Week 1: Eerste millennium voor Christus
Vier vragen, tijd en Joodse geschiedenis Herodotus Thucydides Polybius Vroege Chinese Indische historiografie
concepten historiografie
1. Wat is Navraag, in de Navraag: onafhankelijk Navraag: onafhankelijk Navraag in dienst van Navraag: tijd, ritme, cycli Verhaal om creatie en recreatie
geschiedenis? Tenakh niet expliciet. onderzoek. Historie= onderzoek onderricht zijn gebaseerd op universele van kosmos te verklaren (tevens
navraag (en tevens waarden/natuur en als individuele vorm van
mythes) voorspellen fortuna middels eschatologie)
patronen
2. Waar gaat Res gestae: in de Res gestae. Gebeurtenissen: Res gestae en - Res gestae: opkomst en Res gestae (geen historia rerum
geschiedenis over? Torah wel. Gebeurtenissen: complex geheel van gebeurtenissen: complex neergang van gestarum). Acties: over
Gebeurtenissen: geen complex geheel van gebeurtenissen geheel van acties: dynastieën/individuen zijn ologiealogieën, families,
analyse van motieven gebeurtenissen (en onbedoelde onderdeel van krachten in koningen. Vooral cyclisch.
of oorzaken. tevens tyché/fate) consequenties, lot en het universum
causaliteit in - Rerum gestarum: geen
geschiedenis. narratief/mythe die vraagt
om (filosofische) reflectie
op gebeurtenissen
3. Wat is de Gebaseerd op bewijs: Gebaseerd op bewijs: Gebaseerd op bewijs: Gebaseerd op bewijs: Minder gebaseerd op Gebaseerd op mythologie en
gebruikte methode? ja, in de Romeins- ooggetuigen, mythes, ooggetuigen, mythes, (oog)getuigen, gebeurtenissen en/of etnologische gebruiken. Geen
Hellenistische artefacten, etc. (ook artefacten, etc. Tevens: (geschreven) werken van narratieven, meer gericht op vorm van analyse.
geschiedschrijving niet kritische kopieën) imitatio anderen. begrijpen patronen en
(Josephus) kosmische balans
4. Wat is het doel Zelfkennis? Sociaal Om enorm onbedoelde Om een enorme Zelfkennis: Zelfkennis: minder in de zin Het begrijpen van kosmische
van geschiedenis? aspect: beschrijving gebeurtenis (oorlog) te onbedoelde gebeurtenis opleidingsschool voor van innerlijke controle, meer patronen en individuele
van oriëntatie van het begrijpen in termen van (oorlog) in termen van het politieke leven en het in relatie tot tijd en eschatologische processen van
Joodse volk in tijd. intentie + een vorm van intenties te bevatten + begrijpen van kosmos/universum. geboorte/ wedergeboorte.
‘zelfkennis’: wie zijn wie zijn wij? patronen/causaliteit:
wij? (zelfkennis) historia rerum gestarum.
Wat is de kijk op Cyclisch: Tyché/fate? Imitatio + kairos Fortuna/(tyche) Dao Cyclisch: geboorte, dood en
tijd? gevangenschap en wedergeboorte.
bevrijding. Lineair: Kalpa
eschatologisch. Yoga
Overige belangrijke Correlatieve kosmologie:
concepten samensmelting natuurlijke
en menselijke rijken.
Aannames:
1. kosmos is geordend en
stabiel
2. Ordelijkheid van
natuurlijke wereld is te
vinden in menselijk rijk
, Week 1: Eerste millennium voor Christus
Herodotus (484-ca. 420 v. Chr.) Thucydides (460-404 v. Chr.) Polybius (200-118 v. Chr.)
