Samenvatting basisbegrippen. GESLAAGD!!! inclusief vergelijking met boek 6 BW

INHOUDSTAFEL
DeeL 1|Wat is recht?.................................................................................................................................................3
het recht als een geheel van gedragsregels..........................................................................................................3
deel 2|basisbegrippen...............................................................................................................................................4
hoofdstuk 1: rechtssubjecten................................................................................................................................4
Hoofdstuk 2: Bekwaamheid van rechtssubjecten...............................................................................................10
Rechts- en handelingsbekwaamheid..............................................................................................................10
Natuurlijke personen.......................................................................................................................................11
rechtspersonen...............................................................................................................................................15
Hoofdstuk 3: rechtshandelingen.........................................................................................................................16
Inleiding...........................................................................................................................................................16
Geldigheid van rechtshandelingen..................................................................................................................17
Nietigheid van rechtshandelingen..................................................................................................................19
Tegenwerpelijkheid van rechtshandelingen...................................................................................................20
Vertegenwoordiging bij rechtshandelingen....................................................................................................24
Vorm van rechtshandelingen..........................................................................................................................26
Soorten rechtshandelingen.............................................................................................................................30
Hoofdstuk 4: aansprakelijkheid...........................................................................................................................32
Begrip en situering..........................................................................................................................................32
Soorten aansprakelijkheid...............................................................................................................................33
Oorzakelijk verband.........................................................................................................................................42
Schade.............................................................................................................................................................44
Gevolgen van buitencontractuele aansprakelijkheid.....................................................................................46
Hoofdstuk 5: rechtsmisbruik...............................................................................................................................46
Beperkingen aan de uitoefening van subjectieve rechten.............................................................................47
Ontwikkeling van de leer van het rechtsmisbruik...........................................................................................47
Hoofdstuk 6: subjectieve recht...........................................................................................................................47
Begrip en nut...................................................................................................................................................47
Indeling van de subjectieve rechten volgens het rechtsobject.......................................................................48
Hoofdstuk 7: duurzame ontwikkeling.................................................................................................................53
Internationaal kader........................................................................................................................................54
Federaal kader.................................................................................................................................................54
Vlaams kader...................................................................................................................................................56
Organisaties en burgers procederen voor het klimaat...................................................................................56
Deel 3|De professionele actoren in het recht........................................................................................................57
Hoofdstuk 1: de magistraat.................................................................................................................................57

1

, Hoofdstuk 2: het gerechtspersoneel...................................................................................................................58
De griffier.........................................................................................................................................................58
Referendaris....................................................................................................................................................58
Parketjurist......................................................................................................................................................59
Hoofdstuk 3: de advocaat...................................................................................................................................59
hoofdstuk 4: Gerechtsdeurwaarder....................................................................................................................59
Hoofdstuk 5: de notaris.......................................................................................................................................60
Hoofdstuk 6: bedrijfsjurist...................................................................................................................................61
Hoofdstuk 7: overheidsjurist...............................................................................................................................61
Hoofdstuk 8: de jurist in academia.....................................................................................................................62
Deel 4|burgerlijk procesrecht (artikels uit boek aanduiden)..................................................................................63
Inleiding...............................................................................................................................................................63
De zaak Leen Puttemans.................................................................................................................................63
Hoofdstuk 1.........................................................................................................................................................64
Rechterlijke macht..........................................................................................................................................64
Buitengerechtelijke rechtscolleges.................................................................................................................65
Internationalisering, globalisering en europeanisering..................................................................................65
Is keuze voor de overheidsrechter altijd aangewezen?..................................................................................65
Alternatieve conflicthantering........................................................................................................................67
Rechterlijke macht..........................................................................................................................................67
Procesrecht......................................................................................................................................................67
Hoofdstuk 2: bronnen van burgerlijk procesrecht..............................................................................................68
Grondwet........................................................................................................................................................68
Gerechtelijk wetboek......................................................................................................................................68
Bijzondere wetgeving......................................................................................................................................69
Rechtspraak.....................................................................................................................................................69
Rechtsleer........................................................................................................................................................70
Internationaal en supranationaal recht..........................................................................................................71
Gebruiken........................................................................................................................................................71
Algemene beginselen van behoorlijke procesvoering....................................................................................71
Hoofdstuk 3: organisatie en bevoegdheid van de internrechtelijke rechtscolleges...........................................77
Algemeen.........................................................................................................................................................77
organisatie en bevoegdheid van rechtscolleges van de rechterlijke macht...................................................77
Vredegerecht...................................................................................................................................................80
Politierechtbank..............................................................................................................................................81
Rechtbank van eerste aanleg..........................................................................................................................82
Arbeidsrechtbank............................................................................................................................................84

