Cultuurwetenschappen – kwartiel 2
WEEK 11: ROMAANSE ARCHITECTUUR
GEOPOLITIEKE CONTEXT
312 n.Chr. Constantijn maakt Christendom tot staatsgodsdienst
5e eeuw n.Chr. Val van het West-Romeinse rijk door Germaanse barbarenstammen uit het
610 n.Chr. Mohammed sticht de Islamitische religie. Verspreiding van Islam naar Arabië, Zuid-
Europa, Azië en India
732 Karel Martel verslaat de Arabieren in de slag om Tours/ Poitiers. Begin van de
‘reconquista’ (=terugveroveren van gebied van islam naar christendom).
Verspreiding Islam komt tot een halt
751 Karel Martels zoon Pepijn kroont zichzelf tot koning van de Franken en sticht de
Frankische dynastie
KUNSTWERKEN
Beeldje van Karel de Grote te paard, 9de eeuw
ð Knullig beeldje
ð Lichaam is veel minder aanwezig onder de
draperingen
ð Minder dynamiek
ð Karel wou zichzelf op een bepaalde manier
promoten aan zijn en gaat kijken naar
andere standbeelden en wilt zich adhv deze
meten aan andere keizers
ð Hieruit blijkt dat het Romeinse Rijk heel
belangrijk is + een heel belangrijke invloed
heeft op de Romaanse kunst
Wat is nu Romaans?
Romaans = op een Romeinse wijze
Het is een term die voor het eerst gebruikt is in de 19de eeuw om kunst en architectuur te beschrijven uit
de periode van ca. 1000 tot 1200 in West-Europa.
Geen Homogene bouwstijl. Ontstond uit de technieken van Karolingische architecten die zich lieten
inspireren door Romeinse en Byzantijnse voorbeelden.
Stijl verspreidde zich over heel Europa en werd aangepast naar eigen tradities, inzichten en behoeften.
Kenmerk = het gebruik van rondbogen
,Laatste Oordeel timpaan. Ste. Foy, - Bedevaartkerk
Conques. 1050-1130 - Beeldjes op timpaan:
o Proporties zijn wat klungelig => buiten
proportie
o Sterk over uitdrukking
o Minder realistisch
o Educatieve functie <-> niet bij Grieken
o Grieken: viering van het lichaam zelf
Christenen: richten op het goddelijke en
spirituele doelen + zich niet verliezen aan
de aardse schoonheid, lichaam is eerder
een last dan een lust voor hen
- Op timpaan:
o Het laatste oordeel; je ziet een blik van
god die niet meer geraakt of veranderd
kan worden, op het moment van het
oordeel is het dus al te laat
o Scherp contrast tussen hemel en hel (bijna
echte horror) voor de ongeletterde
o Dwingend mensen wijzen op het pad dat
ze moeten volgen; heel educatief en
wijzend
,Laatste oordeel timpaan, - Bedevaartkerk
c. 1120-46, west façade, - Timpanen zijn iets heel typisch voor bedevaartkerken en wordt
Kathedraal van St. Lazare, later doorgetrokken naar het gotische
Autun, Frankrijk - Op timpaan:
o Het laatste oordeel; je ziet een blik van god die niet
meer geraakt of veranderd kan worden, op het
moment van het oordeel is het dus al te laat
o Scherp contrast tussen hemel en hel (bijna echte
horror) voor de ongeletterde
o Dwingend mensen wijzen op het pad dat ze moeten
volgen; heel educatief en wijzend
- Sculptuur ingebed in architectuur
, Westgevel van de kathedraal van - Niet enkel het laatste oordeel op de
Angoulême, ca. 1130 versierde façade
- Ook heiligen afgebeeld
- Gevel is bijna volledig bedekt met
sculpturen
Westgevel van Notre-Dame-la-Grande, - Niet enkel het laatste oordeel op de
Poitiers, ca. 1130-1145 versierde façade
- Ook heiligen afgebeeld
Gevel is bijna volledig bedekt met
sculpturen
WEEK 11: ROMAANSE ARCHITECTUUR
GEOPOLITIEKE CONTEXT
312 n.Chr. Constantijn maakt Christendom tot staatsgodsdienst
5e eeuw n.Chr. Val van het West-Romeinse rijk door Germaanse barbarenstammen uit het
610 n.Chr. Mohammed sticht de Islamitische religie. Verspreiding van Islam naar Arabië, Zuid-
Europa, Azië en India
732 Karel Martel verslaat de Arabieren in de slag om Tours/ Poitiers. Begin van de
‘reconquista’ (=terugveroveren van gebied van islam naar christendom).
