voorwaarden (HR Spontane verklaring tijdens transport)
1. Verdachte (art. 27 Sv.)
2. Directe confrontatie
3. Vragen over betrokkenheid bij strafbaar feit
 Gevolg: rechten en plichten voor verdachte en opsporingsambtenaren
o Cautieplicht: art. 29 lid 2 Sv.
 Hangt samen met zwijgrecht
o Pressieverbod: art. 29 lid 1 Sv.
 Uitvloeisel van nemo tenetur-beginsel
 Betekent niet dat helemaal geen druk mag worden uitgeoefend –> moet nog
in vrijheid verklaard zijn
 Alleen schending als direct op grond van druk verklaard is (causaliteit)
 Strijd met art. 3 EVRM levert per definitie schending op
o Rechtsbijstand
 Varianten
 Consultatiebijstand = voorafgaand aan verhoor
 Verhoorbijstand = tijdens verhoor
 Hoe?
 Nog niet aangehouden –> tijd en ruimte om zelf iets te zoeken, moet
daar wel op gewezen worden (art. 27c lid 2 Sv.)
 Wel aangehouden –> wet geeft duidelijkheid (art. 28d Sv.)
 Afstand doen alleen mogelijk indien vrijwillig en ondubbelzinnig (art. 28a Sv.)
o Opsomming van waar verdachte op gewezen moet worden: art. 27c lid 3 Sv.

Nemo tenetur-beginsel = niemand is verplicht om mee te werken aan zijn eigen veroordeling

 Ingelezen in art. 6 EVRM, staat niet letterlijk in de wet
 Ratio
o Betrouwbaarheid van bewijs –> voornamelijk van belang bij wilsafhankelijk materiaal
o Procesautonomie van verdachte
 Toepassing (EHRM De Legé t. Nederland)
1. Is het beginsel van toepassing?
 Een vorm van druk uitgeoefend
 Materiaal kan gebruikt worden in lopende/volgende strafzaak
2. Wilsafhankelijk of wilsonafhankelijk materiaal?

3

, 3. Is het beginsel geschonden?
 Wilsafhankelijk materiaal
o Aard van druk en mate waarin die is uitgeoefend
o Bestaan van relevante waarborgen in procedure
o Doel waarvoor materiaal is gebruikt
 Wilsonafhankelijk materiaal
o Is sprake van foltering of onmenselijk en vernederende
behandeling (art. 3 EVRM)?
o Bestaan van relevante waarborgen in procedure
o Doel waarvoor materiaal is gebruikt
 Documenten (wilsonafhankelijk materiaal)
o Is bestaan zeker? Dan kan soms met dwang gevorderd
worden zonder dat geschonden wordt
o Mag niet te algemeen zijn: fishing expedition is niet
toegestaan
 Sprake van schending als proces als geheel is geschonden (overall fairness of the
proceedings)

Relevante arresten

 EHRM Gäfgen t. Duitsland
 EHRM De Legé t. Nederland
 HR Spontane verklaring tijdens transport




4