1 Het belang van de financiële verslaggeving
1.1 Financiële overzichten (JRR)
Winst-en-verliesrekening (voorheen RR) = overzicht van K en O
- RR verdeling: kijken wat er met de winst of het verlies gebeurt
Balans = overzicht van A en P
- A: bezittingen van ON
- P: schulden/ financieringsmiddelen van ON (EV en VV)
Toelichting = extra info bij de cijfers van de BS en winst- en verliesrekening
o BV: afschrijvingsmethodes, schulden, waarderingsmethoden van voorraden
en activa
- PROBLEEM: als je uw JRR publiek maakt, w er veel controles op gdn en dus ook op de
toelichting. Dit is de reden dat er bij kleine ON vaak weinig in de toelichting staat
- Bij IFRS is de toelichting uitgebreid en verplicht
Kasstroomoverzicht (verplicht bij IFRS, niet in België) = overzicht van vanwaar het geld komt
en waar het naartoe gaat
- Een ON met een + kasstroom genereert geld
Controleverslag = verklaring van de BR over de elementen van JRR
- BR gaat niet actief opzoek naar fraude maar als hij fraude vaststelt, moet hij dit wel
melden
Mutatieoverzicht EV (IFRS) = apart rapport over dividendenbetalingen, uitgifte van nieuwe
aandelen en andere transacties die het EV beïnvloeden met inbegrip van de nettowinst van
het BJ
- Hierin kan je kijken hoe het EV geëvolueerd is
Verslagen over duurzaamheid
Grote ON maken elk jaar een jaarverslag
- = bundeling van boekhoudkundige en niet-boekhoudkundige info over
groepsactiviteiten: geeft beeld van groep, controles en strategie
o Kan op papier of website
o Begint met woord van CEO of voorzitter van RvB (-> wees kritisch als je dit
leest) gevolgd door een overzicht vh jaar, inspanningen voor duurzaamheid, …
,1.2 Gebruik van de financiële overzichten
- Interne gebruikers: hebben info nodig om beslissingen te nemen
o Management beslist over:
Financiering (geld lenen bij bank, vragen aan AH)
Productie (hoeveel produceren, waar produceren, aan welke prijs)
Investeringen (nieuw gebouw of machine kopen, wat brachten I op)
Marketing (campagnes zoals 2+1 evalueren, prijs bepalen adhv K)
- Externe gebruikers: beschikken over gepubliceerde boekhoudkundige geg
o AH = degene die geld investeren in ON en in ruil aandelen krijgen
Als AH heb je inzagerecht en bepaal je op AV wat er met winst gebeurt
o Kredietverstrekkers
BV: banken, leveranciers (grootste kredietverstrekker want vragen
geen onmiddellijke betaling)
o WN
Vertegenwoordigt op ondernemingsraad door vakbond
o Overheid
o Rechtbank
Boekhouding en JRR mogen gebruikt w als bewijs in een rechtszaak
o Stakeholders = alle andere partijen die belang hebben bij de boekhouding
BV: klanten, pot WN, buurtbewoners, journalisten, concurrenten,
1.3 Angelsaksisch model en Continentaal model
2 modellen die bepalen hoe boekhoudregels w vastgelegd, hoe een boekhouding w
bijgehouden en hoe de info w gebruikt:
Angelsaksisch model:
- Ontstaan in vroege 20e E (vooral in VS, VK)
- JRR zoals door IASB w opgelegd
- Geen boekhoudwetten, ON maakten eigen regels ondersteund door de accountants
- Bij ernstige problemen (bv: Wall Street Crash, Enron, Worldcom)
o Overheid grijpt in om meer en de juiste info publiek te maken mbv strengere
regels, nl. Security and Exchange Commission (SEC) introduceerde Sarbanes-
Oxley Act (Sox)
Sox: persoon die een document ondertekent is persoonlijk
aansprakelijk als het later niet blijkt te kloppen
- Ifv financiering van ON, JRR is enige informatiebron voor externe financiers, ontstaan
audit
Continentaal model
- Eerste begin in 1560, effectief ontstaan in 1673 (Frankrijk)
- Overheid wil reguleren omdat er veel frauduleuze faillissementen waren -> overheid
verantwoordelijk voor boekhoudregels
, - Voorzichtigheid is zeer belangrijk, zeker niet beter voorstellen dan realiteit en
rekening houden met alle negatieve factoren
1.4 Fiscale aspect
- Overheid wil graag belastingen heffen
- In Angelsaksisch model: 2 JRR
o Aparte fiscale regelgeving -> 2 JRR (gewone/ bedrijfskundige en fiscale)
- In continentaal model: 1 JRR
o Inkomensbelastingen na vastleggen boekhoudregels, fiscale vereisten
opgenomen, nauw verbonden
- GEVOLG: fiscaliteit speelt vaak een rol bij strategische keuzes voor boekhouding en
financiering -> invloed van financiële overzichten, betrouwbaar?
o Veel winst is + maar betekent ook veel belastingen betalen wat – is dus kan
men kiezen om winst wat naar beneden te halen MAAR als je dan de JRR gaat
analyseren, ben je bezig met foute geg
- Vooral belangrijk in kleinere ON bij overnames
o Kleinere ON w vaak gefinancierd met privékapitaal en ze hechten niet veel
belang aan info van de JRR -> minder betrouwbare JRR
1.5 Boekhoudkundige keuzes
- Exacte winst meten of waarde van ON bepalen kan NIET
o Winst is een schatting
o Waarde is subjectief
- Boekhoudregels niet eenduidig
- 3 mogelijkheden:
o Regels zijn specifiek zonder keuze: wet of boekhoudstandaard legt
ondubbelzinnig vast wat er moet gebeuren
o Keuze tss 2 of meer regels (komt meeste voor)
o Geen regels: je kan zelf beslissen
Toelichting bevat lijst met gemaakte keuzes
1.6 Relevantie tegenover betrouwbaarheid
- Meest betrouwbare info= oude info
o BV: beurskoers van vorig jaar
- Meest relevante info = recente info
- Nuttige info = relevant en betrouwbaar
- Tijdige info bevat ramingen en onzekerheden = spanning = keuzes maken
- Echte “winst” pas gekend na stopzetten bedrijf !
o = > winst is een raming die rekening houd met een aantal schattingen van K
en O
, 1.7 Fundamentele accountingprincipes
1.7.1 Basisprincipes
- Ondernemingsentiteit: boekhouding w altijd gemaakt per rechtspersoonlijkheid, per
entiteit
o -> er kan altijd een onderscheid gemaakt w tss EJRR en GJRR
- Monetaire kwantificering: in boekhouding staan enkel dingen die in geld uitgedrukt
kunnen w
o Nadeel: sommige relevante info kan niet opgenomen w in JRR
- Consistentie: je moet uw gekozen methodes altijd blijven toepassen -> JRR vgl
o UITZ: omwille van zwaarwichtige redenen (verklaren in toelichting)
- Continuïteitsassumptie: in boekhouding gaat men ervan uit dat een ON eeuwig zal
blijven voortbestaan
o WRM? vermijden dat bezittingen van ON in BS opgenomen moeten w tegen
liquidatiewaarde (= waarde die koper zou betalen voor een A)
o Door dit principe kan men afschrijven (K spreiden over meerdere perioden)
o Sociaal passief = WN
Deze hebben recht op ontslagvergoeding als ON stopt: zie je pas in
boekhouding als ON stopt
1.7.2 Registratieprincipes
- Verantwoordingsstukken: alle verrichtingen uit boekhouding moeten hiermee
aangetoond kunnen w
o BV: factuur, rekeninguittreksel
- Volledigheid: alle verrichtingen moeten w opgenomen in boekhouding (rechten,
plichten, tegoeden en schulden)
- Verbod tot compensatie: compensatie van schulden en vorderingen of van K en O
mag niet
- Realisatieprincipe: in boekhouding staan enkel verrichtingen die effectief
gerealiseerd zijn maw enkel als aangetoond kan w mbv een document dat een
verrichting heeft plaatsgevonden of zal plaatsvinden
o In België: factuur = realisatie (~ voorzichtigheidsprincipe)
- Periode-toerekeningsprincipe (matching-principle): K en O die samenhangen w in
dezelfde periode geboekt en per periode w het resultaat (winst of verlies) berekent
o Boekingen moeten gebeuren als prestatie w geleverd en niet op het moment
van betaling
1.7.3 Waarderingsprincipes
- Materialiteitsprincipe/relevantie: in boekhouding moeten enkel zaken opgenomen
w die relevant zijn
o Verrichtingen die onbelangrijk zijn in verhouding tot balanstotaal of resultaat
van ON moeten niet w opgenomen
1.1 Financiële overzichten (JRR)
Winst-en-verliesrekening (voorheen RR) = overzicht van K en O
- RR verdeling: kijken wat er met de winst of het verlies gebeurt
Balans = overzicht van A en P
- A: bezittingen van ON
- P: schulden/ financieringsmiddelen van ON (EV en VV)
Toelichting = extra info bij de cijfers van de BS en winst- en verliesrekening
o BV: afschrijvingsmethodes, schulden, waarderingsmethoden van voorraden
en activa
