Zakenrecht miv zakelijke goederen
,Inhoud
1. INLEIDING: WAT IS ZAKENRECHT OF GOEDERENRECHT? ............................................................7
1.1. Situering .............................................................................................................................7
1.2. Omschrijving .......................................................................................................................7
1.3. Uitsluiting ...........................................................................................................................7
1.3.1. Extra-patrimoniale rechten ..........................................................................................7
1.3.2. Verbintenissen- en vorderingsrechten ..........................................................................8
1.3.3. Intellectuele rechten ....................................................................................................8
1.3.4. Zakelijke rechten ..........................................................................................................8
1.4. Krachtlijnen nieuwe goederenrecht ....................................................................................8
1.4.1. Geïntegreerde benadering van goederenrecht .............................................................8
1.4.2. Instrumentalisering van het goederenrecht ..................................................................8
1.4.3. Modernisering van het goederenrecht..........................................................................8
2. INDELING DER GOEDEREN ..........................................................................................................9
2.1. Terminologie .......................................................................................................................9
2.1.1. Goederen .....................................................................................................................9
2.1.2. Lichamelijke voorwerpen versus onlichamelijke voorwerpen. .......................................9
2.1.3. Vruchten en opbrengsten (art. 3.42 BW) ......................................................................9
2.2. Verschillende categorieën ................................................................................................. 10
2.2.1. Goederen of geen goederen ....................................................................................... 10
2.2.2. Goederen die aan (n)iemand toebehoren ................................................................... 10
2.3. Eigendom .......................................................................................................................... 11
2.3.1. Eigendomstheorie gevonden, verborgen en niet-opgehaalde goederen ...................... 11
2.4. publieke en private goederen ........................................................................................... 12
2.4.1. Openbaar domein ...................................................................................................... 12
2.4.2. Desaffectatie ............................................................................................................. 12
2.4.3. Privaat domein........................................................................................................... 12
2.4.4. Belang van het onderscheid ....................................................................................... 12
2.5. Verbruikbare goederen + Vervangbare goederen – soortgoederen .................................. 13
2.5.1. Verbruikbare goederen versus niet-verbruikbare goederen......................................... 13
2.5.2. Belang van onderscheid ............................................................................................. 14
2.6. Roerend versus onroerend (komt later nog terug) ............................................................ 14
2.6.1. Indeling roerend versus onroerend: criterium ............................................................. 14
2.7. Repertoriëring................................................................................................................... 14
2.7.2. Belang onderscheid .................................................................................................... 17
2.7.3. Verschillen in andere rechtstakken ............................................................................. 17
2
, 2.8. Indeling onroerende goederen .......................................................................................... 17
2.8.1. Onroerende goederen uit hun aard (art. 518 e.v. BW) ................................................ 17
2.8.2. Onroerende goederen door bestemming (art. 522-525 BW) ....................................... 19
2.8.3. Onroerende goederen door voorwerp (art. 526 BW) ................................................... 20
2.9. Indeling roerende goederen (art. 527 BW) ........................................................................ 21
2.9.1. Roerende goederen uit hun aard (art. 528 BW) .......................................................... 21
2.9.2. Roerende goederen door wetsbepaling/ door voorwerp (art. 529 BW) ....................... 21
4.1. Nieuw goederenrecht........................................................................................................ 21
4.1.1. Onroerende goederen uit hun aard ............................................................................ 21
4.1.2. Onroerende goederen door incorporatie -> integratie eenheidsbeginsel ..................... 22
4.1.3. Onroerende goederen door bestemming – integratie op accessoriteitsbeginsel (art. 3.9)
22
4.1.4. Onroerende goederen door het voorwerp waarop ze betrekking hebben. ................... 22
3. ZAKELIJKE RECHTEN .................................................................................................................. 23
3.1. Begrip ............................................................................................................................... 23
3.1.1. Obligatoir recht.......................................................................................................... 23
3.1.2. Zakelijk recht.............................................................................................................. 23
3.2. Eigendom .......................................................................................................................... 24
3.2.1. Algemeen................................................................................................................... 24
3.2.2. Omvang eigendomsrecht (komt verder terug) ............................................................ 25
3.2.3. Schending of niet?...................................................................................................... 29
3.2.4. Feitelijk gedogen als go between................................................................................ 30
4. VERWERVING ZAKELIJKE RECHTEN ........................................................................................... 31
4.1. Afgeleid en oorspronkelijk ................................................................................................ 31
4.2. Bezit .................................................................................................................................. 31
4.2.1. Animus en corpus of detentie ..................................................................................... 31
4.2.2. Deugdelijk .................................................................................................................. 32
4.2.3. Rechtsbescherming .................................................................................................... 33
4.2.4. Roerende goederen .................................................................................................... 33
4.2.5. Onroerende goederen ................................................................................................ 34
4.3. Remedies .......................................................................................................................... 35
4.3.1. Eigendomsvordering .................................................................................................. 35
4.3.2. Bezitsvordering .......................................................................................................... 36
4.4. Natrekking ........................................................................................................................ 36
5. VRUCHTGEBRUIK ...................................................................................................................... 38
5.1. Omschrijving en kenmerken.............................................................................................. 38
3
, 5.1.1. Kenmerken................................................................................................................. 38
5.1.2. Duur .......................................................................................................................... 38
