Inleiding
Iedereen en als sociaal werker word je rechtstreeks of onrechtstreeks ermee
geconfronteerd.
• Toch heerst er een grote afstand → dat zal mij of mijn omgeving niet overkomen
• Laten mensen zich leiden door vooroordelen → ze zijn gevaarlijk
• Worden mensen gediscrimineerd → hier komen ze niet binnen
• Bestaat er nog een taboe → daar praat je met niemand over
Deel 1: Het kader
1. (Ab)normaliteit → hfdst 1
2. Diagnostiek en classificatie → hfdst 1
Deel 2: Enkele syndromen
1. Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen
Autismespectrum stoornissen en ADHD
2. Depressieve stemmingsstroornissen → hfdst 4
Angststoornissen en OCD → hfdst 6 en 7
4. Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen → hfdst 14
5. Eetstoornissen → hfdst 9
6. Psychose (en schizofrenie) → hfdst 3
Symptomatologie Comorbiditeit Prognose Behandeling
Typologie Prevalentie Etiologie
Symptomatologie → de kenmerken, baseren op de DSM
Typologie → verschillende soorten eetstoornissen, angststoornissen
Comorbiditeit → heel veel van die symptomen hangen samen
Prevalentie → cijfers verschillen van bron tot bron, heeft te maken met de manier
waarop dat onderzocht wordt
Prognose → wat is het vooruitzicht, wat betekent de prognose, hoeveel mensen kunne
hier goed mee functioneren?
Etiologie → wat we weten over de oorzaken van iets en koppelen hier de behandeling
aan → verhouden zich aan dezelfde kant van de medaille, depressie in de hersenen dan
moet je iemand de juiste medicatie geven.
1
,0: (Ab)normaliteit
Inleiding
Van Gogh
• Hele leven geworsteld met zichzelf
• Snijdt op bepaald moment oor af. Is dit normaal, abnormaal?
Jean Darque
• Visioen waarin God rechtstreeks tot haar sprak, zij kreeg de opdracht om
Frankrijk te redden
Aron Grunberg (citaat)
• Begrip normaliteit, gek, gestoord, zwakzinnig → ter discussie stellen
• Belangrijk om onderscheidt te maken
1. (Ab)normaal gedrag als
Criteria voor (ab)normaal gedrag
Seligman, Walker en Rosenhan onderscheiden 7 factoren die bepalen of gedrag
(ab)normaal is
1) (Ab)normaal gedrag als gedrag waaronder mensen lijden
2) (Ab)normaal gedrag als disfunctioneel gedrag
3) (Ab)normaal gedrag als irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
4) (Ab)normaal gedrag als onvoorspelbaar en oncontroleerbaar gedrag
5) (Ab)normaal gedrag als opvallend en onconventioneel gedrag
6) (Ab)normaal gedrag als ongemakkelijk aanvoelend gedrag
7) (Ab)normaal gedrag als norm overschrijdend gedrag
!!! Geen van deze criteria is op zichzelf voldoende en noodzakelijk
Naarmate
• Aan meer van deze criteria is voldaan
• Een criterium extremer of frequenter voorkomt
• Meer mensen eensgezind zijn in hun beoordeling van deze criteria
Bestaat er meer evidentie voor de abnormaliteit van het gedrag
!!! Zelden zullen deze criteria allemaal aanwezig zijn
!!! Wanneer we op basis van die criteria gedrag als abnormaal beschouwen betekent
dit niet noodzakelijk dat er ook een psychische stoornis is.
Psychisch gestoord gedrag impliceert:
• Een lijdensdruk
• Een disfunctioneren
2
, Abnormaal gedrag kan artistiek- excentriek, geniaal-creatief zijn, of contextueel
bepaald zijn, maar niet gestoord.
1.1 (Ab)normaal gedrag als gedrag waaronder mensen lijden
Uitgangspunt
• De mens maakt zelf uit of er een probleem is.
• Hij of zij kan uiteindelijke het best zelf bepalen wat voor hem of jaar nog kan en
wat niet.
• Subjectief → het woord laat je bij de betrokkene zelf
• Mensen die zelf zeggen dat ze het einde verhaal zijn kan gaan over extreme
angsten, extreme negativiteit
o Zal van persoon tot persoon verschillen
Niet elke lijden is abnormaal → Dirk De Wachter we moeten als mensne leren om een
beetje ongelukkig te zijn, lijden is een deel van leven, gelukkig kan maar bestaan als er
ongeluk bestaat.
Niet iedereen die psychische problemen heeft lijdt.
We noemen gedrag abnormaal
• Wanneer iemand zeer sterk of zeer lang lijdt als gevolg van problematische
emoties zoals:
o Sterke angsten
o Extreme negativiteit
o Gevoel van nooitstoppende ellende
• En van daaruit beslist dat het niet zo verder kan
• De klemtoon ligt dus heel sterk op het individuele en de persoonlijke
waardering door de betrokkene zelf.
