Mens onder spanning – hoorcollege 3
Eetstoornissen
Dit zijn complexe psychische aandoeningen die
- de fysieke gezondheid beïnvloeden
- emotionele en sociale aspecten van het leven beïnvloeden.
- vaak omgeven door stigmatisering en misverstanden → wat het nog uitdagender maakt
voor degenen die er mee te maken hebben."
Impact eetstoornissen
Ongeveer 9% van de wereldbevolking heeft ooit een eetstoornis ervaren → ongeveer 1/10
In België vertoont 7% van de personen die ouder dan 15 zijn, tekenen van een eetstoornis
(verstoord eetgedrag, obsessieve gedachten over voeding of lichaamsgewicht)
Ongeveer 5 a 10% van de mensen met anorexia nervosa zal overlijden aan complicaties als
gevolg van de stoornis, waaronder hartfalen, complicaties van de spijsvertering en andere
gezondheidsproblemen of zelfdoding.
➔ Een van de hoogste sterftecijfers van alle psychiatrische aandoeningen
Misverstand 1
“een eetstoornis is GEEN lichamelijke aandoening”
Eetstoornissen ontstaan vanuit mentale en emotionele problemen, zoals een verstoord
lichaamsbeeld, de behoefte aan controle, of een ongezonde manier van omgaan met emoties.
Hoewel ze ernstige lichamelijke gevolgen kunnen hebben (zoals gewichtsverlies, tekorten aan
voedingsstoffen, en orgaanschade) ligt de oorzaak in psychologische processen (zoals negatieve
gedachten over het eigen lichaam die uitmonden in een verstoord lichaamsbeeld, en
diepgewortelde angsten of onzekerheden die uitmonden in excessieve controle ov het lichaam)
het gaat ook over maladaptieve manieren van emotieregulatie.
Misverstand 2
“ een eetstoornis heeft niets te maken met een voedsel tekort, een eetstoornis heeft alles te
maken met een maladaptieve manier om zijn gewicht te beheersen en te controleren”
Mensen met een eetstoornis gebruiken hun eetgedrag om grip te krijgen op hun leven of
emoties. Ze ontwikkelen maladaptieve (ongezonde) manieren om hun gewicht te beheersen,
zoals restrictief eten, overmatig sporten of purging (braken, laxeermiddelen), vanuit de
overtuiging dat ze hun lichaam moeten controleren om zich beter te voelen.
1
,Misverstand 3
“40% van de universiteitsstudenten dieet, 78% vaqn de universiteitsstudenten heeft een
normaal BMI”
Een redelijk aantal studenten met een normaal BMI vertonen ook dieet gedrag
➔ Heeft vaak te maken met maatschappelijk druk om op een bepaalde manier te eten
Symptomatologie
Eetstoornissen zijn meer dan alleen een probleem van voeding; ze raken aan diepere emotionele
en psychologische kwesties.
Eetstoornissen
= een psychische aandoening gekarakteriseerd door een obsessie let gewicht, voedsel en
lichaamsvorm
Belangrijke kenmerken
- Angst om dik te worden
- Een verstoord lichaamsbeeld
- Controle over het lichaam
- Lichaam tot rust brengen
- Voeding als strategie
Voedingsstoornis
= een aandoening die word gekenmerkt door een beperkte voedselinname en vermijding van
bepaalde voedingsmiddel, zonder de onderliggende motivatie van lichaamsgewicht of -beeld
Belangrijke kenmerken
- Vermijden van bepaald texturen, kleuren of soorten voedsel
- Weinig interesse in voedsel of eten
- Net eten van oneetbare materialen
Kenmerk Anorexia nervosa (AN) Avoidant/restrictive food intake
disorder (ARFID)
Definitie Eetstoornis met obsessie voor Voedingsstoornis zonder focus op
gewicht en lichaamsvorm gewicht
Hoofdsymptomen Extreem gewichtsverlies, angst Vermijding van specifieke
om aan te komen voedselgroepen
Oorzaken Psychologische en sociale druk Sensorische gevoeligheid of eerdere
negatieve ervaringen
Behandeling Gewichtstoename en Uitbreiding van voedselkeuzes en
psychotherapie eettherapie en familietherapie
➔ Benadruk het belang van het herkennen van deze verschillen voor een effectieve
behandeling en ondersteuning
2
,Anorexia nervosa
A. Het beperken van de energie-inname ten opzichte van de energiebehoefte, resulterend
in een significant te laag lichaamsgewicht voor de leeftijd, de sekse, de groeicurve en de
lichamelijke gezondheid.
De letterlijke vertaling van het woord brengt ons in verwarring en is eigenlijk niet correct.
