100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting lessen staatsrecht (M.Leloup) (12/20 behaald)

Rating
-
Sold
-
Pages
102
Uploaded on
07-08-2025
Written in
2024/2025

Volledige samenvatting van alle lessen gegeven door M. Leloup. Telkens aangevuld met het boek waar nodig (geslaagd met 12/20)

Institution
Course















Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Uploaded on
August 7, 2025
Number of pages
102
Written in
2024/2025
Type
Summary

Subjects

Content preview

STAATSRECHT
Inleiding..................................................................................................................................................6
DEEL 1: Krachtlijnen................................................................................................................................8
H1: De Belgische Staat........................................................................................................................8
Inleiding..........................................................................................................................................8
§1. Het ontstaan van België (1830).................................................................................................8
§2. België als staat..........................................................................................................................9
H2: Een democratische rechtsstaat...................................................................................................10
§1. Scheiding van de machten......................................................................................................10
§2. De rechtsstaat.........................................................................................................................11
H3: Een meergelaagde staat in Europa.............................................................................................12
§1. De (federale) staat België........................................................................................................12
§2. De Vlaamse en andere deelstaten..........................................................................................14
§3. De Europese Unie...................................................................................................................15
§4. De gemeenten en provincies..................................................................................................16
DEEL 2: De democratische besluitvorming...........................................................................................17
H1: Grondwettelijke teksten.............................................................................................................17
Inleiding........................................................................................................................................17
§1. Belgische Grondwet................................................................................................................18
§2. Constitutieve autonomie van de deelstaten...........................................................................20
§3. Constituerende verdragen van de EU.....................................................................................21
H2: De wetgevende instellingen.......................................................................................................23
§1. Debatteren en organiseren.....................................................................................................23
§2. Zelf beslissen...........................................................................................................................23
§3. Verkiezen en vertegenwoordigen...........................................................................................24
A. Verkiezing.........................................................................................................................................25
B. Samenstelling...................................................................................................................................26
C. Indeling.............................................................................................................................................26
D. Zitting...............................................................................................................................................26
E. Ontbinding........................................................................................................................................26
A. Samenstelling...................................................................................................................................27
A. Onverantwoordelijkheid art. 58 Gw..................................................................................................28
B. Onschendbaarheid art. 59 Gw..........................................................................................................28



1

,A. Vlaams Parlement............................................................................................................................29
B. De andere deelstaatparlement.........................................................................................................29
§4. Wetgeven................................................................................................................................31
A. Toegewezen bevoegdheden.............................................................................................................32
B. Residuaire bevoegdheden in de verhouding tussen de WM en UM.................................................32
A. Tweekamerstelsel.............................................................................................................................32
B. Verloop wetgevingsprocedure..........................................................................................................33
A. Ideologische alarmbelprocedure art. 131 Gw...................................................................................37
A. Voor de toekomst.............................................................................................................................39
B. Voor het verleden.............................................................................................................................39
H3:De uitvoerende instellingen........................................................................................................39
§1. Vertrouwen en controleren.....................................................................................................39
A. Rechtspositie Koning........................................................................................................................40
A. Ministerraad.....................................................................................................................................40
B. Staatssecretarissen...........................................................................................................................40
C. Regering............................................................................................................................................40
A. Onverenigbaarheden........................................................................................................................41
B. Immuniteiten....................................................................................................................................41
A. Algemene controle...........................................................................................................................42
A. Samenstelling en werking.................................................................................................................44
B. Onverenigbaarheden en immuniteiten............................................................................................44
C. Ook vertrouwen van Parlement nodig..............................................................................................44
A. Vlaamse regering..............................................................................................................................44
B. Andere regeringen............................................................................................................................45
A. College van burgemeester en schepenen.........................................................................................46
B. OCMW..............................................................................................................................................46
C. Rechtspositie....................................................................................................................................46
D. Controle............................................................................................................................................46
A. De deputatie.....................................................................................................................................46
B. Gouverneur......................................................................................................................................46
C. Rechtspositie....................................................................................................................................47
D. Controle............................................................................................................................................47
§2. Besturen..................................................................................................................................47
A. Wetten uitvoeren art. 108 Gw..........................................................................................................47



