1. elektrische lading en velden
1. Lading
1.1.1 interacties tussen elektrische ladingen
★ een beetje historiek
elektrische lading -> ‘elektron’ = Barnsteen
- opgewreven trekt pluisjes aan
=> oorzaak: elektrische ladingen
Benjamin Franklin
- verklaring over bliksem = een elektrisch verschijnsel
- via het vliegexperiment
-> verklaring was fout
=> elektron was nog niet ontdekt
- later door Joseph Thomson
★ elektrische ladingen in de natuur
- bliksem
- Sidderaal
- soort slang
★ experimenten
Besluit:
1. Door wrijving worden voorwerpen elektrisch geladen
2. Er bestaan twee soorten ladingen: positieve en negatieve
3. Er werkt een elektrostatische kracht of coulombkracht tussen ladingen.
Voorwerpen met gelijksoortige ladingen stoten elkaar af, voorwerpen
met tegengestelde ladingen trekken elkaar aan
★ ladingen in onze leefwereld
- haar dat recht staat bij trui / glijbaan
-> flies in de winter (vriezen)
=> ladingen gaan naar vochtigheid, bij vriezen is er geen
vochtigheid
- snok krijgen
- ballonproefjes
,★ toepassingen
- rode borstel die stofdeeltjes vasthoud
- swiffer doekjes
1.2.1 ladingen in een atoom
★ verklaring: ontstaan van geladen voorwerpen door wrijving
met en model
= een vereenvoudigd, denkbeeldige voorstelling van een ingewikkelde
werkelijkheid
bv. atoommodel
- om zaken te verklaren / voorspellen
- je kan makkelijk dingen aanpassen / toevoegen
- eenvoudige voorstelling
★ atoommodel (van Bohr)
- positieve kern
-> protonen p+ en neutronen n0
- negatieve elektronen e-
- Een atoom is elektrisch neutraal
=> evenveel protonen als neutronen
★ de grootheid lading
- [Q] = C
coulomb
- grote ladingshoeveelheid
- afgeleide grootheid
-> elektrische stroomsterkte I
- qproton = elementaire lading e = 1,60 * 10^-19
- de elementaire lading e is de kleinste lading die een vrij deeltje
kan hebben
★ SI-eenhedensysteem
- 7 fundamentele natuurconstanten
, - e wordt gebruikt om de eenheid ampère te definiëren
★ meettoestellen
- een coulombmeter bepaalt de grootte en het teken van de lading van
het voorwerp
- een elektroscoop is een toestel dat aangeeft of een voorwerp geladen
is of niet
★ schematische voorstelling van een elektroscoop
★ de 7 spelregels in de natuur over ladingen
1. er zijn positieve en negatieve ladingen
2. gelijksoortige ladingen stoten elkaar af
3. ongelijksoortige ladingen trekken elkaar aan
4. het elektron en het proton hebben een tegengestelde lading die exact
even groot is
5. elke lading is een veelvoud van de elementaire lading
6. alle elektronen in de kosmos hebben dezelfde lading
7. er is behoud van lading in de kosmos
1. Lading
1.1.1 interacties tussen elektrische ladingen
★ een beetje historiek
elektrische lading -> ‘elektron’ = Barnsteen
- opgewreven trekt pluisjes aan
=> oorzaak: elektrische ladingen
Benjamin Franklin
- verklaring over bliksem = een elektrisch verschijnsel
- via het vliegexperiment
-> verklaring was fout
=> elektron was nog niet ontdekt
- later door Joseph Thomson
★ elektrische ladingen in de natuur
- bliksem
- Sidderaal
- soort slang
★ experimenten
Besluit:
1. Door wrijving worden voorwerpen elektrisch geladen
2. Er bestaan twee soorten ladingen: positieve en negatieve
3. Er werkt een elektrostatische kracht of coulombkracht tussen ladingen.
Voorwerpen met gelijksoortige ladingen stoten elkaar af, voorwerpen
met tegengestelde ladingen trekken elkaar aan
★ ladingen in onze leefwereld
- haar dat recht staat bij trui / glijbaan
-> flies in de winter (vriezen)
=> ladingen gaan naar vochtigheid, bij vriezen is er geen
vochtigheid
- snok krijgen
- ballonproefjes
,★ toepassingen
- rode borstel die stofdeeltjes vasthoud
- swiffer doekjes
1.2.1 ladingen in een atoom
★ verklaring: ontstaan van geladen voorwerpen door wrijving
met en model
= een vereenvoudigd, denkbeeldige voorstelling van een ingewikkelde
werkelijkheid
bv. atoommodel
- om zaken te verklaren / voorspellen
- je kan makkelijk dingen aanpassen / toevoegen
- eenvoudige voorstelling
★ atoommodel (van Bohr)
- positieve kern
-> protonen p+ en neutronen n0
- negatieve elektronen e-
- Een atoom is elektrisch neutraal
=> evenveel protonen als neutronen
★ de grootheid lading
- [Q] = C
coulomb
- grote ladingshoeveelheid
- afgeleide grootheid
-> elektrische stroomsterkte I
- qproton = elementaire lading e = 1,60 * 10^-19
- de elementaire lading e is de kleinste lading die een vrij deeltje
kan hebben
★ SI-eenhedensysteem
- 7 fundamentele natuurconstanten
, - e wordt gebruikt om de eenheid ampère te definiëren
★ meettoestellen
- een coulombmeter bepaalt de grootte en het teken van de lading van
het voorwerp
- een elektroscoop is een toestel dat aangeeft of een voorwerp geladen
is of niet
★ schematische voorstelling van een elektroscoop
★ de 7 spelregels in de natuur over ladingen
1. er zijn positieve en negatieve ladingen
2. gelijksoortige ladingen stoten elkaar af
3. ongelijksoortige ladingen trekken elkaar aan
4. het elektron en het proton hebben een tegengestelde lading die exact
even groot is
5. elke lading is een veelvoud van de elementaire lading
6. alle elektronen in de kosmos hebben dezelfde lading
7. er is behoud van lading in de kosmos
