Samenvatting - Histopathologie - deel Prof. Ferdinande

HISTOPATHOLOGIE - PROF. FERDINANDE
1.​ Pathologie van de cel
●​ Pathologie van de cel:




●​ Hemostase: evenwicht tussen functie en structuur
●​ Adaptatie: reversibele functionele en structurele respons: nieuwe steady state
⇒ Cel reageert door stress of schade door adaptatie
●​ Celschade: reversibel of irreversibel
●​ Celdood: fysiologische en pathologisch


1.1 Adaptatie van cellulaire groei en differentiatie
●​ Adaptatie van cellulaire groei en differentiatie:
- Reversibele respons op extreme fysiologische stress of pathologische stimuli
- Veranderingen in celgroei, celgrootte of differentiatie
- Intracellulaire accumulatie
- Diverse moleculaire mechanismen
●​ Hypertrofie:
- Toename van celgrootte, dus van volume van het orgaan
- Verhoogde synthese structurele componenten: zo meer werk verzetten, cel in ​
​ hypertrofie kan meer werk verzetten
- Fysiologisch of pathologisch
​ ⇒ Toegenomen functionele behoefte: cel past aan naar zwaardere workload ​
​ ​ ​ d.m.v. hypertrofie
​ ⇒ Specifieke hormonale situatie
- Fysiologische hypertrofie: vb. uterus hypertrofiëert bij zwangerschap, hormonaal
- Pathologische hypertrofie: vb. hart bij hypertensie: moet harder werken


1

,●​ Hyperplasie:
- Toename aantal cellen in een orgaan of weefsel
- Proliferatie van mature cellen onder invloed van groeifactoren of regeneratie ​
​ afkomstig van stamcellen
- Fysiologische hyperplasie:
​ ⇒ Hormonale hyperplasie
​ ​ ​ → Vb. Bij borstvoeding hyperplasie borstklieren: veel meer lobuli
​ ⇒ Compensatoire hyperplasie: compensatie van verloren gegaan orgaan
​ ​ ​ → Vb. Deel van lever wegnemen: terug aangroeien tot functionele lever
- Pathologische hyperplasie:
​ ⇒ Extreme hormonale situatie of groeifactoren
​ ​ ​ → Vb. Virus met groeifactoren / wrat / hyperplasie endometrium (kan kanker)
​ ⇒ Normale controlemechanismen van celgroei: normaal controlemechanismen
​ ​ ​ om overdreven hyperplasie tegen te gaan, bij kanker werken die niet meer
●​ Atrofie:
- Afname volume van orgaan of weefsel door afname in celgrootte en aantal cellen
- Verminderde eiwitsynthese, verhoogde eiwitafbraak in cellen
​ ⇒ Cel in atrofie: kan minder werk verzetten dan normaal
- Fysiologisch of pathologisch
​ ⇒ Fysiologisch: vb. borstklier bij post-menopauzale vrouw door verlies hormonen
- Oorzaken
​ ⇒ Verminderde werkbelasting
​ ⇒ Denervatie atrofie
​ ⇒ Ischemie (O2-tekort door slechte doorbloeding), onvoldoende voeding
​ ⇒ Verlies endocriene stimulatie: verlies hormonen, vb. na afronden
zwangerschap
​ ⇒ Druk
●​ Metaplasie:
- Reversibele wijziging, gedifferentieerd celtype vervangen door ander ​ ​
​ gedifferentieerd celtype (adaptatie)
​ ⇒ Celtype dat in de plaats komt is beter geschikt binnen nieuwe situatie
- Vanuit precursorcellen: stamcellen / reservecellen in epitheel, ongedifferentieerde
​ mesenchymale cellen in bindweefsel
- Onder invloed van cytokines, groeifactoren en extracellulaire matrixcomponenten
- Vb. squameuze metaplasie bij rokers:
​ ⇒ Normaal: luchtwegen: respiratoir epitheel (trilharen), zwak epitheel
​ ⇒ Rokers: squameuze metaplasie: respiratoir epitheel vervangen door squameus
​ ​ ​ epitheel, sterker epitheel: beschermingsmechanisme van lichaam
​ ​ ​ → Funtieverlies: trilharen met mucus weg: ophoping schadelijke stoffen die
​ ​ ​ ​ ​ normaal naar buiten geborsteld worden: rook kan blijven inwerken



2

, ​ ​ ​ → Transformatie naar maligniteit (kanker) mogelijk: plaveiselcelcarcinoom
●​ Dysplasie: cellen nemen vreemde vorm aan: groot/grillig, meestal voorteken voor
kankerontwikkeling
●​ Barrett oesofagus:
- Bij blootstelling aan maagzuur (reflux)
- Plaveiselepitheel van distale slokdarm vervangen door glandulair epitheel
​ ⇒ Beter bestand tegen zure omgeving
​ ⇒ Rode, glanzende epitheel van maag reikt steeds hoger in slokdarm
- Diagnose via endoscopie en biopsie
- Verhoogd risico op slokdarmadenocarcinoom: goed opvolgen via endoscopie
- Laaggradige en hooggradige dysplasie
●​ Intracellulaire accumulaties:
- Ophopingen van stoffen binnen de cel
- Wat?
​ ⇒ Normale cellulaire component
​ ⇒ Abnormale endogene of exogene producten
​ ⇒ Pigment, lipiden, glycogeen, hyalien
- Hoe?
​ ⇒ Abnormaal metabolisme van normale endogene substantie
​ ⇒ Mutaties die wijzigen in eiwitaanmaak en eiwittransport veroorzaken
​ ⇒ Tekort van bepaald enzym door mutatie in gen dat voor enzym codeert
​ ⇒ Depositie van abnormaal exogeen product, cel kan dit niet afbreken
- Lipiden:
​ ⇒ Steatose: vetstapeling
​ ⇒ Vaak in lever
- Glycogeen:
​ ⇒ Glycogeen storage diseases (glycogenoses)
​ ⇒ Genetische aandoeningen
​ ⇒ Deficiëntie in enzym betrokken bij synthese of afbraak glycogeen
​ ⇒ Uitgebreidheid van glycogeenstapeling afhankelijk van weefseldistributie van
​ ​ ​ specifiek enzym
- Pigment:
​ ⇒ Exogeen: afkomstig van buitenaf
​ ​ ​ → Anthracosis t.h.v. longparenchym en pulmonale lymfeklieren: door ​
​ ​ ​ ​ ​ langdurige blootstelling aan koolstofdeeltjes (rokers / in stad wonen)
​ ​ ​ → Tatoeage: opname in dermale macrofagen
​ ⇒ Endogeen: afkomstig van lichaam zelf
​ ​ ​ → Lipofuscines: pigmentgranules als resultaat van vertering door lysosymes
​ ​ ​ → Hemosiderine: afkomstig van hemoglobine: ijzerneerslag




3