2

,B. Handhaving van wetten....................................................................................................................47
A. Benoeming van federale ambtenaren art. 107 & 37 Gw...................................................................48
B. Staatsfinanciën.................................................................................................................................48
C. Leiding buitenlandse betrekkingen art. 167, §1 Gw..........................................................................49
D. Bevel over de krijgsmacht art. 167 Gw.............................................................................................49
E. Bevel over geïntegreerde politie art. 184 Gw....................................................................................49
A. Koninklijke besluiten.........................................................................................................................50
§3. Bestuurlijke rechtshandelingen stellen...................................................................................52
A. Deconcentratie.................................................................................................................................53
B. Functionele decentralisatie..............................................................................................................53
A. Rechtshandeling...............................................................................................................................54
B. Eenzijdig optreden............................................................................................................................54
C. Bestuurlijke overheid........................................................................................................................54
§4. Behoorlijk besturen.................................................................................................................55
A. Gebonden ⬌ discretionair................................................................................................................55
B. Algemene beginselen van behoorlijk bestuur...................................................................................56
C. Procedurele beginselen....................................................................................................................56
D. Inhoudelijke beginselen....................................................................................................................56
E. Formele motiveringsplicht................................................................................................................57
A. Willig beroep....................................................................................................................................57
B. Hiërarchisch beroep..........................................................................................................................57
C. Beroep bij toezichthoudend bestuur (cf. decentralisatie).................................................................57
D. Georganiseerd bestuurlijk beroep....................................................................................................58
§5. Taalgebruik door het bestuur..................................................................................................58
§6. Handhaving door het bestuur.................................................................................................59
DEEL 3: De bevoegdheidsverdeling.......................................................................................................60
H1: Gefedereerde bevoegdheden.....................................................................................................60
§1. Bevoegheidsverdeling in België...............................................................................................60
A. Substitutierecht voor internationale verplichtingen.........................................................................61
B. Statuut Brusselse ordonnanties........................................................................................................61
A. Materiële exclusiviteit......................................................................................................................61
B. Territoriale exclusiviteit....................................................................................................................62
A. Materiële bevoegdheden.................................................................................................................64
B. Territoriale bevoegdheid..................................................................................................................64



3

,A. Materiële bevoegdheden.................................................................................................................65
B. Territoriale bevoegdheid..................................................................................................................65
A. Materiële bevoegdheden.................................................................................................................65
B. Territoriale bevoegdheid..................................................................................................................65
A. Materiële bevoegdheden.................................................................................................................66
B. Territoriale bevoegdheid..................................................................................................................66
A. Samenwerkingsvormen....................................................................................................................68
B. Sluiting van gemengde verdragen art. 167, §4 Gw. + art. 92bis §4ter BWHI.....................................68
A. Belangenconflicten art. 143 Gw........................................................................................................68
B. Bevoegdheidsconflicten....................................................................................................................69
C. Bevoegdheden van de Unie..............................................................................................................69
H2: Territoriaal gedecentraliseerde bevoegdheden..........................................................................69
§1. Bevoegdheden van de LOKALE BESTUREN..............................................................................69
Deel 4: De inwoners en hun grondrechten...........................................................................................71
H1: De inwoners...............................................................................................................................71
§1. Personen met Belgische nationaliteit......................................................................................71
§2. Personen zonder Belgische nationaliteit.................................................................................72
H2: Grondrechten.............................................................................................................................73
§1. Ontwikkeling van grondrechten..............................................................................................73
A. Belangrijkste instellingen..................................................................................................................73
§2. Voornaamste grondrechten....................................................................................................74
§3. Beperking van grondrechten - belangrijk................................................................................80
A. Formeel wettigheidsbeginsel............................................................................................................80
B. Verbod van preventieve maatregelen...............................................................................................81
A. Positieve actie...................................................................................................................................84
§4. Horizontale werking van grondrechten...................................................................................84
DEEL 5: De rechtsbescherming.............................................................................................................86
H1: Rechtsprekende instellingen......................................................................................................86
§1. Federale rechtscolleges...........................................................................................................86
A. Zetelende magistratuur art. 151 Gw.................................................................................................86
B. Het openbaar ministerie (staande magistratuur).............................................................................86
A. Magistraten van de zetel..................................................................................................................87
B. Openbaar ministerie.........................................................................................................................87
C. Bevoegdheid in eerste aanleg...........................................................................................................87



4

,D. Bevoegdheid in hoger beroep art. 156 Gw.......................................................................................87
E. Bevoegdheid Hof van Assisen...........................................................................................................87
F. Bevoegdheid Hof van Cassatie art. 147 Gw.......................................................................................87
§2. Rechtscolleges van de deelstaten...........................................................................................88
§3. Rechtscolleges van de EU........................................................................................................89
§4. Lokale rechtscolleges?............................................................................................................89
H2: Rechtsbescherming tegen de overheid......................................................................................89
§1. Hiërarchie van de normen......................................................................................................89
§2. Rechtstreekse rechtsbescherming tegen de overheid............................................................91
A. Door elke rechter..............................................................................................................................91
B. Door het Grondwettelijk Hof............................................................................................................91
A. Subjectieve en objectieve geschillen................................................................................................93
B. Exceptie van onwettigheid................................................................................................................93
C. Rechtscolleges bevoegd voor subjectieve geschillen........................................................................94
D. Rechtscolleges bevoegd voor objectieve geschillen.........................................................................94
E. Enkele bijzondere gevolgen van de principes van rechtsbescherming..............................................95
A. Bijkomende rechtsbescherming.......................................................................................................96
§3. Overheidsaansprakelijkheid....................................................................................................97
§4. Tijdlijn: rechtsbescherming.....................................................................................................99
Lijst met gebeurtenissen.....................................................................................................................101




5

,INLEIDING
Staatsrecht = recht dat betrekking heeft op de rol en structuur van de organen van de staat, de
instelling en functionering ervan, hun bevoegdheden, hun verhouding tot elkaar en die tot de
burgers.
= constitutioneel recht, grondwettelijk recht
België is doorheen de tijd geëvolueerd van een eenheidsstaat naar een federale staat.