Anorexia
- Zonder verlangen naar voedsel.
- Geen verlangen naar voedsel.
- Een gebrek aan verlangen.
Nervosa verwijst naar zenuw, wat betekent dat de aandoening mentaal of psychologisch van
aard is.
Is deze term juist? Neen! Hun lichaam blijft, net als een ander lichaam, evenveel nood hebben
aan voedingsstoffen om te kunnen overleven. De eetlust zal wel na enige tijd verminderen, maar
dan nog is er nooit sprake van een “gebrek aan verlangen’.
Een significant te laag gewicht wordt gedefinieerd als een gewicht dat lager is dan het
minimale normale gewicht of, bij kinderen en adolescenten, een lager gewicht dan wat minimaal
wordt verwacht.
B. Een intense vrees om aan te komen of dik te worden, of persisterend gedrag dat
gewichtstoename verhindert, zelfs al heeft de betrokkene een significant te laag gewicht.
De patient is bang om niet 1 kilo, maar 100 gram bij te komen! Deze angst is overspoelend en
bijna niet te controleren. erinner je het hoofdstuk rond angststoornissen! De angst bij AN is zeer
specifiek en concentreert zich enkel rond het eten en het lichaamsgewicht. Er is geen vrees of
angst voor andere dingen.
C. Een stoornis in de manier waarop de betrokkene zijn of haar lichaamsgewicht of
lichaamsvorm ervaart, een onevenredig grote invloed van het lichaamsgewicht of de
lichaamsvorm op het oordeel over zichzelf, of persisteren in het niet onderkennen van
de ernst van het actuele lage lichaamsgewicht.
Het gewicht en lichaamsvorm een zeer groot stuk van het zelfwaardegevoel bepaald.
3
, Anorexia nervosa: ondergewicht
Body Mass Index (BMI) en anorexia:
BMI is een eenvoudige maat om te berekenen of iemands gewicht gezond is in verhouding tot
hun lengte. Het wordt berekend door het lichaamsgewicht (in kilogram) te delen door de lengte
(in meters) in het kwadraat. Een BMI tussen 18,5 en 24,9 wordt beschouwd als een gezond
gewicht. Een BMI onder de 18,5 wordt als ondergewicht gedefinieerd.
Bij mensen met anorexia ligt de BMI meestal ver onder de gezonde ondergrens, vaak zelfs onder
17 of 16. Artsen en therapeuten gebruiken BMI vaak om de ernst van anorexia in te schatten.
Voor volwassenen met anorexia wordt een BMI onder 17,5 meestal beschouwd als een indicatie
van de aandoening, hoewel de diagnose niet uitsluitend op basis van BMI wordt gesteld..
Mild: BMI ≥ 17Matig: BMI 16 - 16,99Ernstig: BMI 15 - 15,99Extreem: BMI < 15
Andere symptomen
De psychologische en gedragsmatige symptomen zijn net zo belangrijk in het vaststellen van
anorexia. zoals een intense angst om aan te komen, een verstoord lichaamsbeeld, en restrictief
eetgedrag, in plaats van alleen het gewicht. Daarom kan iemand anorexia hebben zonder het
"typische" extreem magere uiterlijk. Dit is belangrijk om te benadrukken omdat deze misvatting
kan leiden tot een vertraging in diagnose en behandeling bij mensen die niet aan het stereotype
beeld voldoen.
Sommige mensen met anorexia kunnen een normaal gewicht behouden, vooral in de beginfase
of als ze periodieke eetbuien hebben die gecompenseerd worden met bijvoorbeeld overmatig
sporten of vasten. Dit wordt soms ook wel atypische anorexia genoemd. Atypische anorexia
nervosa is een subtype van anorexia dat wordt gekenmerkt door dezelfde psychologische
kenmerken als klassieke anorexia nervosa, maar zonder het opvallend lage lichaamsgewicht.
Mensen met atypische anorexia vertonen alle kenmerken van de stoornis, zoals een verstoord
lichaamsbeeld, een intense angst voor gewichtstoename, en restrictief eetgedrag, maar hun
gewicht blijft binnen of zelfs boven het normale bereik. Maar dit gezonde gewicht wil daarom niet
zeggen dat ze gezond zijn.
Anorexia nervosa: angst
Mensen met anorexia nervosa reageren vaak Verstoord
lichaamsbeeld
fobisch op een gewichtstoename, hierbij
vertonen ze een soort vermijdingsgedrag
Angst om te
- om niet geconfronteerd te worden met Positieve verdikken
bekrachtiger
de gewichtstoename voor gedrag
- Om zich minder angstig te voelen
- Door vermijdingsgedrag stijgt de angst
Tijdelijke
controlegedrag
verlichting
4
Eetstoornissen
Dit zijn complexe psychische aandoeningen die
- de fysieke gezondheid beïnvloeden
- emotionele en sociale aspecten van het leven beïnvloeden.
- vaak omgeven door stigmatisering en misverstanden → wat het nog uitdagender maakt
voor degenen die er mee te maken hebben."
Impact eetstoornissen
Ongeveer 9% van de wereldbevolking heeft ooit een eetstoornis ervaren → ongeveer 1/10
In België vertoont 7% van de personen die ouder dan 15 zijn, tekenen van een eetstoornis
(verstoord eetgedrag, obsessieve gedachten over voeding of lichaamsgewicht)
Ongeveer 5 a 10% van de mensen met anorexia nervosa zal overlijden aan complicaties als
gevolg van de stoornis, waaronder hartfalen, complicaties van de spijsvertering en andere
gezondheidsproblemen of zelfdoding.
➔ Een van de hoogste sterftecijfers van alle psychiatrische aandoeningen
Misverstand 1
“een eetstoornis is GEEN lichamelijke aandoening”
Eetstoornissen ontstaan vanuit mentale en emotionele problemen, zoals een verstoord
lichaamsbeeld, de behoefte aan controle, of een ongezonde manier van omgaan met emoties.
Hoewel ze ernstige lichamelijke gevolgen kunnen hebben (zoals gewichtsverlies, tekorten aan
voedingsstoffen, en orgaanschade) ligt de oorzaak in psychologische processen (zoals negatieve
gedachten over het eigen lichaam die uitmonden in een verstoord lichaamsbeeld, en
diepgewortelde angsten of onzekerheden die uitmonden in excessieve controle ov het lichaam)
het gaat ook over maladaptieve manieren van emotieregulatie.
Misverstand 2
“ een eetstoornis heeft niets te maken met een voedsel tekort, een eetstoornis heeft alles te
maken met een maladaptieve manier om zijn gewicht te beheersen en te controleren”
Mensen met een eetstoornis gebruiken hun eetgedrag om grip te krijgen op hun leven of
emoties. Ze ontwikkelen maladaptieve (ongezonde) manieren om hun gewicht te beheersen,
zoals restrictief eten, overmatig sporten of purging (braken, laxeermiddelen), vanuit de
overtuiging dat ze hun lichaam moeten controleren om zich beter te voelen.
1
,Misverstand 3
“40% van de universiteitsstudenten dieet, 78% vaqn de universiteitsstudenten heeft een
normaal BMI”
Een redelijk aantal studenten met een normaal BMI vertonen ook dieet gedrag
➔ Heeft vaak te maken met maatschappelijk druk om op een bepaalde manier te eten
Symptomatologie
Eetstoornissen zijn meer dan alleen een probleem van voeding; ze raken aan diepere emotionele
en psychologische kwesties.
Eetstoornissen
= een psychische aandoening gekarakteriseerd door een obsessie let gewicht, voedsel en
lichaamsvorm
Belangrijke kenmerken
- Angst om dik te worden
- Een verstoord lichaamsbeeld
- Controle over het lichaam
- Lichaam tot rust brengen
- Voeding als strategie
Voedingsstoornis
= een aandoening die word gekenmerkt door een beperkte voedselinname en vermijding van
bepaalde voedingsmiddel, zonder de onderliggende motivatie van lichaamsgewicht of -beeld
Belangrijke kenmerken
- Vermijden van bepaald texturen, kleuren of soorten voedsel
- Weinig interesse in voedsel of eten
- Net eten van oneetbare materialen
Kenmerk Anorexia nervosa (AN) Avoidant/restrictive food intake
disorder (ARFID)
Definitie Eetstoornis met obsessie voor Voedingsstoornis zonder focus op
gewicht en lichaamsvorm gewicht
Hoofdsymptomen Extreem gewichtsverlies, angst Vermijding van specifieke
om aan te komen voedselgroepen
Oorzaken Psychologische en sociale druk Sensorische gevoeligheid of eerdere
negatieve ervaringen
Behandeling Gewichtstoename en Uitbreiding van voedselkeuzes en
psychotherapie eettherapie en familietherapie
➔ Benadruk het belang van het herkennen van deze verschillen voor een effectieve
behandeling en ondersteuning
2
,Anorexia nervosa
A. Het beperken van de energie-inname ten opzichte van de energiebehoefte, resulterend
in een significant te laag lichaamsgewicht voor de leeftijd, de sekse, de groeicurve en de
lichamelijke gezondheid.
De letterlijke vertaling van het woord brengt ons in verwarring en is eigenlijk niet correct.
Anorexia
- Zonder verlangen naar voedsel.