Verspreiding Islam komt tot een halt
751 Karel Martels zoon Pepijn kroont zichzelf tot koning van de Franken en sticht de
Frankische dynastie
KUNSTWERKEN
Beeldje van Karel de Grote te paard, 9de eeuw
ð Knullig beeldje
ð Lichaam is veel minder aanwezig onder de
draperingen
ð Minder dynamiek
ð Karel wou zichzelf op een bepaalde manier
promoten aan zijn en gaat kijken naar
andere standbeelden en wilt zich adhv deze
meten aan andere keizers
ð Hieruit blijkt dat het Romeinse Rijk heel
belangrijk is + een heel belangrijke invloed
heeft op de Romaanse kunst
Wat is nu Romaans?
Romaans = op een Romeinse wijze
Het is een term die voor het eerst gebruikt is in de 19de eeuw om kunst en architectuur te beschrijven uit
de periode van ca. 1000 tot 1200 in West-Europa.
Geen Homogene bouwstijl. Ontstond uit de technieken van Karolingische architecten die zich lieten
inspireren door Romeinse en Byzantijnse voorbeelden.
Stijl verspreidde zich over heel Europa en werd aangepast naar eigen tradities, inzichten en behoeften.
Kenmerk = het gebruik van rondbogen
,Laatste Oordeel timpaan. Ste. Foy, - Bedevaartkerk
Conques. 1050-1130 - Beeldjes op timpaan:
o Proporties zijn wat klungelig => buiten
proportie
o Sterk over uitdrukking
o Minder realistisch
o Educatieve functie <-> niet bij Grieken
o Grieken: viering van het lichaam zelf
Christenen: richten op het goddelijke en
spirituele doelen + zich niet verliezen aan
de aardse schoonheid, lichaam is eerder
een last dan een lust voor hen
- Op timpaan:
o Het laatste oordeel; je ziet een blik van
god die niet meer geraakt of veranderd
kan worden, op het moment van het
oordeel is het dus al te laat
o Scherp contrast tussen hemel en hel (bijna
echte horror) voor de ongeletterde
o Dwingend mensen wijzen op het pad dat
ze moeten volgen; heel educatief en
wijzend
,Laatste oordeel timpaan, - Bedevaartkerk
c. 1120-46, west façade, - Timpanen zijn iets heel typisch voor bedevaartkerken en wordt
Kathedraal van St. Lazare, later doorgetrokken naar het gotische
Autun, Frankrijk - Op timpaan:
o Het laatste oordeel; je ziet een blik van god die niet
meer geraakt of veranderd kan worden, op het
moment van het oordeel is het dus al te laat
o Scherp contrast tussen hemel en hel (bijna echte
horror) voor de ongeletterde
o Dwingend mensen wijzen op het pad dat ze moeten
volgen; heel educatief en wijzend
- Sculptuur ingebed in architectuur
, Westgevel van de kathedraal van - Niet enkel het laatste oordeel op de
Angoulême, ca. 1130 versierde façade
- Ook heiligen afgebeeld
- Gevel is bijna volledig bedekt met
sculpturen
Westgevel van Notre-Dame-la-Grande, - Niet enkel het laatste oordeel op de
Poitiers, ca. 1130-1145 versierde façade
- Ook heiligen afgebeeld
Gevel is bijna volledig bedekt met
sculpturen