- PROBLEEM: als je uw JRR publiek maakt, w er veel controles op gdn en dus ook op de
toelichting. Dit is de reden dat er bij kleine ON vaak weinig in de toelichting staat
- Bij IFRS is de toelichting uitgebreid en verplicht
Kasstroomoverzicht (verplicht bij IFRS, niet in België) = overzicht van vanwaar het geld komt
en waar het naartoe gaat
- Een ON met een + kasstroom genereert geld
Controleverslag = verklaring van de BR over de elementen van JRR
- BR gaat niet actief opzoek naar fraude maar als hij fraude vaststelt, moet hij dit wel
melden
Mutatieoverzicht EV (IFRS) = apart rapport over dividendenbetalingen, uitgifte van nieuwe
aandelen en andere transacties die het EV beïnvloeden met inbegrip van de nettowinst van
het BJ
- Hierin kan je kijken hoe het EV geëvolueerd is
Verslagen over duurzaamheid
Grote ON maken elk jaar een jaarverslag
- = bundeling van boekhoudkundige en niet-boekhoudkundige info over
groepsactiviteiten: geeft beeld van groep, controles en strategie
o Kan op papier of website
o Begint met woord van CEO of voorzitter van RvB (-> wees kritisch als je dit
leest) gevolgd door een overzicht vh jaar, inspanningen voor duurzaamheid, …
,1.2 Gebruik van de financiële overzichten
- Interne gebruikers: hebben info nodig om beslissingen te nemen
o Management beslist over:
Financiering (geld lenen bij bank, vragen aan AH)
Productie (hoeveel produceren, waar produceren, aan welke prijs)
Investeringen (nieuw gebouw of machine kopen, wat brachten I op)
Marketing (campagnes zoals 2+1 evalueren, prijs bepalen adhv K)
- Externe gebruikers: beschikken over gepubliceerde boekhoudkundige geg
o AH = degene die geld investeren in ON en in ruil aandelen krijgen
Als AH heb je inzagerecht en bepaal je op AV wat er met winst gebeurt
o Kredietverstrekkers
BV: banken, leveranciers (grootste kredietverstrekker want vragen
geen onmiddellijke betaling)
o WN
Vertegenwoordigt op ondernemingsraad door vakbond
o Overheid
o Rechtbank
Boekhouding en JRR mogen gebruikt w als bewijs in een rechtszaak
o Stakeholders = alle andere partijen die belang hebben bij de boekhouding
BV: klanten, pot WN, buurtbewoners, journalisten, concurrenten,
1.3 Angelsaksisch model en Continentaal model
2 modellen die bepalen hoe boekhoudregels w vastgelegd, hoe een boekhouding w
bijgehouden en hoe de info w gebruikt:
Angelsaksisch model:
- Ontstaan in vroege 20e E (vooral in VS, VK)
- JRR zoals door IASB w opgelegd
- Geen boekhoudwetten, ON maakten eigen regels ondersteund door de accountants
- Bij ernstige problemen (bv: Wall Street Crash, Enron, Worldcom)
o Overheid grijpt in om meer en de juiste info publiek te maken mbv strengere
regels, nl. Security and Exchange Commission (SEC) introduceerde Sarbanes-
Oxley Act (Sox)
Sox: persoon die een document ondertekent is persoonlijk
aansprakelijk als het later niet blijkt te kloppen
- Ifv financiering van ON, JRR is enige informatiebron voor externe financiers, ontstaan
audit
Continentaal model
- Eerste begin in 1560, effectief ontstaan in 1673 (Frankrijk)
- Overheid wil reguleren omdat er veel frauduleuze faillissementen waren -> overheid
verantwoordelijk voor boekhoudregels
, - Voorzichtigheid is zeer belangrijk, zeker niet beter voorstellen dan realiteit en
rekening houden met alle negatieve factoren
1.4 Fiscale aspect
- Overheid wil graag belastingen heffen
- In Angelsaksisch model: 2 JRR
o Aparte fiscale regelgeving -> 2 JRR (gewone/ bedrijfskundige en fiscale)
- In continentaal model: 1 JRR
o Inkomensbelastingen na vastleggen boekhoudregels, fiscale vereisten
opgenomen, nauw verbonden
- GEVOLG: fiscaliteit speelt vaak een rol bij strategische keuzes voor boekhouding en
financiering -> invloed van financiële overzichten, betrouwbaar?