“België is een meergelaagde, democratische rechtsstaat in Europa”

België Kernboodschap
- België als staat
- (Internationale) rechtsverantwoordelijkheid
- Verdragsbevoegdheid
- Buitenlandse betrekkingen bv. de ambassade in andere landen
- Gewapende macht
Rechtsstaat
- De staat is gebonden door het recht waarvan zij de toepassing verzekert
o Zowel burgers als de staat zijn gebonden aan het recht
- Hiërarchie van de normen: sommige normen staan hoger dan andere bv. wet > KB
- Rechtsbescherming
o Tegen de wetgever: GwH = bevoegd
o Tegen het bestuur: RvS = bevoegd
- Onafhankelijke rechters
- Fundamentele rechten en vrijheden respecteren
Democratische
- “Parlementaire democratie”
- Verkiezingen
- Legaliteitsbeginsel
- Parlementaire controle
- Systeem waarin het volk beslist
- 2 vormen democratie:
o Rechtstreekse democratie = volk moet uitdrukkelijk over alles beslissen a.d.h.v.
referenda
o Indirecte democratie = volk kiest de volksvertegenwoordigers, die het parlement
vormt & die maken de wetten/regels
Meergelaagde
- Bekomen door staatshervormingen
- Gemeenschappen en gewesten
- Bevoegdheidsverdeling
- Provincies en gemeenten
- België heeft het systeem van federalisme: meerdere bestuursniveaus
In Europa
- Europese Unie


6

, - Raad van Europa
- Multilevel constitutionalism = het grondwettelijk recht vindt niet enkel plaats in de natie,
maar ook op hogere niveaus zoals EU
- Verhouding Belgisch (grondwettelijk) recht en internationaal/Europees recht
Aan deze definitie ontbreekt het woordje ‘grondwet’.




7

, DEEL 1: KRACHTLIJNEN

H1: DE BELGISCHE STAAT


INLEIDING
Recht = rationeel opgebouwd geheel van door de overheid uitgevaardigde en via sancties
afdwingbare normen die dienen tot organisatie, handhaving of herstel van de orde in de samenleving
- Creëert orde: niet het recht van sterkste, maar de sterkte van het recht
- Vertoont onderlinge samenhang. Systeem met een eigen begrippenkader, onderliggende
basiswaarden
- Kan worden afgedwongen
o ≠ moraal
o ≠ godsdienstige regels
o ≠ afspraken binnen familieverband
- Recht ~ maatschappij
Grootste onderverdeling:
Privaatrecht Publiekrecht
Beheerst de situatie van en de relaties tussen Beheerst de situatie van en de relaties tussen
particuliere (rechts)personen overheid en particuliere (rechts)personen en
overheden onderling
Individuen Staatsrecht, bestuursrecht, belastingrecht,
mensenrechtenrecht, strafrecht, recht van de
lokale besturen, delen van het omgevingsrecht,
van het sociaal recht …


§1. HET ONTSTAAN VAN BELGIË (1830)
- A.d.h.v. secessie
- Congres van Wenen (1814)
- Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815)
- Zuidelijke provincies snel ontevreden
o Economische tegenstellingen
o Politieke ondervertegenwoordiging van ‘belgische deel’
o Inmenging in Kerk (onderwijs)
o Beknotting persvrijheid
o Toen reeds: taalconflict
- Monsterverbond van zuidelijke elites (Katholieken en Liberalen)
o Culminatie van spanningen
o Voorlopig bewind: onafhankelijkheid 4 oktober 1830
 Grondwetgevende vergadering wordt georganiseerd (samengesteld via
verkiezingen, met als naam: nationaal congres)




8

Get to know the seller

Seller avatar
Reputation scores are based on the amount of documents a seller has sold for a fee and the reviews they have received for those documents. There are three levels: Bronze, Silver and Gold. The better the reputation, the more your can rely on the quality of the sellers work.
SchakelrechtUgent Universiteit Gent
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
56
Member since
3 year
Number of followers
20
Documents
10
Last sold
1 week ago

4.3

3 reviews

5
1
4
2
3
0
2
0
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their tests and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can instantly pick a different document that better fits what you're looking for.

Pay as you like, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions