Samenvatting - Sociale Psychologie

SOCIALE PSYCHOLOGIE
AFKORTINGEN EN VAKTERMEN

Pp = Proefpersoon

Ppn = Proefpersonen

PsPp = PseudoProefpersoon
= Persoon die mee doet aan een experiment maar die weet
PsPpn = PseudoProefpersonen over wat het gaat. Hij zit mee in het complot.

Pd = Proefdier

Exp = Experiment

Ψ = psychologie

Socius = de ander in de sociale situatie

OV = Onafhankelijke Variabele

AV = Afhankelijke Variabele

HOOFDSTUK 1: WAT IS SOCIALE PSYCHOLOGIE?

- Hoe reageren individuen in sociale situaties?

OF

- Wat is de invloed van (de aanwezigheid en het gedrag van) anderen op een
individu?
 Jij zal je anders gedragen in een situatie waar er anderen aanwezig zijn dan
als je alleen bent.

Belangrijk gegeven : je wordt ALTIJD door anderen beïnvloedt! (cfr. Watzlawick : je kan
niet niet communiceren)

DUS : zowat alle gedrag is sociaal gedrag

Maar hier : meestal de expliciete interactie tussen individuen.

We worden beïnvloed door anderen, of we willen of niet.

Want : we zijn kuddedieren

1.1 STUDIEOBJECT EN DEFINITIE

- Het materiele object :

Hoe wordt het gedrag van individuen beïnvloed door het gedrag van anderen.

 Dit kan bewust of onbewust gebeuren.


1

, Bewust
Beïnvloeding
Onbewust


Expliciet
Beïnvloeding
Impliciet


- Het formele object :

Wat zijn de wetmatigheden hierin, de wetmatigheden in de beïnvloeding ?

 = als je in experimenten ziet dat zoveel % bepaald gedrag stelt kan je
spreken van wetmatigheid.



Snijpunt tussen psychologie
en sociologie

-> Het gaat over hoe een
individu beïnvloedt wordt door
een groep.



DEFINITIE ALLPORT :
Sociale psychologie is de studie die tracht te begrijpen, verklaren en voorspellen hoe
de gedachten, gevoelens en gedragingen van een individu worden beïnvloed door de
geobserveerde, ingebeelde of impliciete gedachten, gevoelens en gedragingen van
anderen.  niet van buiten kennen maar kan vraag over zijn.

1.2 GESCHIEDENIS VAN DE SOCIALE PSYCHOLOGIE

Niet kennen!

1.3 HET BELANG VAN ONS SOCIAAL LEVEN

Niet kennen

1.4 WERKWIJZE VAN DE SOCIALE PSYCHOLOGIE

Zelfstudie

HOOFDSTUK 2 : HULPVERLENEND GEDRAG

- Plato zegt:
 Mensen zoeken enkel sociaal contact om hier voordeel uit te halen voor
zichzelf, niet uit behoefte aan anderen
 Mens is egoïstisch

Toch: vaak tegenovergesteld gedrag: altruïsme

2

,  Ander centraal stellen
 Gedrag waar je zelf geen voordeel uit haalt

Maar: bestaat zo’n altruïstisch gedrag wel? vaak zit er een reden achter of iets
egoïstisch.

 Daarom beter spreken van hulpverlenend gedrag
 Bv; je helpt je vriend met de leerstof en nu snap je het zelf beter
 Ofwel de empathie-
altruïsme-hypothese
toepassen…

- Daniel Batson :

Empathie-altruïsmehypothese

==> Je kan pas van altruïsme
spreken indien de hulpverlener
het perspectief van de
noodlijdende kan aannemen.

Wanneer de hulpverlener enkel
ageert vanuit een persoonlijke
bezorgdheid, zal dit bv. zijn om
een ongemakkelijk gevoel of
schuldgevoel te vermijden.

Dus: om het eigen ‘lijden’ te
verminderen.

In dat geval kan de hulpverlener het hulpverlenend gedrag stopzetten of ontlopen
indien hij het lijden van de ander kan negeren of ontkennen.

2.1 KITTY GENOVESE

- Queens, New York, 1964
- 3u ’s nachts  op dit uur kwam ze In een wijk in Queens kwam Kitty thuis van
thuis na haar werk. haar werk om 3u snachts.
- 3 x aangevallen Ze wandelt van haar auto naar haar
- Totale duur: 32’ appartement, daar wordt ze aangevallen door
- 17 messteken een man. De man steekt Kitty neer met een
- 38 omwonenden/getuigen mes.
Reacties publieke opinie en pers Kitty begint te roepen. Iemand roept uit het
Verklaringen niet toereikend. raam “laat haar met rust”. De man schrikt en
vlucht maar komt later terug. -> dit gebeurt
3 keer. Na 32 minuten sterft Kitty.

Dus: waarom niet geholpen???   niemand heeft haar geholpen

Niemand hielp want ze waren zelf bang ze
dachten dat iemand anders wel zouden
3

, 2.2 DIFFUSIE VAN DE VERANTWOORDELIJKHEID

- Darley & Latané
 Bystander apathy
 Waarom helpt niemand?  verklaring : diffusie van de
verantwoordelijkheid
 Paradoxaal fenomeen
 Meer getuigen, statistisch méér kans dat iemand helpt
 Maar: Verantwoordelijkheid spreiden / Minder schuldgevoel achteraf
 Omdat er meerdere getuigen waren dachten ze “ er zal wel al iemand
anders gebeld hebben”
 Experimenteel onderzocht

(Vb ppt Nederlanders)

EXPERIMENT 1 : DARLEY & LATANÉ
Er is 1 pspp die in gevaar verkeerd  hij krijgt epilepsie aanval

Er zijn 3 condities  AV : de vraag is gaat de pp ingrijpen of niet binnen de minuut?




Wat blijkt als er maar 1 pspp
en geen hv om te helpen dan
gaat 85% helpen binnen de minuut omdat er niemand anders is om te helpen.

Als er meerdere hv zijn/pspp zijn dan daalt de kans dat ze helpen. Omdat er meer
mensen zijn die ook kunnen helpen.  ze denken dat een ander het wel zal doen.

 Zelfde principe heeft rol gespeeld bij de moord op Kitty

EXPERIMENT 2 : DARLEY & LATANÉ

1:
 Wat als de pp nu ZELF in nood verkeert?

Mannelijke student in wachtkamer, interview voorbereiden  er verschijnt witte rook
in de ruimte.

- Na 4 min komt er zeer dikke rook
- Na 6 min worden ze bevrijdt.

Er zijn 3 condities  AV: ze willen weten hoeveel mensen reageren binnen 4min.

 Als ze alleen zijn
sneller rook
opmerken.



4