- Vader van geschiedschrijving: ‘historiê’ - Atheense politicus/onsuccesvolle generaal - Griekse staatsman, historicus
- Historie: oorlog Griekenland en Perzië (499-470 v. - Peloponnesische Oorlogen (431-404 v. Chr.) à - Histories: Rome à grote nadruk causaliteit: oorzaak en
Chr.) oorzaken: politieke oorzaken + karaktertypes oorsprong
- Tyché/fate - Kairos: tijdelijk/ niet tijdelijk - Geschiedenis opleidingsschool politiek
- Tyche/fortuna
Kijk op tijd Wat is geschiedenis van geschiedenis? Eerste concepten geschiedschrijving:
- Chronos: gegeneraliseerd besef en meetbare tijd. - Geschiedenis I: Geschiedenis = historisch 1. Genealogie (mythografie): familiestammen
- Cyclisch: tijd herhaalt zich in hetzelfde patroon proces/serie van gebeurtenissen/ historia res 2. Etnografie: studie buitenlandse steden en gebieden
- Dao: veranderend patroon door uitvouwen universum: gestae 3. Chronografie: tijd en opvolging ambtenaren
onverspelbaar à balans zoeken (ying/yang) - Geschiedenis II: geschiedenis = historisch 4. Horografie: jaar voor jaar van een stad
- Eschatologisch: wederkomst + eindoordeel denken/schrijven/ historia rerum gestarum 5. Eigentijdse geschiedenis: aansluitend verhaal,
- Fortuna: pure kans (tyche) tot goddelijke - Historiografie: geschiedenis over hoe over het opeenvolgende gebeurtenissen, gericht op oorzaken
voorzienigheid verleden geschreven/gesproken/gedebatteerd
- Fatum: het lot werd
- Hamartia: tragische stroom; gerelateerd aan ‘fout’ of - Historiciteit: behoudende, representerende
‘negeren van’ bij helden (bij Aristoteles) aspecten van het verleden
- Imitatio: het imiteren van goede voorbeelden van
voorgaande historici
- Kairos: tijdelijk: juiste moment buiten reguliere tijd;
niet-tijdelijk: coöpereert met tyche buiten menselijke
zaken.
- Kalpa: kosmologische tijd, bestaande uit 2000
mahayugas, die uit vier tijdperken (yoga) bestaan.
- Tyche: kans
- Yoga: cyclus van creatie en destructie. Onderdeel
grotere cyclus die de kosmos, demonen, goden en
Brahma vernietigd.
, Week 2: Eerste millennium na Christus
Vier vragen, tijd en concepten Romeins prechristelijke historiografie Romeins-christelijke historiografie Aziatische historiografie
1. Wat is geschiedenis? Navragen en bewustwording van de Oudheid; Navraag: het begrijpen van gebeurtenissen in Bewustzijn en herinnering van Klassieke
collectieve herinnering, maar tevens om de verhalen, leiderschap als voorzienigheid, deel van tijden, gaat over heersers, dynastieën, etc.
toekomst te voorspellen, het tevredenstellen van Gods plan en de eeuwigheid. Sterke culturele invloed van China in regio,
de goden, etc. systematisering van historiografie.
2. Waar gaat geschiedenis over? Vooral res gestae en politieke gebeurtenissen, of Res gestae: in relatie tot goddelijk leiderschap, maar Vooral res gestae, omschrijving van
propaganda van keizers om de goden tevreden te belangrijk is de historia rerum gestarum, implicerend dynastieën, in sommige gevallen kritische
stellen. dat gebeurtenissen een morele betekenis hebben historiografie.
(=verschuiving van kijk op tijd)
3. Wat is de gebruikte methode? Gebaseerd op bewijs, ooggetuigen en/of eerdere Gebaseerd op bewijs, maar begrijpend in relatie tot Vaak beginnen met mythologie en of eerdere
voorbeelden/historici. het goddelijke plan. voorbeelden, waarna het feitelijker wordt.
4. Wat is het doel van geschiedenis? Zelfkennis? Niet erg introperspectief, verslagen Persoonlijke zelfkennis in relatie tot het ‘reflectieve Zelfkennis? (mensen zijn maar klein in de
van politieke gebeurtenissen, machtsrelaties, kennis’ van een cultuur/samenleving kosmos en tijd). Individu en zijn/haar plek in
voorbeelden van goed/goddelijk leiderschap. de kosmos. Verslag van politieke
gebeurtenissen, machtsrelaties.
Wat is de kijk op tijd? ? Openbarende geschiedenis (=lineaire visie) ?