• Niet elk lijden is abnormaal.
o We maken in ons leven allemaal gebeurtenissen mee die ons voor
kortere of langere periode leed bezorgen.
• Niet elke psychische stoornis gaat gepaard met persoonlijk lijden
1.2 (Ab)normaal gedrag als disfunctioneel gedrag
Uitgangspunt
• Ieder mens heeft in zijn leven verschillende rollen te vervullen.
• Iemands welbevinden hangt in belangrijke mate af van of iemand al dan niet die
rollen kan vervullen.
We noemen gedrag abnormaal
3
, • Wanneer iemand faalt in het opnemen van de rol
o Als partner
o Als ouder
o Als werknemer
Fobie → mensne kunnen niet meer buiten komen → dan is dat een probleem want ze
kunnen hun rollen niet meer opnemen.
Gebruik van alcohol of drugs, wanneer is het abnormaal? → mensen hebben echter
verslavingsproblemen als ze de drugs die ze gebruiken er voor zorgt dat ze hun rollen niet
meer kunnen opnemen.
• Niet elk disfunctioneel gedrag gaat gepaard met een psychische stoornis.
o Iemand dit altijd te laat komt op zijn werk, disfunctioneert maar is niet
psychisch gestoord.
o Een student die in paniek slaat op een examen disfunctioneert maar is
niet psychisch gestoord.
1.3 (Ab)normaal gedrag als irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
Uitgangspunt
• Ieder mens gedraagt zich rationeel volgens een zeker logica.
We noemen gedrag abnormaal
• Wanneer iemand zich
o Irrationeel of onlogisch
o Bizar of onbegrijpelijk
gedraagt.
Extreme paranoia= iemand die gelooft dat iedereen om hen heen een complot tegen
hen smeedt, zonder enige logische of feitelijke basis, vertoont irrationeel gedrag.
Hallucinaties= het zien of horen van dingen die er niet zijn, zoals stemmen die
opdrachten geven of visioenen van niet-bestaande patronen, kan als irrationeel en
onbegrijpelijk worden beschouwd.
Eetstoornis: het is bijzonder irrationeel of onlogisch, zinloos of onbegrijpelijk, chaotisch
of bizar wanneer iemand zich gaat uithongeren of overeten op gevaar van eigen leven.
• Het heeft geen zin dat mensen hun overtuigen, want ze doen toch maar hun eigen
ding.
1.4 (Ab)normaal gedrag als onvoorspelbaar en oncontroleerbaar gedrag
Uitgangspunt
4
Iedereen en als sociaal werker word je rechtstreeks of onrechtstreeks ermee
geconfronteerd.
• Toch heerst er een grote afstand → dat zal mij of mijn omgeving niet overkomen
• Laten mensen zich leiden door vooroordelen → ze zijn gevaarlijk
• Worden mensen gediscrimineerd → hier komen ze niet binnen
• Bestaat er nog een taboe → daar praat je met niemand over
Deel 1: Het kader
1. (Ab)normaliteit → hfdst 1
2. Diagnostiek en classificatie → hfdst 1
Deel 2: Enkele syndromen
1. Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen
Autismespectrum stoornissen en ADHD
2. Depressieve stemmingsstroornissen → hfdst 4
Angststoornissen en OCD → hfdst 6 en 7
4. Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen → hfdst 14
5. Eetstoornissen → hfdst 9
6. Psychose (en schizofrenie) → hfdst 3
Symptomatologie Comorbiditeit Prognose Behandeling
Typologie Prevalentie Etiologie
Symptomatologie → de kenmerken, baseren op de DSM
Typologie → verschillende soorten eetstoornissen, angststoornissen
Comorbiditeit → heel veel van die symptomen hangen samen
Prevalentie → cijfers verschillen van bron tot bron, heeft te maken met de manier
waarop dat onderzocht wordt
Prognose → wat is het vooruitzicht, wat betekent de prognose, hoeveel mensen kunne
hier goed mee functioneren?
Etiologie → wat we weten over de oorzaken van iets en koppelen hier de behandeling
aan → verhouden zich aan dezelfde kant van de medaille, depressie in de hersenen dan
moet je iemand de juiste medicatie geven.
1
,0: (Ab)normaliteit
Inleiding
Van Gogh
• Hele leven geworsteld met zichzelf
• Snijdt op bepaald moment oor af. Is dit normaal, abnormaal?
Jean Darque
• Visioen waarin God rechtstreeks tot haar sprak, zij kreeg de opdracht om
Frankrijk te redden
Aron Grunberg (citaat)
• Begrip normaliteit, gek, gestoord, zwakzinnig → ter discussie stellen
• Belangrijk om onderscheidt te maken
1. (Ab)normaal gedrag als
Criteria voor (ab)normaal gedrag
Seligman, Walker en Rosenhan onderscheiden 7 factoren die bepalen of gedrag
(ab)normaal is
1) (Ab)normaal gedrag als gedrag waaronder mensen lijden
2) (Ab)normaal gedrag als disfunctioneel gedrag
3) (Ab)normaal gedrag als irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
4) (Ab)normaal gedrag als onvoorspelbaar en oncontroleerbaar gedrag
5) (Ab)normaal gedrag als opvallend en onconventioneel gedrag
6) (Ab)normaal gedrag als ongemakkelijk aanvoelend gedrag
7) (Ab)normaal gedrag als norm overschrijdend gedrag
!!! Geen van deze criteria is op zichzelf voldoende en noodzakelijk
Naarmate
• Aan meer van deze criteria is voldaan
• Een criterium extremer of frequenter voorkomt
• Meer mensen eensgezind zijn in hun beoordeling van deze criteria
Bestaat er meer evidentie voor de abnormaliteit van het gedrag
!!! Zelden zullen deze criteria allemaal aanwezig zijn
!!! Wanneer we op basis van die criteria gedrag als abnormaal beschouwen betekent
dit niet noodzakelijk dat er ook een psychische stoornis is.
Psychisch gestoord gedrag impliceert:
• Een lijdensdruk
• Een disfunctioneren
2
, Abnormaal gedrag kan artistiek- excentriek, geniaal-creatief zijn, of contextueel
bepaald zijn, maar niet gestoord.
1.1 (Ab)normaal gedrag als gedrag waaronder mensen lijden
Uitgangspunt
• De mens maakt zelf uit of er een probleem is.
• Hij of zij kan uiteindelijke het best zelf bepalen wat voor hem of jaar nog kan en
wat niet.
• Subjectief → het woord laat je bij de betrokkene zelf
• Mensen die zelf zeggen dat ze het einde verhaal zijn kan gaan over extreme
angsten, extreme negativiteit
o Zal van persoon tot persoon verschillen
Niet elke lijden is abnormaal → Dirk De Wachter we moeten als mensne leren om een
beetje ongelukkig te zijn, lijden is een deel van leven, gelukkig kan maar bestaan als er
ongeluk bestaat.
Niet iedereen die psychische problemen heeft lijdt.
We noemen gedrag abnormaal
• Wanneer iemand zeer sterk of zeer lang lijdt als gevolg van problematische
emoties zoals:
o Sterke angsten
o Extreme negativiteit
o Gevoel van nooitstoppende ellende
• En van daaruit beslist dat het niet zo verder kan
• De klemtoon ligt dus heel sterk op het individuele en de persoonlijke
waardering door de betrokkene zelf.
• Niet elk lijden is abnormaal.
o We maken in ons leven allemaal gebeurtenissen mee die ons voor
kortere of langere periode leed bezorgen.
• Niet elke psychische stoornis gaat gepaard met persoonlijk lijden
1.2 (Ab)normaal gedrag als disfunctioneel gedrag
Uitgangspunt
• Ieder mens heeft in zijn leven verschillende rollen te vervullen.
• Iemands welbevinden hangt in belangrijke mate af van of iemand al dan niet die
rollen kan vervullen.
We noemen gedrag abnormaal
3
, • Wanneer iemand faalt in het opnemen van de rol
o Als partner
o Als ouder
o Als werknemer
Fobie → mensne kunnen niet meer buiten komen → dan is dat een probleem want ze
kunnen hun rollen niet meer opnemen.
Gebruik van alcohol of drugs, wanneer is het abnormaal? → mensen hebben echter
verslavingsproblemen als ze de drugs die ze gebruiken er voor zorgt dat ze hun rollen niet
meer kunnen opnemen.
• Niet elk disfunctioneel gedrag gaat gepaard met een psychische stoornis.
o Iemand dit altijd te laat komt op zijn werk, disfunctioneert maar is niet
psychisch gestoord.
o Een student die in paniek slaat op een examen disfunctioneert maar is
niet psychisch gestoord.
1.3 (Ab)normaal gedrag als irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
Uitgangspunt
• Ieder mens gedraagt zich rationeel volgens een zeker logica.
We noemen gedrag abnormaal
• Wanneer iemand zich
o Irrationeel of onlogisch
o Bizar of onbegrijpelijk
gedraagt.
Extreme paranoia= iemand die gelooft dat iedereen om hen heen een complot tegen
hen smeedt, zonder enige logische of feitelijke basis, vertoont irrationeel gedrag.
Hallucinaties= het zien of horen van dingen die er niet zijn, zoals stemmen die
opdrachten geven of visioenen van niet-bestaande patronen, kan als irrationeel en
onbegrijpelijk worden beschouwd.
Eetstoornis: het is bijzonder irrationeel of onlogisch, zinloos of onbegrijpelijk, chaotisch
of bizar wanneer iemand zich gaat uithongeren of overeten op gevaar van eigen leven.
• Het heeft geen zin dat mensen hun overtuigen, want ze doen toch maar hun eigen
ding.
1.4 (Ab)normaal gedrag als onvoorspelbaar en oncontroleerbaar gedrag
Uitgangspunt
4