- Geen verlangen naar voedsel.
- Een gebrek aan verlangen.
Nervosa verwijst naar zenuw, wat betekent dat de aandoening mentaal of psychologisch van
aard is.
Is deze term juist? Neen! Hun lichaam blijft, net als een ander lichaam, evenveel nood hebben
aan voedingsstoffen om te kunnen overleven. De eetlust zal wel na enige tijd verminderen, maar
dan nog is er nooit sprake van een “gebrek aan verlangen’.
Een significant te laag gewicht wordt gedefinieerd als een gewicht dat lager is dan het
minimale normale gewicht of, bij kinderen en adolescenten, een lager gewicht dan wat minimaal
wordt verwacht.
B. Een intense vrees om aan te komen of dik te worden, of persisterend gedrag dat
gewichtstoename verhindert, zelfs al heeft de betrokkene een significant te laag gewicht.
De patient is bang om niet 1 kilo, maar 100 gram bij te komen! Deze angst is overspoelend en
bijna niet te controleren. erinner je het hoofdstuk rond angststoornissen! De angst bij AN is zeer
specifiek en concentreert zich enkel rond het eten en het lichaamsgewicht. Er is geen vrees of
angst voor andere dingen.
C. Een stoornis in de manier waarop de betrokkene zijn of haar lichaamsgewicht of
lichaamsvorm ervaart, een onevenredig grote invloed van het lichaamsgewicht of de
lichaamsvorm op het oordeel over zichzelf, of persisteren in het niet onderkennen van
de ernst van het actuele lage lichaamsgewicht.
Het gewicht en lichaamsvorm een zeer groot stuk van het zelfwaardegevoel bepaald.
3
, Anorexia nervosa: ondergewicht
Body Mass Index (BMI) en anorexia:
BMI is een eenvoudige maat om te berekenen of iemands gewicht gezond is in verhouding tot
hun lengte. Het wordt berekend door het lichaamsgewicht (in kilogram) te delen door de lengte
(in meters) in het kwadraat. Een BMI tussen 18,5 en 24,9 wordt beschouwd als een gezond
gewicht. Een BMI onder de 18,5 wordt als ondergewicht gedefinieerd.
Bij mensen met anorexia ligt de BMI meestal ver onder de gezonde ondergrens, vaak zelfs onder
17 of 16. Artsen en therapeuten gebruiken BMI vaak om de ernst van anorexia in te schatten.
Voor volwassenen met anorexia wordt een BMI onder 17,5 meestal beschouwd als een indicatie
van de aandoening, hoewel de diagnose niet uitsluitend op basis van BMI wordt gesteld..
Mild: BMI ≥ 17Matig: BMI 16 - 16,99Ernstig: BMI 15 - 15,99Extreem: BMI < 15
Andere symptomen
De psychologische en gedragsmatige symptomen zijn net zo belangrijk in het vaststellen van
anorexia. zoals een intense angst om aan te komen, een verstoord lichaamsbeeld, en restrictief
eetgedrag, in plaats van alleen het gewicht. Daarom kan iemand anorexia hebben zonder het
"typische" extreem magere uiterlijk. Dit is belangrijk om te benadrukken omdat deze misvatting
kan leiden tot een vertraging in diagnose en behandeling bij mensen die niet aan het stereotype
beeld voldoen.
Sommige mensen met anorexia kunnen een normaal gewicht behouden, vooral in de beginfase
of als ze periodieke eetbuien hebben die gecompenseerd worden met bijvoorbeeld overmatig
sporten of vasten. Dit wordt soms ook wel atypische anorexia genoemd. Atypische anorexia
nervosa is een subtype van anorexia dat wordt gekenmerkt door dezelfde psychologische
kenmerken als klassieke anorexia nervosa, maar zonder het opvallend lage lichaamsgewicht.
Mensen met atypische anorexia vertonen alle kenmerken van de stoornis, zoals een verstoord
lichaamsbeeld, een intense angst voor gewichtstoename, en restrictief eetgedrag, maar hun
gewicht blijft binnen of zelfs boven het normale bereik. Maar dit gezonde gewicht wil daarom niet
zeggen dat ze gezond zijn.
Anorexia nervosa: angst
Mensen met anorexia nervosa reageren vaak Verstoord
lichaamsbeeld
fobisch op een gewichtstoename, hierbij
vertonen ze een soort vermijdingsgedrag
Angst om te
- om niet geconfronteerd te worden met Positieve verdikken
bekrachtiger
de gewichtstoename voor gedrag
- Om zich minder angstig te voelen
- Door vermijdingsgedrag stijgt de angst
Tijdelijke
controlegedrag
verlichting
4