Overige belangrijke concepten Haruxpex (ziener)
Vier vragen, tijd en Joodse geschiedenis Herodotus Thucydides Polybius Vroege Chinese Indische historiografie
concepten historiografie
1. Wat is Navraag, in de Navraag: onafhankelijk Navraag: onafhankelijk Navraag in dienst van Navraag: tijd, ritme, cycli Verhaal om creatie en recreatie
geschiedenis? Tenakh niet expliciet. onderzoek. Historie= onderzoek onderricht zijn gebaseerd op universele van kosmos te verklaren (tevens
navraag (en tevens waarden/natuur en als individuele vorm van
mythes) voorspellen fortuna middels eschatologie)
patronen
2. Waar gaat Res gestae: in de Res gestae. Gebeurtenissen: Res gestae en - Res gestae: opkomst en Res gestae (geen historia rerum
geschiedenis over? Torah wel. Gebeurtenissen: complex geheel van gebeurtenissen: complex neergang van gestarum). Acties: over
Gebeurtenissen: geen complex geheel van gebeurtenissen geheel van acties: dynastieën/individuen zijn ologiealogieën, families,
analyse van motieven gebeurtenissen (en onbedoelde onderdeel van krachten in koningen. Vooral cyclisch.
of oorzaken. tevens tyché/fate) consequenties, lot en het universum
causaliteit in - Rerum gestarum: geen
geschiedenis. narratief/mythe die vraagt
om (filosofische) reflectie
op gebeurtenissen
3. Wat is de Gebaseerd op bewijs: Gebaseerd op bewijs: Gebaseerd op bewijs: Gebaseerd op bewijs: Minder gebaseerd op Gebaseerd op mythologie en
gebruikte methode? ja, in de Romeins- ooggetuigen, mythes, ooggetuigen, mythes, (oog)getuigen, gebeurtenissen en/of etnologische gebruiken. Geen
Hellenistische artefacten, etc. (ook artefacten, etc. Tevens: (geschreven) werken van narratieven, meer gericht op vorm van analyse.
geschiedschrijving niet kritische kopieën) imitatio anderen. begrijpen patronen en
(Josephus) kosmische balans
4. Wat is het doel Zelfkennis? Sociaal Om enorm onbedoelde Om een enorme Zelfkennis: Zelfkennis: minder in de zin Het begrijpen van kosmische
van geschiedenis? aspect: beschrijving gebeurtenis (oorlog) te onbedoelde gebeurtenis opleidingsschool voor van innerlijke controle, meer patronen en individuele
van oriëntatie van het begrijpen in termen van (oorlog) in termen van het politieke leven en het in relatie tot tijd en eschatologische processen van
Joodse volk in tijd. intentie + een vorm van intenties te bevatten + begrijpen van kosmos/universum. geboorte/ wedergeboorte.
‘zelfkennis’: wie zijn wie zijn wij? patronen/causaliteit:
wij? (zelfkennis) historia rerum gestarum.
Wat is de kijk op Cyclisch: Tyché/fate? Imitatio + kairos Fortuna/(tyche) Dao Cyclisch: geboorte, dood en
tijd? gevangenschap en wedergeboorte.
bevrijding. Lineair: Kalpa
eschatologisch. Yoga
Overige belangrijke Correlatieve kosmologie:
concepten samensmelting natuurlijke
en menselijke rijken.
Aannames:
1. kosmos is geordend en
stabiel
2. Ordelijkheid van
natuurlijke wereld is te
vinden in menselijk rijk
, Week 1: Eerste millennium voor Christus
Herodotus (484-ca. 420 v. Chr.) Thucydides (460-404 v. Chr.) Polybius (200-118 v. Chr.)
- Vader van geschiedschrijving: ‘historiê’ - Atheense politicus/onsuccesvolle generaal - Griekse staatsman, historicus
- Historie: oorlog Griekenland en Perzië (499-470 v. - Peloponnesische Oorlogen (431-404 v. Chr.) à - Histories: Rome à grote nadruk causaliteit: oorzaak en
Chr.) oorzaken: politieke oorzaken + karaktertypes oorsprong
- Tyché/fate - Kairos: tijdelijk/ niet tijdelijk - Geschiedenis opleidingsschool politiek
- Tyche/fortuna
Kijk op tijd Wat is geschiedenis van geschiedenis? Eerste concepten geschiedschrijving:
- Chronos: gegeneraliseerd besef en meetbare tijd. - Geschiedenis I: Geschiedenis = historisch 1. Genealogie (mythografie): familiestammen
- Cyclisch: tijd herhaalt zich in hetzelfde patroon proces/serie van gebeurtenissen/ historia res 2. Etnografie: studie buitenlandse steden en gebieden
- Dao: veranderend patroon door uitvouwen universum: gestae 3. Chronografie: tijd en opvolging ambtenaren
onverspelbaar à balans zoeken (ying/yang) - Geschiedenis II: geschiedenis = historisch 4. Horografie: jaar voor jaar van een stad
- Eschatologisch: wederkomst + eindoordeel denken/schrijven/ historia rerum gestarum 5. Eigentijdse geschiedenis: aansluitend verhaal,
- Fortuna: pure kans (tyche) tot goddelijke - Historiografie: geschiedenis over hoe over het opeenvolgende gebeurtenissen, gericht op oorzaken
voorzienigheid verleden geschreven/gesproken/gedebatteerd
- Fatum: het lot werd
- Hamartia: tragische stroom; gerelateerd aan ‘fout’ of - Historiciteit: behoudende, representerende
‘negeren van’ bij helden (bij Aristoteles) aspecten van het verleden
- Imitatio: het imiteren van goede voorbeelden van
voorgaande historici
- Kairos: tijdelijk: juiste moment buiten reguliere tijd;
niet-tijdelijk: coöpereert met tyche buiten menselijke
zaken.
- Kalpa: kosmologische tijd, bestaande uit 2000
mahayugas, die uit vier tijdperken (yoga) bestaan.
- Tyche: kans
- Yoga: cyclus van creatie en destructie. Onderdeel
grotere cyclus die de kosmos, demonen, goden en
Brahma vernietigd.
, Week 2: Eerste millennium na Christus
Vier vragen, tijd en concepten Romeins prechristelijke historiografie Romeins-christelijke historiografie Aziatische historiografie
1. Wat is geschiedenis? Navragen en bewustwording van de Oudheid; Navraag: het begrijpen van gebeurtenissen in Bewustzijn en herinnering van Klassieke
collectieve herinnering, maar tevens om de verhalen, leiderschap als voorzienigheid, deel van tijden, gaat over heersers, dynastieën, etc.
toekomst te voorspellen, het tevredenstellen van Gods plan en de eeuwigheid. Sterke culturele invloed van China in regio,
de goden, etc. systematisering van historiografie.
2. Waar gaat geschiedenis over? Vooral res gestae en politieke gebeurtenissen, of Res gestae: in relatie tot goddelijk leiderschap, maar Vooral res gestae, omschrijving van
propaganda van keizers om de goden tevreden te belangrijk is de historia rerum gestarum, implicerend dynastieën, in sommige gevallen kritische
stellen. dat gebeurtenissen een morele betekenis hebben historiografie.
(=verschuiving van kijk op tijd)
3. Wat is de gebruikte methode? Gebaseerd op bewijs, ooggetuigen en/of eerdere Gebaseerd op bewijs, maar begrijpend in relatie tot Vaak beginnen met mythologie en of eerdere
voorbeelden/historici. het goddelijke plan. voorbeelden, waarna het feitelijker wordt.
4. Wat is het doel van geschiedenis? Zelfkennis? Niet erg introperspectief, verslagen Persoonlijke zelfkennis in relatie tot het ‘reflectieve Zelfkennis? (mensen zijn maar klein in de
van politieke gebeurtenissen, machtsrelaties, kennis’ van een cultuur/samenleving kosmos en tijd). Individu en zijn/haar plek in
voorbeelden van goed/goddelijk leiderschap. de kosmos. Verslag van politieke
gebeurtenissen, machtsrelaties.
Wat is de kijk op tijd? ? Openbarende geschiedenis (=lineaire visie) ?
Overige belangrijke concepten Haruxpex (ziener)