5.2. Aanwas gemeenschappelijk of gemeenschappelijk vruchtgebruik ................................... 39
5.3. Overdracht en waardering ................................................................................................ 39
5.3.1. Waardering................................................................................................................ 39
5.3.2. Voorwerp ................................................................................................................... 40
5.3.3. Geen onverdeeldheid ................................................................................................. 40
5.4. Vestiging ........................................................................................................................... 40
5.4.1. Door de wet ............................................................................................................... 40
5.4.2. Door een titel ............................................................................................................. 41
5.4.3. Door verkrijgende verjaring........................................................................................ 41
5.5. Afbakening ....................................................................................................................... 41
5.6. Rechten en plichten........................................................................................................... 41
5.6.1. Plichten vruchtgebruiker bij ontstaan/aanvraag van vruchtgebruik ............................ 41
5.6.2. Bij uitoefening............................................................................................................ 41
5.7. Einde of tenietgedaan ....................................................................................................... 43
5.7.1. Einde van vruchtgebruik ............................................................................................. 44
5.7.2. Einde van vruchtgebruik – bijzondere gevallen ........................................................... 44
6. RECHT VAN ERFPACHT EN RECHT VAN OPSTAL ........................................................................ 44
6.1. Erfpacht ............................................................................................................................ 44
6.1.1. Definitie – historisch................................................................................................... 44
6.1.2. Toepassingen ............................................................................................................. 45
6.1.3. Wettelijk kader .......................................................................................................... 45
6.1.4. Titularis...................................................................................................................... 45
6.1.5. Voorwerp ................................................................................................................... 45
6.1.6. Duur .......................................................................................................................... 46
6.1.7. Voortijdige beëindiging .............................................................................................. 46
6.1.8. Vestigingswijzen ........................................................................................................ 46
6.1.9. Bezwarend karakter? ................................................................................................. 47
6.1.10. Rechten en verplichtingen .......................................................................................... 48
6.1.11. Einde.......................................................................................................................... 49
6.2. Opstal ............................................................................................................................... 50
6.2.1. Definitie – historisch................................................................................................... 50
6.2.2. Toepassingen ............................................................................................................. 50
6.2.3. Voorwerp ................................................................................................................... 50
6.2.4. Kenmerken................................................................................................................. 51
4
,Inhoud
1. INLEIDING: WAT IS ZAKENRECHT OF GOEDERENRECHT? ............................................................7
1.1. Situering .............................................................................................................................7
1.2. Omschrijving .......................................................................................................................7
1.3. Uitsluiting ...........................................................................................................................7
1.3.1. Extra-patrimoniale rechten ..........................................................................................7
1.3.2. Verbintenissen- en vorderingsrechten ..........................................................................8
1.3.3. Intellectuele rechten ....................................................................................................8
1.3.4. Zakelijke rechten ..........................................................................................................8
1.4. Krachtlijnen nieuwe goederenrecht ....................................................................................8
1.4.1. Geïntegreerde benadering van goederenrecht .............................................................8
1.4.2. Instrumentalisering van het goederenrecht ..................................................................8
1.4.3. Modernisering van het goederenrecht..........................................................................8
2. INDELING DER GOEDEREN ..........................................................................................................9
2.1. Terminologie .......................................................................................................................9
2.1.1. Goederen .....................................................................................................................9
2.1.2. Lichamelijke voorwerpen versus onlichamelijke voorwerpen. .......................................9
2.1.3. Vruchten en opbrengsten (art. 3.42 BW) ......................................................................9
2.2. Verschillende categorieën ................................................................................................. 10
2.2.1. Goederen of geen goederen ....................................................................................... 10
2.2.2. Goederen die aan (n)iemand toebehoren ................................................................... 10
2.3. Eigendom .......................................................................................................................... 11
2.3.1. Eigendomstheorie gevonden, verborgen en niet-opgehaalde goederen ...................... 11
2.4. publieke en private goederen ........................................................................................... 12
2.4.1. Openbaar domein ...................................................................................................... 12
2.4.2. Desaffectatie ............................................................................................................. 12
2.4.3. Privaat domein........................................................................................................... 12
2.4.4. Belang van het onderscheid ....................................................................................... 12
2.5. Verbruikbare goederen + Vervangbare goederen – soortgoederen .................................. 13
2.5.1. Verbruikbare goederen versus niet-verbruikbare goederen......................................... 13
2.5.2. Belang van onderscheid ............................................................................................. 14
2.6. Roerend versus onroerend (komt later nog terug) ............................................................ 14
2.6.1. Indeling roerend versus onroerend: criterium ............................................................. 14
2.7. Repertoriëring................................................................................................................... 14
2.7.2. Belang onderscheid .................................................................................................... 17
2.7.3. Verschillen in andere rechtstakken ............................................................................. 17
2
, 2.8. Indeling onroerende goederen .......................................................................................... 17