o Veel winst is + maar betekent ook veel belastingen betalen wat – is dus kan
men kiezen om winst wat naar beneden te halen MAAR als je dan de JRR gaat
analyseren, ben je bezig met foute geg
- Vooral belangrijk in kleinere ON bij overnames
o Kleinere ON w vaak gefinancierd met privékapitaal en ze hechten niet veel
belang aan info van de JRR -> minder betrouwbare JRR
1.5 Boekhoudkundige keuzes
- Exacte winst meten of waarde van ON bepalen kan NIET
o Winst is een schatting
o Waarde is subjectief
- Boekhoudregels niet eenduidig
- 3 mogelijkheden:
o Regels zijn specifiek zonder keuze: wet of boekhoudstandaard legt
ondubbelzinnig vast wat er moet gebeuren
o Keuze tss 2 of meer regels (komt meeste voor)
o Geen regels: je kan zelf beslissen
Toelichting bevat lijst met gemaakte keuzes
1.6 Relevantie tegenover betrouwbaarheid
- Meest betrouwbare info= oude info
o BV: beurskoers van vorig jaar
- Meest relevante info = recente info
- Nuttige info = relevant en betrouwbaar
- Tijdige info bevat ramingen en onzekerheden = spanning = keuzes maken
- Echte “winst” pas gekend na stopzetten bedrijf !
o = > winst is een raming die rekening houd met een aantal schattingen van K
en O
, 1.7 Fundamentele accountingprincipes
1.7.1 Basisprincipes
- Ondernemingsentiteit: boekhouding w altijd gemaakt per rechtspersoonlijkheid, per
entiteit
o -> er kan altijd een onderscheid gemaakt w tss EJRR en GJRR
- Monetaire kwantificering: in boekhouding staan enkel dingen die in geld uitgedrukt
kunnen w
o Nadeel: sommige relevante info kan niet opgenomen w in JRR
- Consistentie: je moet uw gekozen methodes altijd blijven toepassen -> JRR vgl
o UITZ: omwille van zwaarwichtige redenen (verklaren in toelichting)
- Continuïteitsassumptie: in boekhouding gaat men ervan uit dat een ON eeuwig zal
blijven voortbestaan
o WRM? vermijden dat bezittingen van ON in BS opgenomen moeten w tegen
liquidatiewaarde (= waarde die koper zou betalen voor een A)
o Door dit principe kan men afschrijven (K spreiden over meerdere perioden)
o Sociaal passief = WN
Deze hebben recht op ontslagvergoeding als ON stopt: zie je pas in
boekhouding als ON stopt
1.7.2 Registratieprincipes
- Verantwoordingsstukken: alle verrichtingen uit boekhouding moeten hiermee
aangetoond kunnen w
o BV: factuur, rekeninguittreksel
- Volledigheid: alle verrichtingen moeten w opgenomen in boekhouding (rechten,
plichten, tegoeden en schulden)
- Verbod tot compensatie: compensatie van schulden en vorderingen of van K en O
mag niet
- Realisatieprincipe: in boekhouding staan enkel verrichtingen die effectief
gerealiseerd zijn maw enkel als aangetoond kan w mbv een document dat een
verrichting heeft plaatsgevonden of zal plaatsvinden
o In België: factuur = realisatie (~ voorzichtigheidsprincipe)
- Periode-toerekeningsprincipe (matching-principle): K en O die samenhangen w in
dezelfde periode geboekt en per periode w het resultaat (winst of verlies) berekent
o Boekingen moeten gebeuren als prestatie w geleverd en niet op het moment
van betaling
1.7.3 Waarderingsprincipes
- Materialiteitsprincipe/relevantie: in boekhouding moeten enkel zaken opgenomen
w die relevant zijn
o Verrichtingen die onbelangrijk zijn in verhouding tot balanstotaal of resultaat
van ON moeten niet w opgenomen