2

, Ondernemingsrechtbank................................................................................................................................84
Arrondissementsrechtbank.............................................................................................................................85
Voorzitter van de rechtbank............................................................................................................................86
Hof van Assisen...............................................................................................................................................86
Hof van Beroep................................................................................................................................................86
Arbeidshof.......................................................................................................................................................87
Hof van Cassatie..............................................................................................................................................87
Openbaar ministerie.......................................................................................................................................88
Hoofdstuk 4: rechtspleging.................................................................................................................................89
Voorwaarden voor de rechtsvordering...........................................................................................................89
Soorten vorderingen.......................................................................................................................................90
schematisch overzicht burgerlijk geding.........................................................................................................91
Rechtsmiddelen...............................................................................................................................................95
Hoofdstuk 5: gedwongen tenuitvoerlegging.......................................................................................................96
Inleiding...........................................................................................................................................................96
Verhaalsexecutie.............................................................................................................................................97




BASISBEGRIPPEN
DEEL 1|WAT IS RECHT?

HET RECHT ALS EEN GEHEEL VAN GEDRAGSREGELS

Recht: centrale elementen

- De ene gedragsregel is intenser dan de ander
- Dwingende of aanvullende regels
o Aanvullend = de regels staan in de codex, maar er kan iets anders overeengekomen worden
 Minst dwingend
o Dwingend recht
 Dwingend
o Regels van openbare orde
 Zeer dwingend
- De regels wordt door ons allemaal opgelegd
o Wij verkiezen de mensen die de wetgeving maken
- De kwaliteit van deze ordening is afhankelijk van drie parameters
o Rechtszekerheid
 Voorspelbaarheid: iedereen wordt geacht de wet te kennen
 Dit is onmogelijk, niet realistisch
 Vastheid
 Algemeenheid
 Onderlinge consistentie
o Rechtvaardigheid

3

,  Evolueert met de tijd
 Voorganger van de prof moest uitleggen dat buitenechtelijke kinderen veel minder
rechten kregen  dit bevorderde het maatschappelijke beeld van het huwelijk
 Vroeger: als iemand werd doodgeslagen, was het rechtvaardig om de dader
hetzelfde aan te doen
o Doeltreffendheid
 Wetsevaluatie: er wordt door het parlementair comité gekeken naar of de wet zijn
werk al dan niet doet
- Rechtsregelen worden gehandhaafd door of krachtens het maatschappelijk gezag

DEEL 2|BASISBEGRIPPEN

HOOFDSTUK 1: RECHTSSUBJECTEN

- Publiekrecht
o Verhouding tussen de overheid en de burger
o Verhouding tussen de overheden onderling
 Vb. tussen de Belgische staat en de gemeenschappen en de gewesten
o Verticaal
- Privaatrecht
o Horizontaal
o Verhouding tussen de burgers onderling
- Materieel recht
o Gaat over de inhoud van recht
- Formeel recht
o Gaat over de vorm van het recht
o Een voorbeeld daarvan is het procesrecht
o Ondergeschikt aan het materieel recht
o Het formeel recht dient om het materieel recht tot uiting te laten komen
- Bronnen van Belgisch privaatrecht
o Oud BW en BW
 We zitten in een overgangsfase van de hercodificatie van het burgerlijk wetboek
 Het oud BW is nog dat van Napoleon
 Oud BW en BW staan op gelijke voet met elkaar
 Boek 1 tot 10 staan in het burgerlijk wetboek
 Men mag nooit spreken over het nieuw BW, het is gewoon het BW
 Art. 1.1  is artikel 1 van boek 1
 Voor het punt is het nummer van het boek
 Na het punt is het nummer van het artikel
o Bijzondere wetten
 Er zijn federale materies die niet gecodificeerd zijn
 Er is ook federale materie die wel gecodificeerd is, maar niet in het BW staan
 Deze staan in een ander wetboek, vb. WBN
 Dit zijn ook bijzondere wetten
 Er is ook bijzondere wetgeving die niet tot de federale bevoegdheid behoort, maar
tot de gemeenschappen en gewesten
 Vb. jeugdbeschermingswet
 Gemeenschapsmaterie van privaatrecht op gemeenschappelijk niveau
 = Privaatrechtelijke materie geregeld niet in de codex
 Evenwaardig aan het oud BW en het BW

4