2.8.1. Onroerende goederen uit hun aard (art. 518 e.v. BW) ................................................ 17
2.8.2. Onroerende goederen door bestemming (art. 522-525 BW) ....................................... 19
2.8.3. Onroerende goederen door voorwerp (art. 526 BW) ................................................... 20
2.9. Indeling roerende goederen (art. 527 BW) ........................................................................ 21
2.9.1. Roerende goederen uit hun aard (art. 528 BW) .......................................................... 21
2.9.2. Roerende goederen door wetsbepaling/ door voorwerp (art. 529 BW) ....................... 21
4.1. Nieuw goederenrecht........................................................................................................ 21
4.1.1. Onroerende goederen uit hun aard ............................................................................ 21
4.1.2. Onroerende goederen door incorporatie -> integratie eenheidsbeginsel ..................... 22
4.1.3. Onroerende goederen door bestemming – integratie op accessoriteitsbeginsel (art. 3.9)
22
4.1.4. Onroerende goederen door het voorwerp waarop ze betrekking hebben. ................... 22
3. ZAKELIJKE RECHTEN .................................................................................................................. 23
3.1. Begrip ............................................................................................................................... 23
3.1.1. Obligatoir recht.......................................................................................................... 23
3.1.2. Zakelijk recht.............................................................................................................. 23
3.2. Eigendom .......................................................................................................................... 24
3.2.1. Algemeen................................................................................................................... 24
3.2.2. Omvang eigendomsrecht (komt verder terug) ............................................................ 25
3.2.3. Schending of niet?...................................................................................................... 29
3.2.4. Feitelijk gedogen als go between................................................................................ 30
4. VERWERVING ZAKELIJKE RECHTEN ........................................................................................... 31
4.1. Afgeleid en oorspronkelijk ................................................................................................ 31
4.2. Bezit .................................................................................................................................. 31
4.2.1. Animus en corpus of detentie ..................................................................................... 31
4.2.2. Deugdelijk .................................................................................................................. 32
4.2.3. Rechtsbescherming .................................................................................................... 33
4.2.4. Roerende goederen .................................................................................................... 33
4.2.5. Onroerende goederen ................................................................................................ 34
4.3. Remedies .......................................................................................................................... 35
4.3.1. Eigendomsvordering .................................................................................................. 35
4.3.2. Bezitsvordering .......................................................................................................... 36
4.4. Natrekking ........................................................................................................................ 36
5. VRUCHTGEBRUIK ...................................................................................................................... 38
5.1. Omschrijving en kenmerken.............................................................................................. 38
3
, 5.1.1. Kenmerken................................................................................................................. 38
5.1.2. Duur .......................................................................................................................... 38
5.2. Aanwas gemeenschappelijk of gemeenschappelijk vruchtgebruik ................................... 39
5.3. Overdracht en waardering ................................................................................................ 39
5.3.1. Waardering................................................................................................................ 39
5.3.2. Voorwerp ................................................................................................................... 40
5.3.3. Geen onverdeeldheid ................................................................................................. 40
5.4. Vestiging ........................................................................................................................... 40
5.4.1. Door de wet ............................................................................................................... 40
5.4.2. Door een titel ............................................................................................................. 41
5.4.3. Door verkrijgende verjaring........................................................................................ 41
5.5. Afbakening ....................................................................................................................... 41
5.6. Rechten en plichten........................................................................................................... 41
5.6.1. Plichten vruchtgebruiker bij ontstaan/aanvraag van vruchtgebruik ............................ 41
5.6.2. Bij uitoefening............................................................................................................ 41
5.7. Einde of tenietgedaan ....................................................................................................... 43
5.7.1. Einde van vruchtgebruik ............................................................................................. 44
5.7.2. Einde van vruchtgebruik – bijzondere gevallen ........................................................... 44
6. RECHT VAN ERFPACHT EN RECHT VAN OPSTAL ........................................................................ 44
6.1. Erfpacht ............................................................................................................................ 44
6.1.1. Definitie – historisch................................................................................................... 44
6.1.2. Toepassingen ............................................................................................................. 45
6.1.3. Wettelijk kader .......................................................................................................... 45
6.1.4. Titularis...................................................................................................................... 45
6.1.5. Voorwerp ................................................................................................................... 45
6.1.6. Duur .......................................................................................................................... 46
6.1.7. Voortijdige beëindiging .............................................................................................. 46
6.1.8. Vestigingswijzen ........................................................................................................ 46
6.1.9. Bezwarend karakter? ................................................................................................. 47
6.1.10. Rechten en verplichtingen .......................................................................................... 48
6.1.11. Einde.......................................................................................................................... 49
6.2. Opstal ............................................................................................................................... 50
6.2.1. Definitie – historisch................................................................................................... 50
6.2.2. Toepassingen ............................................................................................................. 50
6.2.3. Voorwerp ................................................................................................................... 50
6.2.4. Kenmerken................................................................................................................. 51
4